صفحه نخست » رفتارشناسی عمومی » سینمایی

 گر به فهرست فیلم های توقیف شده در جهان نگاه کنید، خواهید دید که اسامی‌ فیلم های کارگردانان بزرگ تاریخ سینما مثل استنلی کوبریک و برناردو برتولوچی و سام ریمی‌ در این میان وجود دارد. اما پس از مدتی که این فیلم ها از توقیف درآمدند، تماشاگران دیدند که توقیف این فیلم ها چندان هم بی دلیل نبوده است. شرح ما وقع ۱۰ فیلم اول و مشهورترین های این فهرست هم جذاب است و هم خواندنی.

کشتار با اره برقی در تگزاس (تاب هوپر /۱۹۷۴)
این فیلم به دلیل تعدد سکانس های خشونت آمیز و ترسناک در کشورهای فنلاند، انگلستان، برزیل، استرالیا، آلمان، شیلی، سوئد، نروژ و ایرلند به نمایش درنیامد. فیلم بر اساس زندگی واقعی قاتلی به نام ادگین ساخته شده بود که پوست انسان می‌پوشید، اما از اره برقی استفاده نمی‌کرد. حقیقت همیشه از داستان عجیب تر و صدالبته ترسناک تر است. «کشتار با…»، که بر مبنای جنایت هایی واقعی و وحشتناک ادگین ساخته شده است، در نگاه اول مستندی قدیمی‌ و کم هزینه به نظر می‌رسد. تاب هوپر می‌گوید: «انتخاب این عنوان برای فیلم باعث شد دوستان زیادی را از دست بدهم. فکر می‌کنم آنها کمی‌ زیاده روی کردند، شاید هم واقعا دلیلی برای این کارشان داشتند.»

پرتقــال کوکــی (استنلی کوبریک /۱۹۷۱)
در کشورهای ایرلند، سنگاپور، مالزی، اسپانیا و کره به مدت دو دهه ممنوع شد. یک اقتباس جنجالی از کتابآنتونی بورخس که خود کوبریک آن را به پیشنهاد پلیس و به خاطر تهدیدهایی که علیه او و خانواده اش انجام شده بود، در انگلستان به نمایش درنیاورد و این موضوع را همسرش بعد از مرگ او فاش کرد. در «پرتقال کوکی» کوبریک با این مشکل روبه رو است که تماشاگر را متقاعد کند آنچه در فیلم می‌بیند آینده نزدیک است. راه حل هنری اش این است که به مکان فیلم ظاهر و حس و حال مکان های زندگی روزانه مان را می‌دهد، در عین حال که به آن نوعی جلوه غیرعادی می‌بخشد. یکی از صحنه های تکان دهنده تر پرتقال کوکی صحنه قتل یک زن به دست الکس با اثر هنری ساخت خودش – یک مجسمه – است.

جن گیر (ویلیام فریدکین /۱۹۷۳)
این فیلم یکی از ترسناک ترین و جنجال برانگیز ترین فیلم های تمام ادوار سینماست و نمایش آن در کشورهای انگلستان، مالزی و سنگاپور ممنوع شد. منتقدان استقبال بسیار گرمی‌ از فیلم کردند و فیلم نامزد ۱۰ جایزه اسکار و برنده دوتای آنها (صدا و تدوین) شد. «جن گیر» علاوه بر موضوع جنجالی اش، یکی از مهوع ترین و دلخراش ترین فیلم هایی است که تابه حال ساخته شده است. هنگام نمایش این فیلم اخبار زیادی از غش، حملات تشنجی و هیستری و حتی در بعضی موارد سقط جنین از تماشاگران گزارش شد. نمایش این فیلم در فنلاند ممنوع شد. این فیلم در انگلستان دو بار رده بندی سنی شد. قسمت هایی از آن حذف شد. جین فوندا و شرلی مک لین نامزد بازی در نقش کریس مک دا نیل (مادر دختر جن زده) بودند. جک نیکلسون هم قرار بود در نقش پدر کاراس (کشیش جوان) بازی کند.

زندگی برایان (تری جونز /۱۹۷۹)
این فیلم هم در کشورهای نروژ، ایرلند و سنگاپور ممنوع بود. این هزل توسط بسیاری از فعالان مذهبی تقبیح شد. در سوئد با جمله «آنقدر خنده دار است که در نروژ ممنوع شده» از ممنوعیت آن استفاده کردند. «زندگی برایان» از نگاه شهروندان انگلیسی، به عنوان بهترین فیلم کمدی تاریخ سینما انتخاب شد. روزنامه گاردین پس از نظرسنجی از شهروندان انگلیسی برای انتخاب بهترین فیلم های کمدی سینما، فهرست ۵۰ اثر بر تر انتخاب شده را اعلام کرد که فیلم «زندگی برایان» در رده اول قرار گرفته است. این فیلم محصول سال ۱۹۷۹ و ساخته «تری جونز» است.

