روزگارنو: دلایل بازنگری آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان بعد از 6 سال، حمایتهای مالی از افراد دارای اختلال هویت جنسی، تدوین لایحه مدیریت آسیبهای اجتماعی و ... از مهمترین محورهای گفتگو با مدیرکل آسیبهای اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.

 

دفتر آسیبهای اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گذشته وجود نداشت اما در سال 90 پس از ادغام وزارت رفاه در وزارتخانه های تعاون و کار، باتوجه به نیازی که در جامعه احساس می شد شکل گرفت برهمین اساس با سید حسن موسوی چلک مدیرکل این دفتر گفتگویی در مورد برنامه ها و نقشی که این دفتر در کاهش و کنترل آسیب اجتماعی در کشور دارد انجام داده ایم که در ادامه می خوانید.

 

در ابتدا در مورد تشکیل دفتر آسیبهای اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اینکه چقدر جای خالی آن در وزارتخانه احساس می شد، توضیح دهید.

 

- در قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی وظایف مختلفی برای فعالیت وزارتخانه رفاه و تامین اجتماعی در این حوزه ها پیش بینی شده که آسیبهای اجتماعی نیز یکی از این وظایف است که در زندگی تمامی مردم دغدغه آن احساس می شود و برهمین اساس پس از ادغام وزارتخانه رفاه با تعاون و کار این دفتر ایجاد شد. در حوزه وزارتخانه کار، تعاون و رفاه اجتماعی در بحث آسیب های اجتماعی سه وظیفه کلان سیاستگذاری، هماهنگی و نظارت برعهده ماست به طوری که تمامی واحدهای ستادی حول این سه محور فعالیتها و اقدامات خود را انجام می دهند.

 

* در سال 91 مهمترین برنامه ای که در دست اجرا دارید چیست؟

 

 - در سال 91 چندین برنامه مهم اجرا می شود به طوری که اقدامات و برنامه ریزیهای آن مدتی است آغاز شده بطوریکه یکی از آنها پیگیری بازنگری آیین نامه اجرایی اورژانس اجتماعی است که در سال 84 آیین نامه اصلی به تصویب رسیده است که بزودی برای تصویب و بررسی به کمیسیون اجتماعی هیئت دولت ارسال خواهد شد. 

 

* دلیل بازنگری آیین نامه ساماندهی کودکان خیابان و کار پس از 6 سال چه بود؟

 

- آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان در سال 84 به تصویب هیات دولت رسید و به موجب آن دستگاههای مختلف در امر ساماندهی و حمایت از کودکان کار و خیابان مسئول بودند که متاسفانه بصورت جدی پیگیری نشد به همین دلیل نیاز به بازنگری آن احساس می شد و به منظور  منظور اجرایی شدن و ساماندهی کودکان کار و خیابان با همکاری کارشناسان و مسئولان دستگاههای حمایتی زمینه بازنگری این آیین نامه فراهم شد. چندین ماه است که کار بازنگری آغاز شده و طی هفته آینده به اتمام رسیده و برای اظهار نظر دستگاههای مربوطه برای آنان ارسال خواهد شد.امیدواریم بتوانیم به زودی آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان را برای تصویب نهایی به هیات دولت ارسال کنیم. با تصویب هیات دولت، آیین نامه جدیدی برای ساماندهی کودکان در دست خواهیم داشت که با اصلاح مواردی از آیین نامه قبلی در جهت ساماندهی کودکان کار و خیابان اقدام خواهد شد. این آیین نامه با کمک بهزیستی و سازمانهای غیر دولتی تدوین و نوشته شده است.  

 

* تشکیل بانک ساماندهی آسیبهای اجتماعی کشور در حال حاضر در چه مرحله ای است؟

 

- راه اندازی بانک ساماندهی آسیب های اجتماعی از دیگر برنامه های مهمی است که در دستور کار قرار دارد به گونه ای که این بانک تمامی مولفه های آسیب زا در کشور را در بر می گیرد وعلاوه بر آسیبها ، قوانین و مقررات مربوط به آن، مولفه ها و ساختار، منابع و خدماتی که نیاز دارد نیز بررسی و جمع بندی می شود و همچنین معرفی منابع علمی مورد نیاز آسیبها اعم از کتب، پژوهش ، مقاله، فصلنامه و ... نیز از جمله اقداماتی است که در بانک ساماندهی آسیب های اجتماعی مد نظر قرار گرفته و تدوین خواهد شد. 

