cvm چیست؟
(بدشكلي پيچيده ستون مهره ها )
cvm : Complex Vertebral malformation
يك عارضه ژنتيكي با وراثت مغلوب مي باشد كه سال گذشته توسط دانشمندان دانماركي كشف شده است . اين احتمال وجود دارد كه
cvm مي تواند باعث ايجاد مرگ جنيني ، سقط جنين و زايمان گوساله هاي مرده اي شود كه گاهي اوقات با نقص عضو همراه است . توجه داشته باشيدCVM پديده جديدي نيست . اين عارضه در گله هاي هلشتاين براي نسلهاي متوالي وجود داشته و فقط تشخيص آن از طريق تست DNA موضوعي جديد مي باشد .
چگونه ميتوان وجود cvm را در گله تشخيص داد ؟ 
گوساله هايي كه تحت تاثير
cvm قرار مي گيرند سقط شده و يا مرده به دنيا مي آيند . سقط جنين ناشي از
cvm در هر زماني طي دوره آبستني ممكن است رخ دهد . گوساله هاي مرده ممكن است يك الي دو هفته زودتر بدنيا بيايند ، و مشخص ترين عارضه ناشي از آن پاهاي بدشكل سفت مي باشد . گردن كوتاه نيز ممكن است مشاهده شود اما براي كشف خميدگي ستون فقرات ، و مهره هاي به هم چسبيده ، دنده هاي بهم چسبيده و يا كم بودن تعداد دنده ها نياز به آزمايشات آسيب شناسي مي باشد .
از توليد كنندگان خواسته شده كه گوساله هاي مشكوك را به انجمن هلشتاين و يا نماينده تلقيح مصنوعي گزارش كنند . توجه داشته باشيد كه اكثر گوساله ها و يا جنين هايي كه عارضه
cvm دارند در اوايل دوران آبستني مي ميرند و پديده هاي بالا خيلي به ندرت مشاهده خواهند شد . بعلاوه به خاطر داشته باشيد سقط جنين و زايمان گوساله مرده ممكن است در اثر دلايلي غير از
cvm به وجود آيد .
CVM تا چه حد مي تواند به گله آسيب برساند ؟
هر چند درصد گاوهاي ناقل
cvm هنوز به اثبات نرسيده است ، ولي به نظر مي رسد بيشتر گله ها ناقلان كمي داشته باشند . چندين خانواده از گاوهاي نر معروف در طي اين دو ـ سه دهه اخير اين عارضه را انتقال داده اند و تعداد ناقلان در هر گله بستگي به ميزان استفاده از اين گاوهاي نر در گذشته دارد . البته استراتژي هاي مؤثري جهت كاهش اثر
cvm وجود دارد كه در ادامه توضيح داده خواهد شد.
آيا cvm محدود به نژاد هلشتاين است و يا تمامي نژادها تا حدي ناقل آن هستند ؟
تا اين زمان
cvm فقط در گله هاي هلشتاين شناسائي شده است .
آيا cvm يك مشكل دائمي در نژاد هلشتاين خواهد بود ؟
خير ـ اثر آن طي 5 سال آينده به ميزان چشم گيري كاهش خواهد يافت . ابزارهاي ژنتيكي مدرن اين امكان را به ما مي دهند تا بطور دقيق نرها و ماده هاي ناقل
cvm را از طريق تست DNA شناسايي كنيم و ايستگاههاي تلقيح مصنوعي از خريد گاوهاي نر جوان ناقل ژن
cvm خودداري خواهند كرد . بنابراين تعداد گاوهاي نر ناقل
cvm در طي 4-6 سال آينده بسيار اندك خواهد شد . مشابه اين مسئله در مورد ژن BLAD و ( پا قاطري ) Mulefoot هم وجود داشت كه 10 سال گذشته 150 راس گاو نر هلشتاين ناقل ژن BLAD بودند و هم اكنون گاوهاي نر ناقل بسيار كمتر شده اند .
چطور مي توانيم cvm و ديگر ژنهاي مغلوب نامطلوب را در گله خود كنترل كنيم ؟
اولين قدم براي كنترل عوارض ژنتيكي چون
cvm ثبت شجره حيوانات گله مي باشد . وقتي يكبار اين كار را انجام دهيد بسيار ساده است كه از آميزش گاوهاي نري كه ناقل شناخته شده اند با ماده گاوهايي كه پدران آنها و يا جد مادريشان ناقل شناخته شده جلوگيري بعمل آورد ، زيرا تقريبا” تمامي گاوهاي نر پروف شده مورد تست قرار مي گيرند . شما مي توانيد اين كار را از طريق بررسي شجره اي ، استفاده از يك برنامه كامپيوتري ساده ، و يا از طريق برنامه آميزشي كامپيوتري ( مانند آنچه در پايين توضيح داده شده ) انجام دهيد.
