شنا یک تفریح لذت بخش و روش ایده آل توانبخشی برای سگ ها در دورۀ نقاهت بعد از عمل جراحی و یا ضرب دیدگی های بدن می باشد. همچنین می تواند برای رفع مشکلات مربوط به مفاصل که در اکثر نژادها دیده می شود بسیار مفید باشد. شنا کردن منظم می توان در ماهیچه های سگ ایجاد استقامت نموده و طیف وسیعی از مشکلات حرکتی را درمان سازد.
شنا علاوه بر ایجاد تغییرات جسمی می تواند موجب تغییرات رفتاری در سگ ها گردد. بیشتر رفتارهای غیر قابل کنترل در سگ ها (پارس بی علت، خرابکاری، خشونت رفتاری) به علت تخلیه نشدن انرژی روزانه و زندگی در شرایط پر استرس است. شنا برای سگ ها آرامش بخش و سرگرم کننده می باشد زیرا در هنگام شنا کردن سگ انرژی زیادی مصرف می کند که همین امر سبب بهبود قابل توجه ای در رفتار و شرایط روحی سگ می گردد.
آیا تمام سگ ها قابلیت شنا کردن را دارند؟
پاسخ این سئوال منفی است. در صورتی که بسیاری از سگ ها عاشق آب هستند و می توانند بدون مشکل شنا کنند، گروهی از نژادها آب را دوست ندارند و از آن می ترسند. بیاد داشته باشید همۀ سگها نمی توانند شنا کنند حتی اگر در گروه سگهایی باشند که به شنا علاقمند هستند مانند نژادهای ستر و روتریور. نژادهایی که دارای پاهای بسیار کوتاه هستند معمولا نمی توانند به سرعت حرکت کنند به همین علت توانایی آنرا ندارند که بدن خود را در زمان شنا کردن به اندازۀ کافی از سطح آب خارج سارند. مانند: باست هوند، انگلیش بولداگ، داشهوند و فرنچ بولداگ. همچنین نژادهایی که به طور طبیعی درصد چربی بدنشان کم است. مانند: باکسر، دوبرمن پینچر و تازی ها. و یا نژاد هایی که جثۀ بسیار بزرگ دارند به علت پایین بودن فعالیت بدن به سرعت دچار خستگی عضلات می شوند مانند: گریت دین، ناپلیتن ماستیف، سن برنارد.
به طور کلی توله های بسیار جوان، سگ های پیر، سگ هایی که دچار اضافه وزن هستند، سگ هایی که بدنشان از دولایه موی ضخیم پوشیده شده است. سگهایی که بینی آنها دارای حفره های بزرگ است. سگ هایی که سر بزرگ و سینه های وسیع دارند و یا دارای مشکلات پزشکی هستند و دارو مصرف می کنند. سگهایی که بسیار فعال و غیر قابل کنترل هستند و هیجان زیادی دارند، برای چنین سگهایی احتمال غرق شدن در آب هنگام شنا بیشتر است.
نکات ایمنی مهم که هر صاحبی در زمان شنا کردن سگ ها باید بداند:
1_ اگر حتی سگ شما شناگر ماهری است هیچ زمان بدون حضورتان اجازۀ شناکردن را به سگ ندهید و او را تنها در آب رها نکنید.
2_ اگر در منزل استخر دارید حتما دور آنرا حصاری قرار دهید تا در نبود شما سگ نتواند وارد استخر شود.
3_ درون استخر حتما یک سطح شیب دار و یا پلکانی قرار دهید تا اگر در نبود شما سگ وارد استخر شد بتواند به سهولت از آن خارج گردد.
4_ در زمان شنا، سگ را به قلادۀ کمری یا کمربند های نجات مجهز کنید تا در صورت وقوع حادثه بتوانید سریعا حیوان را از آب خارج کنید.
5_ هرگز زمان غذا خوردن سگ و شنا کردن را کنار هم قرار ندهید. حداقل یک ساعت قبل از شنا کردن به سگ غذا داده شود.
6_ در زمان آموزش شنا برای تشویق سگ از خوراکی های تشویقی استفاده نشود.
7_ اگر سگ را برای شنا به دریا و رودخانه میبرید حتما لباسی به رنگ های فلورسنت (رنگهای فسفری) به حیوان بپوشانید زیرا این گروه نور را بیشتر منعکس کرده و به راحتی قابل تشخیص هستند تا اگر سگ به زیر آب رفت سریعا بتوانید او را پیدا کنید.
