این حساسیت و نگرانی در بارداری اول و زمانی که مادر تجربه چندانی ندارد و تحت‌تاثیر حرف‌های دیگران قرار می‌گیرد، بیشتر و بیشتر هم می‌شود. به همین دلیل در صفحه «بارداری و زایمان» این شماره آزمونی را تهیه کرده‌ایم تا اطلاعات درستی درباره مصرف صحیح ریزمغذی‌ها در دوران بارداری به دست آورید.
پرسش‌ها
1.برای اینکه یک مادر باردار بتواند از تغذیه خوب و کافی جنین خود مطمئن باشد به دریافت چه میزان کالری اضافی در طول روز نیاز دارد؟
الف. 100 کالری ب. 300 کالری
ج. 500 کالری د. 1000 کالری
2.نیاز بدن یک مادر باردار به کدام‌یک از ریزمغذی‌های زیر بیش از معمول است؟
الف. کلسیم ب. آهن
ج. اسیدفولیک د. تمام موارد
3.مصرف بی‌رویه کدام‌یک از ویتامین‌ها یا موادمعدنی زیر در دوران بارداری می‌تواند برای جنین مضر باشد؟
الف. کلسیم ب. ویتامین E
ج. ویتامین 6 B د. ویتامین A
4.مصرف کدام‌یک از ویتامین‌های زیر می‌تواند حالت تهوع را تا حد قابل‌قبولی در مادران باردار از بین ببرد؟
الف. ویتامین D ب. ویتامین E
ج. ویتامین 6 B د. ویتامین C
5.مصرف کدام‌یک از ریزمغذی‌های زیر می‌تواند به پیشگیری از یبوست در دوران بارداری کمک کند؟
الف. آنتی‌اکسیدان‌ها ب. فیبر
ج. پروتئین د. تمام موارد
6.کدام‌یک از ریزمغذی‌های زیر می‌تواند به رشد بهتر مغز جنین کمک کند؟
الف. امگا3 ب. ویتامین D
ج. ویتامین C د. کلسیم
7.بهترین راه برای دریافت ویتامین‌های مورد نیاز بدن در دوران بارداری چیست؟
الف. داشتن رژیم غذایی سالم و سرشار از تمام گروه‌های غذایی
ب. مصرف مکمل‌های ویتامین مخصوص دوران بارداری
ج. هر دو مورد
پاسخ‌ها
1.
300 کالری: به طور کلی خانم‌هایی که پیش از بارداری وزن طبیعی داشته‌اند، باید در این دوران با حداکثر 12 تا 16 کیلوگرم اضافه وزن مواجه شوند. خانم‌های لاغر باید حداکثر 14 تا 20 کیلوگرم و خانم‌های چاق هم باید حداکثر 7 تا 12 کیلوگرم اضافه وزن را در طول دوران بارداری تجربه کنند. این رقم برای خانم‌های خیلی چاق هم باید حداکثر 7 کیلوگرم باشد. وزن نگرفتن مناسب در دوران بارداری می‌تواند خطر تولد نوزادی با وزن بسیار پایین را تشدید کند.
از طرف دیگر وزن‌گیری بیش از اندازه در این دوران هم می‌تواند خطر ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند دیابت را برای مادر در پی داشته باشد. به همین دلیل معمولا به خانم‌هایی با شرایط سالم و طبیعی توصیه می‌شود که برای حفظ سلامت خود و جنین‌شان روزانه حدود 300 کیلو کالری انرژی بیشتری را از طریق مصرف مواد غذایی سالم در دوران بارداری (نسبت به قبل از بارداری) دریافت کنند.
2.تمام موارد: دریافت کلسیم در دوران بارداری برای رشد استخوان‌های جنین بسیار لازم و ضروری است. هر مادر باردار باید روزانه حدود 1000 میلی‌گرم دریافت کلسیم داشته باشد. شیر، پنیر، کلم بروکلی و غلات کامل جزو منابع خوب دریافت کلسیم محسوب می‌شوند. به علاوه یک خانم باردار باید میزان دریافت آهن بدنش را دو برابر زمان‌های دیگر کند.
