صفحه نخست » بخش تخصصی » مقالات تخصصی » سلامت

خارش ناشی از بیماری‌های کلیوی: معمولا به دلیل نارسایی مزمن کلیه اتفاق می‌افتد. در این بیماری افزایش سطوح یون‌هایی مثل کلسیم، منیزیم و فسفات نقش موثری در بروز خارش دارد.

خارش ناشی از بیماری‌های صفراوی: کاهش جریان صفرا باعث بروز خارش می‌شود. تئوری اصلی در مورد علت بروز خارش، رسوب نمک صفراوی است ولی امروز این تئوری مورد قبول نیست و علل اصلی بروز خارش را نمک صفراوی هیستامین و اپیوییدهای سرم می‌دانند.

خارش با منشأ مشکلات خونی: آهن یک عامل حیاتی در بسیاری از واکنش‌های آنزیمی‌ است. اگر چه نقش کمبود آن به‌عنوان دلیل خارش ثابت نشده است ولی می‌تواند در بسیاری از مسیرهای متابولیک دخالت کند.

خارش با منشأ غدد درون‌ریز: بیماری‌های غدد درون‌ریز که می‌توانند باعث بروز خارش شوند عبارتند از:

1) هیپرتیروییدیسم یا پرکاری تیرویید (افزایش هورمون‌های تیرویید باعث فعال شدن کینین‌ها و به دنبال آن خارش می‌شود).

2) هیپوتیروییدیسم یا کم‌کاری تیرویید (خشکی پوست باعث خارش می‌شود).

3) دیابت که علت خارش در آن ثابت نشده است ولی غیرطبیعی بودن متابولیک، اختلالات اتونوم و نوروپاتی(درگیری اعصاب) می‌توانند از دلایل خارش باشند.

خارش در انواع بدخیمی‌ها: به دلیل آزاد شدن توکسین‌ها و سیستم ایمنی ایجاد می‌شود. در بیماران مبتلا به بیماری هوچکین و نشانگان کارسینویید خارش ممکن است بسیار شدید باشد.

از دیگر بیماری‌های داخلی که باعث خارش می‌شود، نوعی پرخونی به نام «پلی ‌سیتمی‌ورا» است که بیش از یک‌سوم افراد مبتلا به آن از خارش رنج می‌برند. خارش این افراد بیشتر با تغییر حرارت و به‌خصوص دقایقی بعد از استحمام آغاز می‌شود. علت این خارش مشخص نیست و آسپیرین باعث تخفیف فوری خارش می‌شود.

بیشتر خارش‌ها شب‌‌هنگام، زمانی که فرد از کار و فعالیت روزانه فارغ می‌‌شود، شدت می‌یابند.

کانال گوش خارجی، سوراخ بینی و ناحیه اطراف مقعد و ناحیه تناسلی، نواحی مستعد خارش هستند. خارش می‌‌تواند ریشه عصبی داشته باشد. برخی خارش‌ها در حیطه بیماری‌های پوست‌و‌مو با مسایل روحی و روانی مرتبط هستند و به همین علت به آنها درماتیت‌های‌عصبی (نورودرماتیت) می‌‌گویند.

در این بیماری‌ها فرد تمایل شدیدی به خاراندن برخی نواحی در دسترس پوست دارد و از خاراندن لذت می‌‌برد. با سیکل معیوب خارش و خاراندن، پوست شبیه پسوریازیس می‌شود. در درمان این افراد باید حتما به مسایل روحی توجه شود و درمان موضعی به تنهایی جواب نمی‌دهد.

خشکی پوست هم یکی از علل مهم خارش است، بنابراین در بیمارانی که از خشکی پوست رنج می‌‌برند، چرب و مرطوب نگه‌داشتن پوست برای تخفیف خارش اهمیت بسیاری دارد. در افراد مسن، خشکی یک علت مهم و شایع خارش پوست است که باید برای پیشگیری از آن، از شوینده‌های مناسب و کرم‌ مرطوب‌کننده استفاده کنند و استحمام‌های مکرر که باعث خشکی پوست می‌‌شوند، نداشته باشند.

برخی داروهای موضعی مانند بی‌حس‌کننده‌های موضعی (کرم لیدوکایین، ژل نیزوکایین)، برخی آنتی‌هیستامین‌های موضعی (مثل کرم داکسپین) و محلول‌های موضعی حاوی کامفور یا مفتول و کورتون موضعی در برخی موارد که علت خارش، التهاب است (مثل اگزماها) می‌‌توانند باعث کاهش‌خارش‌های موضعی شوند. باید توجه داشت که تمام داروهای موضعی گاهی خود آلرژی و حساسیت ایجاد می‌کنند و باعث تشدید خارش می‌شوند، بنابراین مصرف این داروها باید زیر نظر پزشک و ترجیحا با تجویز متخصص پوست باشد تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.