8_ احتیاط در مقابل آفتاب سوختگی: اشعه و حرارت خورشید تنها برای انسان مضر نیست بلکه خطراتش برای سگ ها بیشتر است. هنگام انجام آموزش شنا در مقابل نور خورشید، بیاد داشته باشید که سگ ها نیز دچار آفتاب سوختگی شدید در اطراف بینی، چشم و گوش می شوند و این حالت بخصوص در نژادهایی که بدنشان از موهای کوتاه پوشیده شده (سگ هایی که در تابستان موهای بدنشان تراشیده می شود) و دارای پوست صورتی هستند بیشتر دیده می شود زیرا پوست انعکاس شدید داشته و نور خورشید را بیشتر جذب می کند.
برای جلوگیری از آفتاب سوختگی بهتر است در ساعاتی که نور خورشید شدید است تمرینها صورت نگیرد و اعضایی که در معرض آفتاب سوختگی هستند با کرم ضد آفتاب (نوع کرم با تجویز دامپزشک تهیه شود) چرب شود.
9_ احتیاط در مقابل گرمازدگی: بی شک سگی که دچار آفتاب سوختگی میشود در معرض گرمازدگی قرار می گیرد. صاحبان باید از علائم اولیۀ گرمازدگی آگاه باشند تا بتوانند در اسرع وقت کمکهای اولیه را قبل از رساندن سگ به دامپزشک انجام دهند که این علائم عبارتند از:
له له زدن، تنفس سریع، سرازیر شدن بیش از حد آب از دهان، تغییر رنگ لثه و زبان به از قرمز تیره به قرمز روشن، تلاش حیوان برای حفظ تعادل در ایستادن.
در صورتی که لثه ها به رنگ سفید و یا آبی تغییر پیدا کرد، حیوان دچار بی حالی و عدم تمایل به حرکت داشت و کنترل ادرار و مدفوع را به صورت ارادی از دست داد و تنفس سخت و همراه با صدا گردید این حالات بیانگر ایجاد شوک بوده و سگ به مرحلۀ شدید گرمازدگی وارد شده است. در این زمان قبل از رسیدن دامپزشک سریعا پد های دست و پای حیوان را با الکل مرطوب کرده و برروی کشاله های ران کیسۀ یخ قرار دهید و بجای آب اجازه دهید سگ برای خنک شدن تکه های یخ را لیس بزند تا آب کمتری بنوشد.
10_ احتیاط در مقابل غرق شدن: گاهی اوقات علی رغم تلاش و پیش بینی های لازم برای جلوگیری از هز اتفاق، یک حادثۀ غی قابل تصور رخ می دهد. زمانی که شاهد فرو رفتن سگ در آب بودید سریعا حیوان را از آب خارج کرده، بینی و دهان سگ را تمیز کرده، اگر نفس نمی کشد، پاهای عقب را از روی زمین بلند کرده و حیوان را به صورت عمود نگاه داشته تا آب از ریه حیوان خارج شود و سپس احیاء دهان به بینی و ماساژ قفسه سینه را آغاز کنید و حتی اگر سگ شروع به تنفس کرد سریعا به دامپزشک مراجعه کنید.
روش آموزش شنا به سگ ها
همانطور که قبلا اشاره شد همۀ سگ ها به صورت غریزی توانایی شنا را ندارند، اما می توان با آموزش به تمام نژادها مهارت کافی برای شنا کردن را ارائه داد.
لوازم مورد نیاز برای آموزش شنا:
قلادۀ کمری با بند بلند.
بازوبند و یا کمربند های نجات (متناسب با گردن و بدن سگ)
تخته نجات ( برای استراحت سگ در طول شنا)
توصیه: قبل از آموزش شنا، حتما سگ را برای معاینه نزد دامپزشک ببرید تا از سلامت جسمی حیوان اطمینان کامل پیدا کنید.
آموزش شنا در استخر
در اولین قدم برای ورود به آب اگر سگ احساس ترس دارد، بهتر است صاحب سگ را در آغوش گرفته و با خود حیوان را وارد قسمت کم عمق آب کرده این عمل سبب می گردد سگ حالت عصبی نداشته و جسارت بیشتری پیدا کند؛ زیرا حضور صاحب اعتماد به نفس سگ را افزایش می دهد. برای صحولت آموزش می توانید از سگ دیگی که آموزش شنا را آموخته به عنوان مشوق سگتان استفاده کنید. وجود چنین سگی تمایل شنا کردن را در حیوان شما افزایش داده و ترس سگ کمتر می گردد.
