صفحه نخست » بخش تخصصی » مقالات تخصصی » آشپزی

 حدس زدن سرگذشتی که آجیل داشته تا از مزرعه به ظرف های پذیرایی نوروزی برسد، کار سختی نیست. اما در این بین چند پای ثابت ظرف آجیل هستند که مرموزتر از بقیه به نظر می رسند! مثلا این که نخودچی چطور درست می شود که شبیه نخود است اما به سفتی آن نیست؟ یا تخمه ژاپنی چطور این همه راه از ژاپن آمده و در ظرف های آجیل ما جا خوش کرده است؟

نخودچی

نخودچی اگرچه به اندازه پسته و بادام و تخمه محبوب نیست، اما بیشتر از تمام این مغزهای آجیلی، از اصل خود دور مانده است! برای تهیه نخودچی های ترد و خشکی که در آجیل استفاده می شود، نخودهای تازه و ریز را در آب می پزند و بعد آن ها را آبکش می کنند. در این مرحله پوست نخود جدا می شود و آماده است تا آخرین مرحله پخت خود را پشت سر بگذارد؛ یعنی در دیگ های بزرگ با نمک یا شکر تفت داده شود و ترد و پفکی شود. بعد از بو دادن نخودها آماده خوردن یا آرد شدن هستند.

نخودچی هم مثل نخود، سرشار از فیبر، پروتئین، کلسیم و آهن است که مثل یک برس زبر، سیستم گوارشی را پاک می‌کند و گلوکز و کلسترول خون را کاهش می‌دهد. نیاز به انسولین را هم در افراد دیابتی کم می‌کند.

تخمه ژاپنی یا جابونی؟!

قبل از هرچیز تکلیفمان را با این تخمه قرمز رنگ مشخص کنیم! این تخمه به هیچ وجه خارجی نیست و اتفاقا همان تخمه هندوانه ای است که خیلی ها در خانه ها تهیه می کنند. فقط طرز تهیه متفاوت آن و محل عمل آوری این تخمه باعث شده تا این حد متفاوت باشد. برای تهیه تخمه ژاپنی هندوانه ها را زیر آفتاب خشک می کنند، بعد هندوانه خشکیده را چوب می زنند تا تخمه های آن جدا شود. این تخمه ها را بو داده و در آجیل می ریزند.

تخمه های ریزتر، مربوط به هندوانه های ایرانی است و تخمه های درشت تر از هندوانه هایی که بذر آنها از ژاپن آمده تهیه می شوند. اما در هر صورت، محل تهیه این تخمه ها روستای جابون در نزدیکی دماوند است.

شیرین گندمک

شیرین گندمک یا همان گندم شیرین هم اگرچه جزو آجیل عید نیست اما یکی از پرطرفدارترین تنقلاتی است که در شب نشینی های ما استفاده می شود. این گندم های شیرین هم ظاهرا هیچ ربطی به دانه های سفت و فشرده گندم ندارند اما طرز عمل آوردن آنها باعث می شود تا این حد پفکی و سبک شوند. برای تهیه این گندم ها، اول دانه های گندم را می جوشانند تا مغز پخت شوند. بعد آنها‌ را آبکش کرده و اجازه می دهند زیر نور آفتاب کاملا خشک شود. در نهایت هم در مقداری روغن و شکر تفت می دهند تا به این شکل درآید که در بازار می بینید.

چرا بادام ها تلخ می شوند؟

به طور کلی دو نوع بادام داریم، بادام تلخ و بادام شیرین. بادام تلخ، تلخی مطبوعی دارد که گزنده نیست و بیشتر روغن و اسانس آن استفاده می شود اما بادام آجیل، بادام شیرین است که از چغاله های سبزرنگ بهاره ای بدست می آید. این چغاله ها خشک شده و پوسته سبزشان چوبی شده است و مغز سفیدرنگ آنها تبدیل به بادام قهوه ای رنگ آجیل می شود. اما چرا بعضی از بادام های آجیل تلخ اند و بعضی شیرین؟

تلخی بادامی که در آجیل نوروز استفاده می شود، به خاطر نامرغوب بودن بادام است. بادام های مانده و کهنه طعمی تلخ و تند دارند که متفاوت از طعم بادام تلخ است. سال گذشته یک نوع بادام درشت بازارهای ایران را پر کرد که به بادام امریکایی معروف بود. این بادام که از مبادی غیررسمی وارد کشور شده بود، به خاطر ظاهر مجلسی اش خیلی خوب مورد استقبال قرار گرفت اما چون به خوش طعمی و شیرینی بادام های ایرانی نبود، محبوبیتش را از دست داد. 

بادامی که تغییر ملیت داد!

بادام هندی پای ثابت آجیل سنتی شب عید نیست، اما خیلی ها ترجیح می دهند به خاطر طعم خوب و خواص زیاد آن، در آجیل نوروزی شان جایی برایش باز کنند. اما شاید جالب باشد که بدانید بادام هندی هیچ ربطی به هند ندارد و اتفاقا اصلیتش به آمریکای جنوبی می رسد! بادام هندی از درختی به نام کاشو به دست می آید که زیستگاه اصلی آن امریکای جنوبی و برزیل است اما پرتقالی ها آن را به نقاط دیگر دنیا برده اند و در نهایت، هندی ها با کاشت انبوه این درخت، آن را به نام خودشان سند زدند!