آیا تا بحال حس کرده اید زمانیکه سگ شما با اشتیاق تمام صورتتان را خیس از بزاق خود کرده، به نوعی شما را می بوسد؟ شاید برایتان جالب باشد بدانید که معمولاً در پس چنین رفتارهایی، توضیحات و دلایل خاصی نهفته است که این توضیحات در سگهای مختلف ودر شرایط مختلف، متغیر است.



لیس زدن در سگها،دلایل زیادی دارد که برخی از آنها صرفاً جنبه زیست شناختی دارند.

• نخستین اقدام سگ ماده پس از وضع حمل، لیسیدن توله های تازه متولد شده اش می باشد او با اینکار آنها را ازگیجی و خستگی بعد از تولد بیدار می نماید. پس از اینکه سگ مادر از پس هشیار کردن و تمیزکردن توله های خود فارغ شد، لیس زدن بعدی صرفاً جهت ترغیب آنهابرای دستشویی کردن می باشد.

• لیسیدن علاوه بر اینکه سبب آرامش توله سگهامی شود، موجب شناسایی و اطمینان خاطر آنها نسبت به مادرشان می شود و همچنین تدریجاًبه رشد ذهنی آنها کمک می کند.

• از شش هفتگی به بعد، توله ها اقدام به لیس زدن لبهای مادرشان می کنند و با این کار از مادر خود می خواهند که مقداری از غذایی را که قبلاً خورده است، برگردانده و آنها را تغذیه نماید. چنین رفتاری، بقایایی است بجا مانده از حیات وحش و ثابت می کند که این حیوانات از پس مانده های شکار نیز بهرهمی برند.

لیس زدن می تواند نشانه ای از تسلیم و اطاعت و بخشی از زبان اشاره در سیستم ارتباطی سگ به حساب آید.

• توله ها و سگهای بالغ معمولاً خودرا لیس زده و تمیز می کنند. این نیز بخشی از غریضه ذاتی آنها است. با لیس زدن لب،دست و پا و بدن، بقایای بجای مانده از آخرین وعده غذایی را که ممکن است در اثر بجای ماندن، فاسد و بد بو شود را از بین می برند. جدا از جنبه بهداشتی، این رفتار سگ راعاری از هرگونه بوی خاص بویژه در حین شکار کرده و به شکار بهتر او کمک می کند. اگرچه در دنیای کنونی این روش برای اکثر سگها کاربرد زیادی ندارد، اما سگهای محلی همچنان این غریزه خود را حفظ کرده اند.

روانشناسی

سگها، نیز مانندانسانها در زمان نگرانی و تشویش، گروهی از رفتارهای جانشین را بکار میگرند، مانندتکان دادن پا در شرایط اضطراب در انسانها. از قبیل این رفتارها در سگها تمیز کردن ولیس زدن را می توان نام برد. می توان گفت سگها نیز مانند ما انسانها، درمحیط استرس زا، معماهای غیر قابل حل خود را دارند. برای نمونه زمانیکه به همراه سگ خود به مطب دامپزشکی مراجعه می کنید، سگها بعنوان یک بیمار، از روی اضطراب اقدام به لیس زدن وتر کردن لبهای خود می کنند. حتی گاهی این لیسیدن ها به صورت گاز گرفتن های کوتاه کوتاه و خفیف در قسمت پا و تهیگاه مشاهده میشود.

شکی نیست که هدف برخی ازسگها از لیس زدن، دلجویی و حسن نیت است. آنها ممکن است شخصی را لیس بزنند که دربرابر او احساس تواضع و فرمانبرداری دارند. در صورتیکه این شخص لیس زدن سگ رابعنوان خوش آمدگویی و استقبال تفسیر نماید، مشکلی بوجود نخواهد آمد. چرا که گاهی چنین رفتاری قیاسی است از برخی حالتهای بوسیدن در انسانها و بالطبع چنین برداشتی بهواقعیت بسیار نزدیک خواهد بود.

اما بنظر می رسد برخی از سگها از لیسیدن وخیس کردن صورتهای افرادی که ملاقات می کنند، چندان پشیمان نیستند. برای این سگها،خودداری از لیس زدن بقیه، اجتناب ناپذیر است. چنین حالاتی از نیاز به توجه خاص ومرکز بودن نشات می گیرد. برای پیشگیری از این حالت بایستی با لحن صدا سگ را از اینکار منع کرد.

علم آسیب شناسی روانی

برخی از سگهای حساس درمحیطهای پرتنش، بطور وسواس گونه و از روی اضطراب اقدام به تمیز کردن و لیس زدن خودمی کنند تا حدی که گاهی موجب آسیب و ایجاد آلرژی می شوند. چنین لیس زدنها موجب بروزالتهابات پوستی و بیماری آماس پوست می گردد. این لیس زدنها، غالبً ناخودآگاه صورتمی گیرد. برخی از سگ ها حتی از لیس زدن کف، دیوارها، مبلمان و اثاثیه منزل نیزابایی ندارند. جهت درمان و رفع چنین رفتارهایی، نخست بایستی عامل بروز اضطراب ونگرانی شناخته و رفع گردد. در مواقع حاد، از داروهای ضد اضطراب جهت درمان چنین حالتهایی تجویز می گردد.

بر این باور نیستیم که سگها تماماً احساسات خود رااز طریق لیس زدن یا بوسیدن بروز می دهند، شاید گاهی اوقات این خود صاحبان سگ هاهستند که سگ خود را به نوعی بسوی لیس زدن صورتشان به نشانه احترام و تمکین سگ، سوق می دهند.

باید در نظر داشت که هر گونه رفتاری، می تواند منجر به افزایش یادگیری در سگها شود. اِسکینر روانشناس، این نظریه را که جایزه و تشویق، پاسخ درست را افزایش میدهد، را عمومیت بخشیده است. زمانیکه یک سگ صاحب خود را لیس می زند،شاید این عمل به نوعی تقلیدی است از لیس زدنهای اولیه مادرش در حین تولد و یا شاید دلیلش طعم شور مزه صورت آن شخص است! این رفتار سگ تنها برای جلب توجه، خوش آمدگویی و ابراز محبت می باشد و مایل به تکرار این کار نیز است.

بنابراین اگر چه نمی توان لیس زدنهای سگ را بعنون شاخصی برای عشق درنظر گرفت، با این وجود می توان از آن بعنوان نشانه ای از روی علاقه و احترام تفسیر کرد....... و نهایتاً این چیزی نیست که آزار دهنده باشد.