مصرف روزانه 30 میلی‌گرم آهن به کم‌خون نشدن مادر و جنین و گردش مناسب اکسیژن در خون جنین کمک قابل‌توجهی می‌کند. مصرف گوشت قرمز، اسفناج، نان و غلات سبوس‌دار می‌تواند سطح آهن خون را بالا ببرد. بهتر است این را هم بدانید که خانم‌ها به دریافت روزانه 400 میکروگرم اسیدفولیک پیش از باردارشدن هم نیاز دارند. اسیدفولیک به ایجادنشدن مشکلات مغزی و نخاعی در جنین کمک می‌کند. سبزیجاتی با برگ سبز تیره، میوه‌ها و سبزی‌هایی با رنگ زرد پررنگ و انواع مغزها جزو منابع دریافت اسیدفولیک محسوب می‌شوند. برخی از پزشکان هم به بیماران خود مصرف مکمل‌های ویتامین را برای اطمینان بیشتر از دریافت تمام این ریزمغذی‌های لازم توصیه می‌کنند.
3.ویتامین A: دریافت بیش از اندازه ویتامین A به خصوص از منابعی مانند جگر، قرص‌های ویتامین و غلات غنی‌شده در 3 ماهه اول بارداری می‌تواند باعث ایجاد اختلال در تولد نوزاد شود. حداکثر دریافت ویتامین A باید 8000 (IU واحد بین‌المللی) در طول روز باشد. مادران باردار باید به این نکته توجه داشته باشند که بتاکاروتن موجود در برخی از خوراکی‌ها هم به ویتامین A در بدن تبدیل می‌شود و بتاکاروتن اختلالی را در تولد نوزاد به وجود نمی‌آورد. بنابراین بهتر است به جای خوردن مکمل‌های ویتامین A به مصرف خوراکی‌هایی مانند هویج، سیب‌زمینی شیرین و سبزی‌هایی با برگ سبز تیره روی بیاورند.
4.ویتامین 6 B: ویتامین 6 B می‌تواند در تخفیف علایم تهوع در بارداری موثر باشد. به طور طبیعی یک خانم باردار می‌تواند روزی 2 تا 3 بار و هر بار به میزان 25 میلی‌گرم ویتامین 6 Bمصرف کند. البته حواستان باشد که نباید آن را بیش از میزان ذکر شده مصرف کرد.
5.فیبر: تغییرات هورمونی و دریافت آهن از طریق مصرف مکمل‌های مختلف از جمله عوامل ایجاد یبوست در بیشتر خانم‌های باردار محسوب می‌شوند. مصرف مقدار مناسبی از انواع میوه‌ها و سبزی‌های تازه می‌تواند علاوه بر تامین ویتامین‌های مورد نیاز بدن، مقدار قابل‌قبولی از فیبر را هم وارد رژیم غذایی مادران باردار بکند و مشکل یبوست را در آنها تا حد زیادی از بین ببرد.
برای این منظور باید حداقل 7 تا 8 وعده در دوران بارداری میوه و سبزی تازه بخورید. نان‌های سبوس‌دار و غلات کامل هم از دیگر منابع دریافت فیبر به شمار می‌روند. هر خانم باردار باید حداقل روزی 28 گرم فیبر در طول روز دریافت کند.
6.اسیدهای چرب امگا3: دریافت اسیدهای چرب امگا3 که در بیشتر ماهی‌ها هم یافت می‌شود، می‌تواند تاثیر مثبتی بر رشد مغزی جنین داشته باشد. مادران باردار باید حواسشان باشد تا ماهی‌هایی که کمترین سطح جیوه را دارند برای تغذیه خود انتخاب کنند. میگو و ماهی‌های قزل‌آلا و سالمون جزو منابع دریایی خوب دریافت امگا3 هستند. خانم‌های باردار باید در صورت امکان هفته‌ای 3بار ماهی یا میگو بخورند. آنها می‌توانند در این دوران با نظر پزشکشان از مکمل‌های امگا3 هم کمک بگیرند.
7.تمام موارد: یک رژیم غذایی سالم، رژیمی است که تمام مواد و گروه‌های غذایی را در بر بگیرد، اما با وجود داشتن رژیمی سالم و کامل باز هم ممکن است مادران باردار با کمبود برخی از ریزمغذی‌ها مواجه باشند. به همین دلیل گاهی پزشکان با توجه به شرایط بیمار خود مصرف یک یا چند عدد از مکمل‌های مخصوص دوران بارداری را به مادران باردار توصیه می‌کنند.