بیماریهای ویروسی
مهمترین بیماریهای ویروسی عبارتند از:
1- دیستمپر وسخت شدن
2- تورم کبد ویروسی
3- پارواویروس
4- هاری
5- هرپس
خوشبختانه تاکنون مشکل هاری سگ درانگلستان وجود نداشته است اما این بیماری دراکثرکشورهای دیگربسیاراهمیت دارد وبویژه ازآنجا که ممکن است درهرلحظه ای به انگلستان نیزهجوم بیاورد داشتن آگاهی اندکی درمورد این بیماری لازم است.
دیستمپر وسخت شدن پنجه ها
علت
عامل آن یک ویروس است که سویه های مختلفی ازآن وجود دارد وسندروم سختی پنجه ها تنها با یکی ازآنها درارتباط است.
نشانه ها
دوره کمون ویروس ازیک تا سه هفته به درازامی کشد. سپس ویروس به سرتاسربدن سگ هجوم می آورد وتب بالا وحرارت 5/40 یا حتی 41 را ایجاد می کند. این تب بالا تقریبا تنها برای 24 ساعت ادامه می یابد واغلب ازنظردورمی ماند. ویروس به هنگام تب به کلیه بافتهای بدن حمله می کند وبویژه درغشاهای مخاطی خونریزیهای کوچکی را ایجاد می نماید. درجه حرارت بدن پس از24ساعت به حالت عادی بازمی گردد وسگ ازعفونت فعلی ویروسی بهبود می یابد(حرارت طبیعی 5/38 است). بسته به مقاومت عمومی سگ وبویژه براساس الگوی تغذیه ای ومحیطی آن باکتریها به بافتهای آسیب دیده حمله می کنند وانواع گوناگونی ازنشانه های ویژه نمایان می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد درجه حرارت بدن به 5/39 تا 40 افزایش می یابد. ما این دما را " درجه حرارت شاخص دیستمپر" می نامیم. هنگامی که باکتریها به پوشش داخلی چشمها وحفرات بینی هجوم می آورند نشانه های شاخص آن ترشحات چشمها وبینی است. این ترشحات به رنگ سبزمایل به زرد می باشد وسگ کسل است وممکن است با وجود بی اشتهایی آب زیادی بنوشد. هنگامی که باکتریها ولوزه ها ونایچه ها گسترش می یابند برونشیت ایجاد می شود که با سرفه های خشن وخشک دردناک نمود پیدا می کند. اغلب گمان می رود که بیمارسعی درمریض جلوه دادن خود دارد. درجه حرارت هنوز40- 5/39 است وسگ به طورمحسوسی افسرده می باشد. دربرخی موارد به دلیل تکثیرباکتریها دربافت ریه ای که دراثرتهاجم ویروس اولیه آسیب دیده است یک برونکوپنومونی شکل می گیرد. سرفه های کوتاه وخشک بدترمی شوند وترشح موکوسی چرکی کثیفی ازبینی خارج می شود که ممکن است با رگه های خون همراه باشد. وارد کردن اندک فشاری به سگ باعث می شود که حیوان با دشواری نفس بکشد. حیوان بسیارضعیف می شود وازخوردن کلیه غذاها خودداری می کند. هنگامی که باکتریها مخاط معده وروده حمله می کنند یک تورم معدی روده ای ایجاد می شود که اغلب حاد است. استفراغ پیوسته یک موکوس سبزرنگ یا متمایل به قهوه ای واسهال بدبو وجود دارد. دهان اغلب زخمی می شود وبوی زننده ای ازتنفس حیوان به مشام می رسد. حرارت هنوزهم درحد شاخص خود یعنی 40-5/39 است . سگ آب می نوشد ولی فورا آن را بالا می آورد. درصورت خوردن غذا نیزهمین اتفاق رخ می دهد. ممکن است سگ درطی اسهال کرم دفع کند. این موضوع تصادفی است وبه هیچ عنوان نباید داروی ضد کرم خورانید. این کاردرمان بیماری را بسیاردشوارترخواهد کرد. هنگامی که ارگانیسمها به سیستم اعصاب مرکزی یعنی مغزونخاع حمله می کنند نشانه های عصبی یعنی داء الرقص وحملات غش پدیدارمی شوند که درجای دیگری به آنها پرداخته خواهد شد. درحیوانی که تصویرازآن تهیه شده است داء الرقص باعث کشیدگی همیشگی یکی ازپاهای حیوان شد. ممکن است که تغییرکلی درخلق وخوی حیوان ایجاد شود. امکان دارد که سگهای آرام شرورشوند ودرنهایت معمولا نیمه خلفی بدن وگاهی اوقات سرتاسربدن فلج می گردد. سگ قادرنیست ادرارومدفوع خود را نگاه دارد. گاهی اوقات جوش شاخص دیستمپربرروی شکم وسطح داخلی رانها ایجاد می شود. ناحیه مبتلا به جوش را تاولهای چرکی زردرنگی فرامی گیرد. درسخت شدن پنجه ها سطوح پنجه ها ضخیم وسخت می شوند. بنابراین نشانه های شاخص دیستمپرسگ وسختی پنجه ها اینها هستند.