آيا استفاده از برنامه هاي تعيين اسپرم مي تواند به كنترل cvm در گله كمك كند ؟
بله ـ مطمئنا” اين طور خواهد بود ـ استفاده از برنامه هاي تعيين اسپرم موجود ، كمك بسيار بزرگي به كنترل هم خوني خواهد كرد ، حيوانات همخون بيشتر مستعد هستند تا ژن
cvm را از هر دو شجره خود به ارث ببرند . بعلاوه ، بيشتر ايستگاههاي تلقيح برنامه هاي تلقيح خود را جهت چك كردن وجود
cvm در پدر گاوهاي ماده ، پدر جد مادري و جفت هاي پيش بيني شده اصلاح خواهند كرد . بخاطر داشته باشيد اگر شما اطلاعات دقيقي در مورد پدر و يا جد مادري يك ماده گاو در گله خود نداشته باشيد برنامه هاي تعيين اسپرم كارائي كافي نخواهد داشت .
چطور مي توان فهميد كدام گاو نر ناقل cvm است ؟
بسياري از گاوهاي نر هم اكنون تست شده اند و باقي نيز به زودي تست خواهند شد .انجمن هلشتاين گاوهاي ناقل ژن
cvm را با علامت “ CV “ و گاوهايي كه جواب تست آنها منفي بوده با علامت “ TV “ نشان مي دهد . اكثر نشريات مانند كاتالوگ هاي گاوهاي نر مراكز توليد اسپرم و يا كتابچه هاي راهنماي گاوهاي نر امريكاي شمالي ( Red book , sir summary ) وجود اين صفات را براي گاو به صورت علايم اختصاري CV , TV نشان مي دهند .
آيا مي بايست از استفاده گاوهاي نر ناقل cvm در گله خودداري نمود ؟
تقريبا” غير عاقلانه است كه استفاده از گاوهاي نر ناقل
cvm را در برنامه آميزشي خود حذف كنيد. بسياري از گاوهايي ناقل در کنار ژن نامطلوب
cvm داراي ژنهاي ارزشمند بسياري جهت بهبود توليد شير ، درصدهاي اجزاء شير ، پستان ، دست و پا ، شمارش سلولهاي سوماتيكي و بسياري از خصوصيات كليدي ديگر هستند اگر تمامي اين گاوهاي نر را كنار بگذاريد ، در عوض به استفاده از گروهي از گاوهاي نر متوسط محدود خواهيد شد ، براي جلوگيري از
cvm ، تا زمانيكه شما از آميزش نرهاي ناقل بر ماده گاوهايي كه پدر يا جد مادري آنها ناقل
cvm بوده اند خودداري كنيد كاملا” در امان خواهيد بود . از ايجاد تعداد زيادي ماده گاو ناقل در گله خود نگران نباشيد ، زيرا بسياري از نرها در چند سال آينده عاري از اين ژن خواهند بود .
اگر از تلقيح مصنوعي استفاده نكنيم چطور ؟
كشف
cvm خود دليل ديگري است كه از استفاده گاو نر در مزرعه خودداري كنيم . تقريبا” تمامي ايستگاههاي تلقيح مصنوعي از نظر
cvm مورد آزمايش قرار مي گيرند ، همانطور كه از نظر وجود ژن BLAD و ديگر آسيب هاي ژنتيكي پاك سازي شده اند . البته تعداد بسيار اندكي از گاوهاي نري كه بطور طبيعي جفت گيري مي كنند نيز آزمايش خواهند شد . احتمال آن وجود دارد كه يك يا تعداد بيشتري از گاوهاي نر گله شما در گذشته ناقل
cvm بوده اند و استفاده زياد از اين گاوي كه ناقل شناخته نشده بود باعث بروز سقط هاي مكرر ، مرگ جنيني وزايمان گوساله مرده گردد .
چگونه مي توان يك ليست كنترل براي مديريت cvm در گله تهيه کرد؟
1. يك سيستم جهت ثبت دقيق مشخصات گاو نر و جد مادري تمامي ماده گاوهاي گله خود تهيه كنيد .
2. ليستي و يا فايلي تهيه كنيد كه وضعيت
cvm گاوهاي نر و جد مادري هر گاو ماده را در گله نشان دهد .
3. از يك شاخص انتخاب مانند Lifetime Net Merit و يا TPI براي شناسايي گروهي از گاوهاي نري كه مايليد در 3 ماه آينده در گله خود بكار بريد ، استفاده كنيد .
4. كنترل كنيد كه كداميك از اين نرها ناقل
cvm هستند ، و از استفاده اين گاو نر بر روي هر ماده گاوي كه پدر يا مادر يا جد مادريش نيز ناقل مي باشد خودداري كنيد .
5. آسوده خاطر و خرسند باشيد كه ايزارهاي ژنتيكي مدرن هم اكنون اين اجازه را به ما مي دهند تا ژنهاي نامطلوبي چون
cvm را شناسايي كرده و آنها را در نژاد خود به سرعت حذف كنيم .
_______________________
تهیه و تدوین:دکترافسانه زرگر