زشکان تمام سعیشان را کردند. تیمی متخصص مسوول شد تا بیماری را شناسایی و ریشهکن کند. اما انگار ویروس این بیماری آنقدر قوی بود که حتی دامن خود متخصصان و پزشکان را هم گرفت.در هفتهای که گذشت دو نفر بیمار در بیمارستان امام رضا مشهد به خاطر مبتلا شدن به ویروس تب کریمه جانشان را از دست دادند و چندین نفر دیگر هم به دلیل مشکوک بودن به این بیماری در همان بیمارستان بستری شدند. در این میان پزشکی جوان نیز به خاطر درمان بیمارش به این ویروس مرگبار مبتلا شد و در عرض چند ساعت جان خود را از دست داد. در حالی که این روزها مدیران بیمارستان امام رضا تمام تلاششان را میکنند تا قربانی دیگری به قربانیان این ویروس مرگبار اضافه نشود اما هنوز افرادی مشکوک به این بیماری بین مرگ و زندگی امید را چنگ میزنند.
اولین بیماری که به بیمارستان امام رضا مراجعه کرد و بیماریاش تب کریمه تشخیص داده شد فردی بود که در کشتارگاه کار میکرد. او حالش آنقدر بد بود که بعد از انتقال به بیمارستان، به بخش مراقبتهای ویژه انتقال یافت اما تلاش پزشکان برای نجات جانش فایدهای نداشت و او جانش را از دست داد.
پزشک معالج این مرد، جوانی به اسم امیر کیخسروی بود. او که با این بیمار در ارتباط بود به ویروس تب کریمه، مبتلا و خودش هم در بیمارستان بستری شد. 21 اردیبهشت ماه بود که دکتر کیخسروی که هنگام کمک به بیمار مبتلا به تب کریمه خودش هم به این بیماری مبتلا شده بود در بیمارستان امام رضا (ع) بستری شد.
دکتر محمود شبستری، رئیس دانشگاه علوم پشکی مشهد و معاونان او در طول مدت بستری شدن دکتر کیخسروی به عیادت او رفتند و پیگیری لازم را برای مداوای سریعتر این پزشک جوان انجام دادند. ولی به دلیل شدت بیماری، او نتوانست مقابل ویروس کشنده دوام بیاورد و مغلوب مرگ شد. پزشک فداکار که 26 سال بیشتر نداشت دومین قربانیای بود که جانش را به ویروس تب کریمه باخت.
روز شنبه 23 اردیبهشت ماه، وی طی مراسمی در حرم امام رضا به خاک سپرده شد. دکتر فرهود استاد پیشکسوت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در این مراسم ضمن ابراز همدردی با خانواده پزشک جوان گفت: «او به خاطر درمان بیمارش به این درد مبتلا شد. امیر رسالتش را انجام داد. باید از او و خانوادهاش تشکر کنم و بگویم امیر همیشه کنار ماست.»
برادر این پزشک جوان نیز گفت: «من هم پزشک هستم و شاید این مشکل برای من هم پیش بیاید. اما برادرم جوان بود. داغ برادر جوان دیدن سخت است. این بیماری در طول چند ساعت او را به کام مرگ برد. زجر کشید و نتوانست مقابل این بیماری بایستد. تب کریمه آنقدر بدن او را ضعیف کرده بود که ناگهان ما را تنها گذاشت و رفت. خانواده من به خاطر از دست دادن امیر داغدار هستند اما زمانی که با خودمان میگوییم امیر به خاطر رسالتش تسلیم مرگ شد دلمان کمی آن هم فقط کمی آرام میگیرد. نفهمیدم برادرم چطور آنقدر زود به این درد مبتلا شد ولی میدانم امروز امیر بین ماست.
قرنطینه
پس از مرگ دکتر کیخسروی چندین نفر از پزشکان و کارمندان بیمارستان نیز به دلیل مشکوک بودن به ویروس تب کریمه در بیمارستان بستری شدند. بخشی از بیمارستان به صورت قرنطینه در آمد و تمامی افرادی که مشکوک به ابتلا به این ویروس بودند، در آنجا بستری شدند تا از این طریق از تکرار حادثه مرگبار جلوگیری شود. در چنین شرایطی، شایعههای مختلفی در خصوص مبتلا شدن برخی از پرسنل بیمارستان به ویروس تب کریمه در شهر مشهد منتشر شد تا جایی که برخی حتی مدعی شدند که این ویروس حتی بیشتر از 2 نفر را قربانی کرده و بیماران زیادی که مبتلا به این ویروس شدهاند در بیمارستانها بستری هستند شایعهها درباره قربانیان این ویروس کشنده حتی به اینترنت و شبکههای اجتماعی هم راه یافت. با افزایش این شایعهها، تصمیم گرفتیم برای پی بردن به این ماجرا و اینکه ویروس تب کریمه چند نفر را آلوده کرده است با رئیس دانشکده علوم پزشکی مشهد گفتوگو کنیم.
