صفحه نخست » رفتارشناسی عمومی » سگ

قبل از انتخاب هر نوع غذا برای حیوان، باید از پاکیزه بودن آن اطمینان کافی حاصل کنید چون آب و غذای آلوده می‌تواند منشاء بسیاری از بیماری‌های مهلک بوده و حیات حیوان را در مخاطره قرار بدهد. غذایی که برای سگتان انتخاب می‌کنید باید دارای یک ترکیب متعادل حاوی کربوهیدرات، پروتئین، چربی، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد. نسبت و مقدار هر یک از اجزای ذکر شده بستگی به وضعیت جسمی، شرایط محیطی که سگ در آن زندگی می‌کند، سن و بسیاری عوامل دیگر دارد. یک وعدۀ غذایی نامناسب و نامتعادل می‌تواند تأثیر نامطلوبی در رشد جسمی و حتی جنسی سگج داشته باشد، علاوه بر این ممکن است باعث افزایش حساسیت حیوان نسبت به بیماری‌های مختلف شود. توصیه می‌شود هیچ موقع شرایط اقتصادی خود را معیار انتخاب غذای سگتان قرار ندهید، برای مثال دادن نان خشک به تنهایی، هیچ موقع کافی نیست و تنها می‌تواند جزئی از غذای خشک او را تأمین کند. اسفتاده از غذاهای کنسروی و آماده شدۀ سگ‌ها به دلیل این که حاوی مقادیر متعادل و بالایی از پروتئین، مواد معدنی و ویتامین‌ها می‌باشند، بسیار ایده‌آل است. ارزان‌ترین نوع غذا، غذایی است که به وسیلۀ خود صاحب دام تهیه می‌شود ولی باید توجه داشت که این غذا بایستی دارای ترکیب متعادلی از گوشت، ذرت، نان و یا غلات (به عنوان کربوهیدرات)، سبزیجات پخته شده، چربی‌ها مانند روغن نباتی، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد. برای مثال برای سگ‌های بالغ باید نسبت پروتئین به بقیۀ ترکیبات جیرۀ غذایی 1 به 2 باشد. اصولاً هیچ موقع نباید یک جیرۀ غذایی را که سگ بدان عادت کرده، یکباره تغییر داد زیرا تغییر ناگهانی در جیرۀ غذایی ممکن است باعث بروز استفراغ حاد در حیوان شود. مقدار و حجم غذا هم باید به نحوی باشد که باعث چاقی و یا لاغری نشود.

بهترین روش برای ارزیابی این که غذایی که به سگ خود داده‌اید مناسب وی بوده یا نه، توجه به 2 مورد زیر است:

1. رفتارها و فعالیت‌های خود سگ: که در صورت مناسب بودن غذایش آن را سرحال و شاداب مشاهده خواهید کرد و برعکس.

2. توجه به وضعیت مدفوع: هر چه مدفوع سگ تیره بوده و حجم کمتری داشته باشد نشان دهندۀ این است که دستگاه گوارش حیوان آن را به خوبی هضم کرده ولی اگر مدفوع حیوان آبکی، کف‌آلود، کمرنگ و یا مشابه غذای خورده شده‌اش باشد، باید بدانید حیوان برای هضم غذایی که انتخاب کرده‌اید، مشکل دارد.

در ضمن اگر رنگ مدفوع سیاه باشد بایستی قدری از میزان گوشت مصرفی را از جیرۀ غذایی حیوان کم کرد. مناسب‌ترین وضعیت مدفوع که نشان از یک جیرۀ خوب دارد، مدفوع لوله‌ای و قدری نرم می‌باشد.

ظرف غذاخوری حیوان را همیشه تمیز و پاکیزه نگه دارید و همواره 25 دقیقه بعد، غذا را از جلوی حیوان بردارید، تا وی یاد بگیرد که غذایش را باید در زمان معینی بخورد. گرم کردن مکرر غذای سگ توصیه نمی‌شود چون این کار باعث می‌شود که غذای او به سرعت ترش و فاسد گشته و در نتیجه باعث ناراحتی دستگاه گوارش (معده) گردد. غذای حیوان را باید به صورت نه چندان گرم در اختیار وی قرار دهید. غذاهایی که از یخچال خارج گشته و سرد هستند را نباید بلافاصله به وی بدهید چون این کار باعث می‌شود که دستگاه گوارش حیوان مقداری از حرارت بدن را برای گرم کردن آن مصرف کند که این عمل باهضم غذایش منافات دارد.

گوشت:
گوشت اکثر حیوانات غلفخوار از قبیل گاو و گوسفند به ویژه جگر، کلیه و شیردان بسیار مفید و مغذی است. تغذیه با ماهی تازه، در صورتی که حاوی استخوان‌های تیز و خطرناک نباشد بسیار عالی است. استفاده از گوشت خوک به دلیل این که دارای چربی زیادی است، توصیه نمی‌شود. بره‎‌ها و گوساله‌های داخل رحمی گاوهای کشتاری، بهترین و باصرفه‌ترین غذای گوشتی محسوب می‌شود، منتهی قبلاً باید از عفونی نبودن آن اطمینان حاصل کنید. برای مثال بهتر است بره‌هایی که مادرشان تب داشته، به سگتان ندهید. گوشت را معمولاً به صورت خام (البته در این مورد باید از عدم آلودگی آن بخصوص از لحاظ وجود انگل‌ها و کیست‌های انگلی مطمئن باشید) و یا نیم‌پز در اختیار سگ قرار بدهید.

