تا چندی پیش سبزی‌خوردن پای ثابت اكثر سفره‌های ایرانی بود. وقتی سفره پهن می‌شد اولین چیزی كه در مركز سفره خودنمایی می‌كرد، یك سبد پر از انواع سبزی‌های تازه به همراه پیازچه و تربچه‌نقلی قرمزرنگی بود كه همچون گل جلوه می‌كرد؛ سبزی‌هایی كه اشتهای افراد را برمی‌انگیخت و میل به خوردن غذا را دوچندان می‌كرد، اما حالا دیگر حضور این سمبل شادابی و طراوت سفره كمرنگ شده است.
انواع سس‌های سفید، قرمز، خردل، ترشی‌های مختلف و انواع چیپس‌ها و اسنك‌های سبزیجات جایگزین این جلوه طبیعت شده است.
حال وضعیت به گونه‌ای شده است كه عده‌ای از خانم‌های جوان خواص تغذیه‌ای و درمانی سبزی‌ها را نمی‌دانند و حتی برخی از اقلام آن را نمی‌شناسند بنابراین بد نیست با برخی از انواع سبزی‌خوردن آشنا شده و به خواص تغذیه‌ای آن پی ببریم و این اطلاعات را به نسل بعد خود نیز انتقال دهیم.
تره؛ كاهنده فشار و كلسترول خون
این سبزی ساقه ندارد و از نظر خواص تغذیه‌ای شبیه به سیر و پیاز است، اما طعم و بوی ملایم‌تری دارد. تره 2 نوع دارد؛ برگ‌های یكی كوتاه و نازك بوده و اغلب در بهار و تابستان می‌روید، دیگری تره‌فرنگی است كه برگ‌های پهن، قوی و بلند داشته و پیاز آن مشخص است.
تره به دلیل پتاسیم بالایی كه دارد ادرارآور خوبی بوده و سموم را دفع و از فشار و كلسترول بد خون می‌كاهد. منیزیم آن از بروز سرطان روده و پروستات جلوگیری كرده و اگر به همراه غذا میل شود سوءهاضمه را درمان كرده، از سوزش معده كاسته و یبوست دائمی و بواسیر را بهبود می‌بخشد.
همچنین ناراحتی‌های طحال را برطرف كرده و برای نقرس و درد مفاصل مفید است، همچنین تمایلات جنسی را افزایش می‌دهد.
تره به دلیل مواد خشبی نفاخ است. بر این اساس هر چقدر ظریف‌تر و جوان‌تر باشد قابلیت هضم بهتری داشته و مواد مغذی آن بهتر جذب می‌شود.
تربچه با سلول‌های سرطانی می‌جنگد
این سبزی برگ‌های پهن و كرك‌دار داشته و دارای انواع ترب سفید، سیاه و قرمز است. ترب طبیعت گرم دارد و كمی نفاخ است. به دلیل دارا بودن مواد گوگرددار خاصیت ضدعفونی‌كنندگی فراوانی دارد، همچنین اشتهاآور خوبی است.
ویتامین C فراوان آن در رفع بیماری‌های دهان و پیوره موثر است و از پوسیدگی دندان‌ها می‌كاهد. این ویتامین در برگ تربچه چندین برابر بیشتر است و اگر به همراه غذا خورده شود، به جذب آهن كمك می‌كند.
براساس تحقیقات انجام‌شده، تربچه سلول‌های سرطانی بدن را از بین برده و در بهبود عوارض شیمی‌درمانی موثر است.
همچنین به دلیل دارا بودن ید برای بیماران مبتلا به گواتر مفید است و با تنظیم سوخت و ساز بدن، گردش خون را بهبود می‌بخشد و برای دفع سنگ كلیه و كیسه صفرا مفید است.
ریحان؛ آرامبخش و خواب‌آور
این سبزی بسیار معطر و خوشبوست. ضد یبوست، ضدتشنج، رفع‌كننده سردردهای عصبی (میگرن) و سرگیجه است و به دلیل تركیبات آرامبخش برای رفع بی‌خوابی‌های اضطرابی موثر بوده و مسكن خوبی به شمار می‌رود.