درمان
درمان تنها درصلاحیت دامپزشک شما است. بنابه تجربه من درمان دیستمپرازکلیه بیماریهای دیگرسگ دشوارتروکمرشکن تراست. درجه حرارت اغلب حداقل به مدت شش هفته به میزان 40- 5/39 پایدارخواهد ماند. سپس اغلب وقتی گمان می کنید که موفق به انجام درمان کامل شده اید داء الرقص وغش آغازخواهد شد. درمان به دوره های طولانی مدت با آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف بعلاوه قطره چشمی وداروهای آرام بخش وغیره وهفته ها پرستاری شدید نیازدارد. بی گمان واکسیناسیون علیه این بیماری همیشه بسیارارزانترازدرمان آن است.
پیشگیری
درحال حاضرچندین واکسن 100 درصد موثردردسترس همگان می باشد ونباید هیچ توله ای را بدون مصونیت رها کرد. بهترین سن برای واکسیناسیون نه هفتگی است. اکثرتوله ها تا این سن درجاتی ازایمنی اکتسابی را ازمادران خود دارا هستند. می توان با تزریق داخل وریدی واکسن سرخک به توله های جوانتریک مصونیت فوری درآنها ایجاد کرد ولی این مصونیت حداکثرتنها به مدت ده هفته تداوم می یابد. همیشه بایستی واکسن اصلی را درخلال این مدت تزریق نمود. اکثردکتران دامپزشک یک برنامه جامع واکسیناسیون را پیشنهاد می کنند. این واکسیناسیونها علاوه برمصونیت برعلیه دیستمپروسختی پنجه ها ایمنی واقعی وکاملی را برعلیه سه بیماری کشنده دیگریعنی یرقان لپتوسپیرایی وتورم کبد ویروسی وپارواویروس ایجاد می کنند. تزریقات درسنین 9-6 هفتگی و12 هفتگی و20 هفتگی با مقادیریادآورسالیانه پس ازآن انجام می گیرد. تنها درصورتی دیستمپروسختی پنجه ها ازجمعیت سگهای ما ناپدید خواهد شد که بتوان کلیه صاحبان سگ را واداربه انجام واکسیناسیون نمود. درهرحال ویروسها قادرند درروباه وموش خرما وراسو وسمورپابرجا بمانند.
تورم کبدویروسی
گاهی اوقات به عنوان CVH( تورم کبد ویروسی سگ) یا بیماری روبارت شناخته می شود. این بیماری می تواند سگها را درکلیه سنین وحتی توله های چند روزه را مبتلا کند ولی معمولا سگهای جوان را درسنین بین سه ونه ماهگی گرفتارمی نماید.
علت
عامل آن یک ویروس است.
نشانه ها
سه نوع ازاین بیماری وجود دارد – فوق حاد وحاد وتحت حاد. درنوع فوق حاد سگ به هنگام غروب کاملا سالم می باشد وصبح روزبعد تلف شده است. مبتلایان به نوع حاد بیماری درجه حرارت بالا تا 5/43 یا 5/44 را نشان می دهند(عادی 5/38). سپس آنها نشانه های شاخص تورم معدی روده ای غیرقابل کنترل – تهوع واسهال – را آغازمی کنند که تقریبا به مدت یک هفته پیش ازپدیدارشدن زردی محسوس تداوم می یابد. پس ازآن تشنج ومرگ حتمی است.
موارد تحت حاد که درتجربه من اکثریت موارد را تشکیل می داده اند تب خفیف(حدود 40) افسردگی واحیانا استفراغ را نشان می دهند. تردی کاملا محسوسی درشکم وجود دارد. اغلب یک یا دوهفته پس ازآغازبیماری تورم قرنیه ایجاد می شود. ما این سندروم را "چشم آبی" می نامیم. گاهی ممکن است چشم آبی چندین روزپس ازواکسیناسیون نمایان شود. چنین مواردی معمولا بدون درمان بهبود می یابند. من دریافته ام که چنانچه حیوانات مبتلا نخستین هفته را پشت سربگذارند ازشانس زیادی برای بهبودی کامل برخوردارخواهند بود.
درمان
باردیگردرمان تنها درصلاحیت دکتردامپزشک است. اواحتمالا علاوه بردرمان علامتی ازتزریقات آنتی سرم اختصاصی بعلاوه ویتامین K بهره خواهد برد.
پیشگیری
همیشه حیوان را دربرابراین بیماری کشنده واکسن بزنید. حتی اگرسگ شما بهبود یابد احتمالا دربقیه عمرخود یک حامل ویروس ویک خطرباالقوه برای سایرتوله ها وسگها باقی خواهد ماند.