این ویروس کشنده است
رئیس دانشکده علوم پزشکی مشهد در توضیح عملکرد ویروس میگوید: «باید قبول کرد این بیماری سختی است. ویروسش کشنده است اما علم پزشکی میتواند آن را مهار کند. به نظر من اولین حرفها درباره تب کریمه باید درباره علائم و پیشگیریاش باشد. این بیماری علائمی دارد که دورهای است. دوره کمون که در آن، طول مدت نهفتگی بیماری بستگی به راه ورود ویروس دارد. این دوره در شرایط مختلف متفاوت است. اگر به دنبال گزش کنه این بیماری به انسان سرایت کند، یک تا سه روز حداکثر چهار روز مدت نهفتگی آن است. این دوره در خصوص تماس با بافت یا خون آلوده 5 تا 6 روز است و حداکثر از 13 روز تجاوز نمیکند. اما دوره دوم، دوره مقدماتی است. یعنی زمانی که بیماری در فرد ظاهر و نمایان میشود. در این دوران بیمار دچار سردرد شدید، تب، لرز، درد عضلانی، خصوصا در ناحیه پشت و پاها، گیجی، درد و سفتی گردنی، درد و قرمزی چشم، ترس از نور و علائم مشابه میشود. ممکن است حالت تهوع، استفراغ یا گلودرد هم داشته باشد و گاه با اسهال و در منتشر شکمی همراه است. معمولا 3 تا 16 روز طول میکشد پس از چند روز بیمار ممکن است عدم تعادل و حالت گیجی یا تهاجمی پیدا کند سپس بیقراری جای خود را با خوابآلودگی، افسردگی و سستی میدهد. تغییرات قلبی عروقی در این بیماری شامل کاهش جریان خون و کاهش فشار خون است. همه اینها دوره مقدماتی بیماری است و مرحله بعدی، مرحله خونریزی است این مرحله 3 تا 5 روز پس از شروع بیماری پیدا میشود و چهار روز طول میکشد. خونریزی در مخاطها و به خصوص در قسمت بالای بدن و در طول خط زیر بغلی دیده میشود حتی ممکن است خونریزی در دهان و گوشها هم مشاهده شود. دکتر سعید، معاون درمان دانگشاه علوم پزشکی مشهد نیز این بیماری را سخت میداند و بر این باور است که اگر بیمار شانس بیاورد به مرحله نقاهت میرسد: «مرحله نقاهت با کمرنگ شدن ضایعات پوستی شروع میشود. گاهی موها به طور کامل میریزد که تا چند ماه بعد زیر نظر پزشک به حالت اولیه برمیگردد. او با تاکید بر اینکه بیان نحوه پیشگیری، فعلا مهمترین مساله است که رسانهها باید به آن بپردازند میگوید: «گفتن درباره قربانیان این بیماری مهم است. اما باید مردم بدانند چگونه مبتلا نشوند. مطمئناً دکتر کیخسروی هم اگر در بین ما بود همین را میگفت. باید پیشگیری را جدی گرفت. افراد از مصرف گوشت دامی که به طور غیربهداشتی ذبح و عرضه شده است باید خودداری کنند. هنگام تماس با گوشت و خون مشکوک حتما دستکش بپوشند. باید بدانیم که با توجه به حساسیت ویروس نسبت به حرارت و از بین رفتن ظرف 15 دقیقه در حرارت 85 درجه سانتیگراد، در صورتی که فرآوردهای دامی به خوبی با حرارت پخته شود خطر انتقال بیماری متصور نیست. اینها مواردی است که باید مردم رعایت کنند تا به این بیماری مبتلا نشوند.
فقط 2 قربانی
باوجود شایعاتی که در خصوص آمار قربانیان این بیماری منتشر شده، مسئول روابط عمومی بیمارستان امام رضا از مرگ فقط 2 نفر بر اثر انتقال این ویروس در بیمارستان خبر میدهد و میگوید «حال دیگر بیمارانی که مشکوک به تب کریمه بودند و در بیمارستان بستری شدند خوب است و آنها به زودی از بیمارستان مرخص خواهند شد.»
ویروس وارداتی
اما درباره اینکه ویروس تب کریمه از کجا آمده و چطور وارد کشور شده، روابط عمومی سازمان نظام پزشکی توضیح میدهد: «این بیماری در بیش از 30 کشور جهان و در سه قاره آفریقا، آسیا و شرق اروپا دیده شده. براساس مستندات تاریخی، سابقه این بیماری به 10 قرن پیش میرسد. تب کریمه در سال 1945 در شبه جزیره کریمه در اروپا دیده شد اما از طریق ناقل که بیشتر کنه و دام بودند به دیگر قارهها راه پیدا کرد. بیماری تب کریمه در ایران، برای اولین بار در سال 1370 دیده شد. ویروس این بیماری در گوسفندی که از تهران به مسکو فرستاده شده بود دیده شد. در سال 1378 نیز این بیماری در پی ابتلای یک زوج در شهرکرد، گزارش شد. همچنین در سال 1389 هم این بیماری در شهر مشهد بروز کرد در سال 1378 بیماری تب کریمه در استان شهرکرد جان یک پزشک زن را گرفت. در آن زمان یک دامدار بختیاری به بیمارستانی در شهر کرد مراجعه میکند. هنگام گرفتن شرح حال مریض، بدن پزشک معالجه به تهوع خونی بیمار آغشته میشود. این پزشک به همراه همسرش که او نیز پزشک بود در دام این ویروس میافتند و پزشک زن جان خود را از دست میدهد. این مرگ اولین گزارش رسمی بیماری تب کریمه کنگو در ایران بود. مرگی که در آن زمان کلی سروصدا به راه انداخت.