استخوان:
استخوان و مغز استخوان در تأمین مواد غذایی سگ‌ها ارزش ویژه‌لی دارند. علاوه بر این استخوان برای سلامتی دندان‌ها و لثه‌ها نیز مناسب و مفید است و جویدن آن به دلیل تولید حجم زیادی از بزاق، برای هضم غذا سودمند است. با این حال نکاتی را در مورد تغذیه با آن، باید رعایت کنید.

- قبل از تغذیه با استخوان باید مطمئن باشید که استخوانی که به سگ می‌دهید باعث انسداد و ناراحتی دستگاه گوارش سگ نخواهد شد. برای مثال استخوان‌های ریز به دلیل این که بدون جویده شدن بلعیده می‌شوند، می‌توانند باعث انسداد مری شوند.

- استفاده مکرر و زیاد از استخوان باعث یبوست می‌شود.

غلات:
این قسمت شمال موادی همچون آرد گندم، برنج، جوی دوسر، ارزن و ... است که بایستی به صورت پخته و یا بو داده مصرف شوند. بهتر است که غلات را با پوستشان به مصرف سگ برسانید زیرا در غیر این صورت ویتامین‌هایی که در پوست غلات موجود است از بین خواهد رفت. توجه کنید که آنها را خوب کوبیده و همراه با انواع سبزیجات پخته، مخلوط کرده و برای غذای سگتان مصرف کنید.

سبزیجات:
استفاده از سبزیجات به دلیل داشتن ویتامین‌ها و مواد معدنی در ترکیب جیرۀ غذایی سودمند است. برای مثال اسفناج به دلیل داشتن مواد آهنی قابل توجه در تقویت سیستم خونساز بدن، مفید است.

نمک:
استفادۀ زیاد از نمک در جیرۀ غذایی سگ‌ها توصیه نمی‌شود زیرا برای سلامتی کلیه‌علی سک، به دلیل این که حیوان فاقد غدد ترشح کنندۀ عرق می‌باشد، زیان‌آور است. اصولاً غذاهای نمک‌زده و ادویه‌دار برای سگ مفید نیست.

روغن(چربی‌ها):
استفاده از روغن‌ها مانند روغن‌های مایع به دلیل داشتن مقادیر زیادی اسیدهای چرب ضروری در جیرۀ غذایی سگ‌ها الزامی است. کمبود این اسیدهای چرب باعث بروز اختلالاتی در سیستم عصبی و شنوایی سگ‌ها خواهد شد و برعکس استفاده از آنها باعث شادابی و سلامتی پوست گشته و موجب خوش طعم شدن غذا نیز می‌شود. استفاده از روغن ذرت و یا روغن زیتون به مقدار 2 تا 3 قاشق چاریخوری توصیه می‌شود.

برای تغذیۀ سگ‌های بالغ 2-1 وعدۀ غذایی در روز کفایت می‌کند، ولی در مورد توله‌های جوان باید تعداد وعده‌های بیشتری را در نظر بگیرید. توله‌ها نسبت به سگ‌های بالغ به غذاهای انرژی‌دار، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب ضروری بیشتری نیازمند هستند. بنابراین در بررسی کیفیت و کمیت غذایی آنها، بخصوص بعد از سن 7-5 هفتگی که از شیر گرفته می‌شوند وسواس بیشتری به خرج دهید. استفاده از شیر، تخم‌مرغ و گوشت در این راستا قابل توصیه است ولی هرگز تخم‌مرغ را به صورت خام به حیوان ندهید، زیرا این کار باعث اختلال در جذب ویتامین b1 خواهد شد. در این سنین که توله‌ها رشد سریعی دارند استفادۀ زیاد از غذاهایی با فیبر بالا توصیه نمی‌شود. بعد از این که سگ‌ها به سن بلوغ رسیدند، به تدریج مقدار غذای مصرفی آنها کاهش می‌یابد و به همین دلیل باید تعداد وعده‌های غذایی را به 1 یا 2 بار در روز کاهش دهید. با این حال توجه به شرایط محیطی، جثه، نژاد و میزان فعالیت آنها در این راستا الزامی است. برای مثال جیرۀ یک سگ آپارتمانی با جیرۀ یک سگ کار یا سگی که در هوای سرد بیرون از منزل نگهداری می‌شود، حتماً فرق خواهد کرد.

در مورد سگ‌های آبستن و سگ‌هایی که جفتگیری خواهند داشت، باید قبل از جفتگیری کمیت و کیفیت غذا را افزایش دهید (مثلاً با استفاده از مکمل‌های پروتئینی) و بعد از این مدت باید جیره را به حالت اولیه برگردانید و دوباره از هفته 3 و 4 آبستنی که وزن سگ شروع به زیاد شدن می‌کند، به تدریج مقدار غذا را زیاد کرده و کیفیت آن را نیز بالا ببرید. استفاده از مکمل‌های ویتامین بخصوص ویتامین d و مقادیر کافی کلسیم و فسفر، در طی آبستنی بسیار مفید است. بعد از زایمان و در طی 3 هفتۀ اول بعد از به دنیا آمدن توله، جیرۀ غذایی مادر را به 2 الی 3 برابر مقدار عادی افزایش دهید.

آب:
آب آشامیدنی باید پاکیزه و عاری از مواد آلوده باشد. ظرف آبخوری سگ‌ها را حداقل یک بار در روز شسته و پر از آب کنید. آب بدن این حیوان به طرق مختلف مانند: ادرار، مدفوع و له له زدن دفع می‌شود. بنابراین باید سعی کنید آب تازه همیشه در اختیار حیوان باشد (بخصوص در فصل گرما). ظرف آبخوری سگ‌ها باید ارتفاع مناسبی از سطح زمین داشته باشد، تا موش‌ها نتوانند به آن دست یابند زیرا آنها ناقلین بیماری‌های خطرناکی مانند لپتوسپیروز هستند.