ریحان، شیر مادران شیرده را زیاد می‌كند و برای رفع التهاب كلیه مفید است. این سبزی نفاخ نیست و اسپاسم‌های معده را برطرف می‌كند.
شاهی؛ محرك فعالیت كلیه‌ها
این سبزی طبیعت معتدلی دارد. به دلیل دارا بودن ویتامین‌هایA و C جزء آنتی‌اكسیدان‌های قوی بوده و برای دفع رادیكال‌های مضر بدن مفید است. همچنین پایین‌آورنده قند خون بوده و لكه‌های قهوه‌ای و كك و مك ناشی از تماس مستقیم با نور خورشید را رفع می‌كند.
براساس تحقیقاتی كه در دانشگاه پزشكی شهید بهشتی انجام شده است، شاهی چربی و كلسترول بد خون را كاهش می‌دهد و روغن‌های فرار آن برای مخاط تنفسی، آسم، برونشیت و سرفه‌های مزمن مفید است.
تركیبات موجود در این سبزی محرك فعالیت كلیه‌ها بوده و دافع سنگ كیسه صفرا، مثانه و كلیه است و فوق‌العاده برای دردهای مفصلی و نقرس مفید است.
جعفری؛ خون‌ساز و قاعده‌آور
این سبزی سرشار از ویتامین و املاح معدنی آهن، كلسیم و فسفر است. عادت ماهانه را تنظیم و خون را تصفیه می‌كند، همچنین روده‌ها را ضد عفونی می‌كند.
مصرف جعفری به دلیل دارا بودن آهن گیاهی در غذای روزانه افراد كم‌خون یا بچه‌هایی كه روند رشد ضعیفی دارند توصیه می‌شود.
این سبزی بادشكن خوبی است و درد و پیچش شكم را رفع می‌كند. جعفری بیماری‌های كبدی، تنگی نفس و علائم یائسگی زودرس را رفع كرده و جویدن آن به رفع بوی بد دهان و گازهای تخمیری معده كمك می‌كند.
ترخون؛ جانشین مناسب نمك
این سبزی عطر تندی دارد و كمی تلخ است. وجود چند برگ ترخون در سبزی سفره اشتها را تحریك و نفس را خوشبو می‌كند.
بوی تند آن موجب مهار رشد میكروب‌های پوست و كاهش بوی بد بدن می‌شود. ترخون به جهت اسانس تندی كه دارد جایگزین مناسب نمك بوده و مصرف آن به همراه غذا برای بیماران قلبی، افراد مبتلا به فشار خون یا اشخاصی كه رژیم غذایی بی‌نمك دارند توصیه می‌شود.
این سبزی اعصاب را تقویت كرده و به هضم غذاهای پرچرب كمك می‌كند و یك آرامبخش ملایم است. ترخون سم‌زدای خوبی است و موجب تسكین درد و رفع مشكلات قاعدگی از جمله تهوع و ضعف می‌شود. این سبزی قدرت دفاعی بدن را بالا برده و از شدت بیماری‌های ویروسی می‌كاهد.
گشنیز؛ كاهنده قند خون
این سبزی طبیعت سردی دارد و بوی خوشایندی ندارد. چینی‌ها این سبزی را جعفری چینی می‌نامند. گشنیز فشار و قند خون را كاهش داده، عطش و تهوع را رفع می‌كند و مسكن خوبی است. تقویت‌كننده قلب، مغز و معده است. ضد اسپاسم، معرق و محرك اشتهاست و بهترین داروی كبد و طحال است.
این سبزی جوش‌های پوستی و دهانی ناشی از گرمی غذاها را رفع كرده و تمایلات جنسی را ملایم می‌كند. مقدار زیاد آن خواب را پریشان، عادت ماهیانه را نامنظم و مصرف‌كننده را دچار گیجی، بی‌حسی و خوابی عمیق می‌كند.