 

منابع اجتماعی مورد نیاز که از پژوهشکده ها، انجمن ها، سایت های مرتبط و شوراها جمع آوری شده نیز در بانک آسیب های اجتماعی قرار خواهند گرفت. همچنین یکی از بخش های این بانک نیز مربوط به آمار و ارقام آسیب های اجتماعی است که در دسترس مسئولان و همچنین متخصصان امر قرار خواهد گرفت که امیدواریم این بانک تا شهریور ماه نهایی و برای استفاده در برنامه ریزی های کلان کشور مد نظر قرار گیرد. 

 

 * باتوجه به اینکه تا کنون آمار دقیقی از آسیبهای اجتماعی در کشور وجود نداشت آیا تشکیل این بانک منجر به ارائه آمار و اطلاعات لازم در خصوص آسیبهای اجتماعی در کشور می شود؟

 

- البته اینگونه نیست که هیچ آماری از آسیبهای اجتماعی در کشور وجود نداشته باشد برخی از آمارها محرمانه است و نه تنها درکشور ما بلکه درهیچ جای دنیا هیچ یک از سایتها حق انتشار آمار محرمانه را ندارند به همین دلیل در کشور ما نیز این گونه است اما آمارهای محرمانه در اختیار مسئولان رسمی و همچنین دولت قرار می گیرد اما در اختیار عموم و سایت ها خیر. 

 

آمارهای آسیبهای اجتماعی به گونه ای است که به هر دستگاهی آمار و اطلاعات لازم در خصوص آسیب های اجتماعی ارائه می شود اما حق اعلام آنرا ندارند و طبیعتا به دلیل اینکه موضوع آسیب ها رویکردی امنیتی سیاسی دارد به طور معمول رسما ارائه نمی شود اما در نهایت چنانچه این بانک تشکیل شود برخی از آمارهای غیر محرمانه به راحتی در دسترس عموم و برنامه ریزان قرار خواهد گرفت. علاوه بر این بانک، پیش نویس لایحه مدیریت آسیب های اجتماعی نیز تدوین می شود که امیدواریم بر اساس اقدامات انجام شده بتوانیم این لایحه را تا پایان سال 91 با کمک کارشناسان و متخصصان آماده و برای تصویب به دولت ارسال نماییم. 

 

*آیا دفتر آسیبهای اجتماعی در مورد حمایت از بیماران دارای ایدز نیز برنامه و طرحی دارد؟

 

 - در مورد بیماران دارای ایدز نیز اقداماتی در دست انجام است بطوریکه فعال کردن کمیته حمایت های اجتماعی از این افراد یکی از آنهاست و در همین رابطه مصوبه هیئت وزیران به دستگاههای تابعه ابلاغ شده است و بزودی زمینه دعوت از  نمایندگان دستگاهها به منظور برگزاری جلسه هماهنگی برای فعال کردن این کمیته انجام خواهد شد. توسعه خدمات بیمه ای، اقدامات معیشتی، سیاست ها و برنامه ریزی های کلان از اقداماتی که برای افراد دارای اچ آی وی مثبت و ایدز انجام می گیرد که بخشی از حمایتها نیز مربوط به ایجاد اشتغال و تامین بخشی از نیازهای مالی این افراد است. 

 

 **آیا اختلال هویت جنسی نیز جزء آسیب اجتماعی محاسبه می شود و برای تامین هزینه های جراحی این افراد اقدامی کرده اید؟

 

- بله اختلال هویت جنسی نیز نوعی آسیب اجتماعی است. به همین دلیل کمیته همسویی متشکل از نمایندگان سازمان های بیمه ای و دفتر بیمه های سلامت وزارت بهداشت تشکیل و جلساتی نیز برگزار شده به طوری که در نهایت منجر به این امر شد که سازمان های بیمه ای جراحی های افراد دارای اختلال و هویت جنسی( TS) را برعهده بگیرند. همچنین هزینه درمان های جانبی آنان نیز مانند هورمون درمانی، لیزردرمانی و ... باید به تصویب شورای عالی بیمه برسد که این امرنیز در دفتر بیمه های سلامت وزارت بهداشت پیگیری می شود. 

