بومیان و صیادان منطقه جنوب دریای خزر معتقدند که جمعیت اردک ماهی خزر، در سال های اخیر به شدت کاهش یافته و جمعیت باقی مانده نیز به لحاظ ابعاد، کوچک شده اند. محققان شیلات دلیل این مورد را آلودگی دریای خزر و تخریب زیستگاه های این جانور می دانند.
خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه محیط زیست- از آن جا که اردک ماهی در زمره ماهیان گوشتخوار است که در بالای زنجیره غذایی قرار دارد، محققان معتقدند هرگونه تغییر در جمعیت یا اندازه این جانور آبزی می تواند بر آلودگی و وجود مشکل در زیستگاه دلالت داشته باشد. اردک ماهی خزر در آب های ایران نیز در سال های اخیر با چنین مشکلی مواجه بوده است که در نهایت به نابودی و کاهش چشمگیر جمعیت در بسیاری از زیستگاه ها و کاهش اندازه آن انجامیده است.
«مونا تبرک»، کارشناس محیط زیست که روی اردک ماهیان خزر تحقیق می کند، در گفت و گو با CHN در مورد شرایط کنونی اردک ماهیان در آب های جنوبی دریای خزر گفت: «نیمه دوم شهریورماه فصل صید اردک ماهی است و بومیان مناطقی که در آن ها اردک ماهی صید می شود، می گویند که جمعیت این ماهی در این مناطق بسیار کم شده و اندازه آن نیز در سال های اخیر به شدت کوچک شده است.»
تبرک اضافه کرد: «پرس و جوها برای مثال در بازار ماهی فروشان محمودآباد نشان می دهد که در برخی دکه ها و به سختی می توان دو یا سه اردک ماهی یافت، این در حالی است که در گذشته در این بازارها اردک ماهی به فراوانی یافت می شد.»
این محقق در چهار منطقه تالاب انزلی، تالاب لپو و آب بندان های محمودآباد در مورد اردک ماهی تحقیق کرده است. دریاچه ولشت نیز یکی دیگر از مناطق آزمایشی است که در لیست تحقیقات او قرار دارد.
به گفته تبرک، محلی ها در منطقه «تالاب لپو» در منطقه زاغمرز نیز گفته اند که جمعیت و اندازه اردک ماهی ها در این منطقه به شدت کاهش یافته است. در حال حاضر تنها منطقه ای که اردک ماهی در آن از جمعیت مناسبی برخوردار است، تالاب انزلی است.
تبرک در مورد دلایل چنین رخدادی در مورد اردک ماهی های خزر گفت: «تخریب زیستگاه و آلوده شدن آن توسط فاضلاب های صنعتی و سموم کشاورزی از مهم ترین دلایلی است که موجب آسیب به جمعیت اردک ماهی ها شده است.»
به گفته او، همسان شدن جمعیت اردک ماهی ها به لحاظ ژنتیکی نیز می تواند موجب آسیب به جمعیت جانوری شود که به نظر می رسد این اتفاق در مورد اردک ماهی خزر نیز رخ داده است. هنگامی که همسان شدن اتفاق می افتد، جانور نمی تواند خود را با بیماری ها یا آلودگی های موجود سازگار کند و در نتیجه آسیب می بیند.
از آن جا که اردک ماهی در بالای زنجیره غذایی قرار دارد، هرگونه آلودگی و یا از میان رفتن زیستگاه را با بررسی جمعیت این گونه می توان تشخیص داد با این توضیح که: «جانوران پایین زنجیره غذایی حجم کمی از سموم یا آلودگی ها را در بدن خود ذخیره می کنند و از آن جا که جانورانی مانند اردک ماهی از این جانوران تغذیه می کنند، میزان آلودگی ها در بدن آن ها به مراتب بیشتر می شود.»
به گفته تبرک، این مورد به خصوص در مورد آلودگی فلزات سنگین مانند جیوه و کادمیم دیده می شود.
اردک ماهی ها در میان جانوران در معرض انقراض قرار ندارند اما تبرک معتقد است با توجه به وجود مشکلات این جانور، باید در مورد این گونه حفاظت ویژه اعمال شود. او می گوید که در کشور ایتالیا نیز
اردک ماهی با کاهش جمعیت مواجه شده است و در این کشور مسوولان به این نتیجه رسیده اند که تحت حفاظت قرار گیرد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