آخرین تانگو در پاریس (برناردو برتولوچی/۱۹۷۲)
این فیلم در کشورهای ایتالیا، نیوزلند، پرتغال، سنگاپور و کره جنوبی ممنوع شد. آخرین تانگو در پاریس نامـزد دو جــایــزه اسـکار بــود و یکـــی از مشهور ترین فیلم های بدنام تاریخ سینماست. داستان حول محور یک آشنایی اتفاقی بین بیوه مرد ۴۵ ساله یی دور می‌زند به نام پُل (براندو) و زن جوان ۲۰ساله یی به نام جین (اشنایدر). این دو به طور تصادفی در آپارتمانی که برای اجاره گذاشته شده، به هم بر می‌خورند. پل می‌خواهد درد جانکاه از دست دادن همسرش را تسکین دهد. جین که در برابر اصالت این احساس واکنشی توام با احساس ترحم دارد، رابطه با پل را بهتر از حرافی های پوچ و بی مغز نامزدش می‌داند. از لحظه یی که این دو اسم شان را به یکدیگر می‌گویند، رابطه شان رو به افول می‌گذارد. در حالی که در عین سادگی چشم همه به صحنه های آخرین تانگوی پاریسی مانده بود. اما آخرین تانگو، راوی داستان رویاپردازان و سیاستمداران نبود.

در جبهه غرب خبری نیست (لوئیس مایلستون/۱۹۳۰)
در کشورهای آلمان و اتریش حدود سه دهه ممنوع اعلام شده بود. این فیلم موفق به کسب دو جایزه اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شد، اما به خاطر مضامین ضدجنگ و پیام ضدآلمانی اش توسط هیتلر و متحدانش ممنوع شد. در نمایش بسیار کوتاه مدتش در سینماهای آلمان نیز نازی ها با رها کردن موش در سالن های سینما نمایش را به هم ریختند. «در جبهه غرب خبری نیست» یکی از شکوهمند ترین داستان هایی است که در رابطه با جنگ جهانی اول نوشته شده است و فیلمی‌ که از روی آن ساخته شد، یکی از موفق ترین فیلم های تاریخ سینمای جهان است. این داستان مستقیما به نسلی از مردم آلمان اشاره دارد که زندگی شان را برای جنگ فنا کردند.

کالیگولا (تینتو براس و باب گوچیونه /۱۹۷۹)
در کشورهای کانادا و ایسلند به نمایش درنیامد. داستان جنجالی امپراتوری روم و نمایش خشونت فراوان به همراه مضامین غیراخلاقی دیگر باعث شد این فیلم جنجالی ترین آثار سینمایی لقب بگیرد. در این فیلم بازیگران مطرحی مثل مالکوم مک داول، پیشتر اوتول و هلن میرن شرکت داشتند. کالیگولانام امپراتوری است که در سال ۳۸ پس از میلاد در روم حکومت می‌کرد. زندگی این امپراتور پس از مرگ خواهرش در وسیلا کاملا تغییر می‌کند. کالیگولا همچنین عنوان نمایشنامه یی است که آلبر کامو آن را بر اساس داستان این امپراتور به رشته تحریر درآورد.

آخرین خانه سمت چپ (وس کریون/۱۹۷۲)
در کشورهای سنگاپور، ایسلند، نیوزیلند، نروژ و آلمان غربی به نمایش درنیامده و برای ۱۸ سال در انگلستان و بیشتر از ۳۲ سال در استرالیا ممنوع بوده است. این فیلم را وس کریون ساخت که فیلم«تپه ها چشم دارند» او هم در فنلاند ممنوع شده بود. او برای فیلم های ترسناکی مثل کابوس در خیابان الم و سری جیغ هم شهرت چشمگیری دارد.

عجیب الخلقه ها (تاد برونینگ /۱۹۳۲)
نمایش آن در کشورهای ایتالیا، فنلاند و ایرلند ممنوع شد. تصمیم عجیب برونینگ برای استفاده از آدم های معمولی با شکل و شمایل عجیب و درهم به جای بازیگران گریم شده حسابی تماشاگران را شگفت زده کرد و با اینکه این فیلم حالا یک فیلم کالت به حساب می‌آید، اما برونینگ برای ساختن فیلم بعدی اش باید خیلی تلاش می‌کرد.

شیطان مرده (سام ریمی/۱۹۸۱)
ممنوع شده در کشورهای مالزی، انگلستان، آلمان غربی، سوئد، ایسلند، ایرلند و سنگاپور. این فیلم از اولین فیلم هایی بود که توسط فعالان مذهبی با عنوان «کثافت ویدئویی» – اصطلاحی که برای انتقاد از نمایش صریح خشونت توسط سازمان های مذهبی، منتقدان و رسانه ها به کار گرفته می‌شود- مورد شماتت قرار گرفت.