 

مشکل اصلی دو جنسه ها هزینه جراحی های آنهاست به همین دلیل با ورود وزارت بهداشت به این بخش برخی از مشکلات جراحی این افراد برطرف خواهد شد به طوری که در جلسه ای که با دکتر ناصحی قائم مقام معاون درمان، سلامت وزارت بهداشت داشتیم وی اعلام کرد که هزینه جراحی افراد دارای اختلال هویت جنسی تامین می شود. همچنین پروتکل و تعرفه های درمانی این امرنیز تا پایان شهریور ماه مشخص و پیگیری خواهد شد. 

 

حضور ویژه و ورود وزارت بهداشت را در این خصوص به فال نیک می گیریم و امیدواریم مشکلات افراد دارای اختلاف هویت جنسی در این صورت برطرف شود. 

 

* آماری از افراد دارای اختلال هویت جنسی درکشور وجود دارد؟

 

- خیر آماری در این زمینه وجود ندارد بسیاری از افراد این مشکل را ننگ و بد می دانند به همین دلیل تعداد دقیقی از آمار آنها در دست نیست و هستند هنوز بسیاری از افرادی که به اختلال هویت جنسی گرفتارند اما به دلیل زشت دیده شدن در کشور آن را عنوان نمی کنند. 

 

* آیا بودجه ای برای طرحها و برنامه های آسیبهای اجتماعی به دفتر شما اختصاص پیدا کرده است؟

 

- بله در لایحه ارسالی به مجلس ردیفی برای حوزه آسیب های اجتماعی در نظر گرفته شده به طوری که برای حوزه پیشگیری از آسیبها 10 میلیارد تومان و برای حوزه کنترل و کاهش آسیب نیز 30 میلیارد تومان در نظر گرفته شده که امیدواریم به تصویب نهایی در مجلس برسد. البته باتوجه به اینکه ما مجری برنامه ها نیستیم و فقط سیاستگذاری می کنیم بنابراین اعتبار تخصیص یافته برای اجرای طرح ها و برنامه های سازمان های تابعه در اختیار آنان قرار می گیرد. 

 

* در صورت نیاز در اجرای برنامه های مربوط به آسیبهای اجتماعی نیز ورود پیدا می کنید یا خیر؟

 

- خیر با توجه به اینکه سیاستگذار هستیم در حوزه فعالیت های اجرایی وارد نمی شویم فقط فعالیت های ستادی انجام می دهیم. مرگ واحد ستادی زمانی اتفاق می افتد که وارد حوزه اجرا شوند به همین دلیل ما فقط نظارت و هماهنگیهای لازم را برای اجرای برنامه ها در سازمانهای ذیربط انجام می دهیم. 

 

* کدام سازمان مرتبط با برنامه های دفتر آسیبها است و نحوه نظارت شما بر فعالیتهای دستگاههای ذیربط  چگونه است؟

 

- سازمان بهزیستی از مهمترین آنها است که تعامل خوب و مثبتی با آن داریم و یکی از دستگاههایی است که مستتقیم با آن در ارتباط هستیم به طوری که بسیاری از برنامه ها و طرح های این سازمان مرتبط با فعالیت های ماست.  

 

تهیه گزارش از اقدامات انجام شده، برگزاری جلسات ، مراجعه به سازمان ها و بازدید از آنها، تهیه گزارش از عملکرد و شاخصه ها از اقداماتی است که برای نظارت و عملکرد و اجرای برنامه های سازمان ها انجام می شود و تاکنون سازمان بهزیستی در تمامی حوزه ها گزارش هایی به دفتر آسیبها ارائه کرده و جلسات مختلفی نیز با مسئولان آن سازمان برگزارکرده ایم به طوری که مشکلی در این خصوص وجود ندارد و بیشتر در حوزه هایی وارد می شویم که مربوط به پیشگیری از آسیب های اجتماعی است. 

 

* درمورد آسیبهای اجتماعی نوپدید نیز برنامه ای دارید؟

 

- مدتی است که بحث آسیبهای اجتماعی نوپدید مانند اینترنت ، موبایل، ماهواره و ... مطرح شده است به همین دلیل در این خصوص کارگروهی برای بررسی آسیبهای ناشی از این موارد ایجاد و تشکیلات اداری نیز در نظر گرفته شده است که بزودی فعالیتهای خود را درمورد آسیبهای اجتماعی نوپدید آغاز خواهیم کرد و اولین همایش آسیبهای اجتماعی ناشی از فضای مجازی را نیز در آذر ماه برگزار می شود.