برای اینکه در زمان شنا سر سگ به زیر آب نرود می توانید از جلیقه نجات مخصوص سگ ها و یا کمربند های شنای مخصوص کودکان استفاده کنید و با بستن آن به دور گردن سگ از پایین رفتن سر حیوان به زیر آب جلوگیری به عمل آورید.
سپس به آرامی با سگ به قسمت عمیقی (آنجایی که پای سگ به زمین نرسد اما صاحب به راحتی قدم بردارد) وارد شده دو دست را زیر شکم سگ قرار داده و به سگ فرمان (بیا و یا قدم) را می دهید. و به آرامی دست ها را از بدن حیوان جدا کرده و کمی از او دور میشوید و سگ برای جدا نشدن از شما به سمتتان شنا می کند.
هیچ زمان برای تشویق در آب از خوراکی استفاده نکنید بلکه با نوازش و کلمات خوشایند حیوان را مورد تشویق قرار دهید. همچنین می توانید برای تشویق سگ زمانی که شنا را آموخت بازی پرت کردن و آوردن اشیا را انجام دهید.
هیچ زمان سگ را داخل آب پرتاب نکنید، زیرا هم می تواند سبب خفگی سگ شده و هم ایجاد ترس و تنفر از شنا را در سگ ایجاد می کند.
اگر سگ شما جثۀ بزرگی دارد بهتر است در کل مراحل آموزش فردی شما را همراهی سازد (یکی از افراد مورد علاقۀ سگ).
زمان اولین جلسۀ آموزش 5 دقیقه باشد و به مرور زمان آموزش را افزایش داده و سگ را به قسمت عمیق هدایت کنید. در هر عمقی که قرار دارید شما باید روبروی سگ قرار گرفته و جلوتر از آن حرکت داشته باشید.
آموزش شنا در رودخانه و دریاچه
محیطی را برای آموزش شنا انتخاب کنید که دارای آب راکد و یا جریان آب آن بسیار کند باشد. سگ را حتما به جلیقۀ نجات و قلادۀ کمری مجهز کنید.
مرحلۀ اول
قبل از آموزش شنا، سگ باید آموزشهای مقدماتی ( بیا، همقدم، بمان ...) را کاملا فراگرفته و تحت کنترل صاحب باشد.
ابتدا توپ و یا وسیلۀ بازی مورد علاقۀ حیوان را نزدیک آب پرتاب کنید، سگ از روی غریزه به سمت آن میرود و آن را برای شما می آورد به مرور وسیله را نزدیک و داخل آب پرتاب کنید تا سگ برای آوردن آن، داخل آب برود.در مرحلۀ بعدی شما نیز وارد آب شوید در حدی که آب تا مچ پا باشد و همین روش ادامه پیدا کند، به مرور زمان شما تا قفسۀ سینه وارد آب شده به شکلی که سگ برای آوردن وسیلۀ بازیش مجبور به شنا شود. در داخل آب سگ با بند به صاحب متصل است. (روند آموزش یک هفته هر روز)
مرحلۀ دوم
با قایق سگ را که دارای قلادۀ کمری است به داخل آب ببرید (این روش تنها برای افرادی توصیه می شود که از قدرت بدنی بالا برخوردار بوده و سگ خیس که وزنش بیشتر می شود را می توانند به راحتی از آب خارج کنند) از استحکام قلادۀ کمری باید مطمئن باشید در غیر این صورت خطر جدی سگ را تهدید خواهد کرد. سپس سگ را به آرامی داخل آب قرار داده بدون آنکه خود از قایق خوارج شوید، بند را به شکلی نگاه دارید که سر حیوان داخل آب نرود،بهتر است قایق در سطحی قرار گیرد که عمق آب زیاد نباشد و در صورت بروز مشکلی شما بتوانید سریعا به حیوان کمک کنید. زمان آموزش در ابتدا 1 دقیقه است و به مرور افزایش می یابد.زمانی که سگ کاملا با چگونگی شنا کردن آشنا شد شما میتوانید با حرکت کردن بر روی قایق سگ را از درجا شنا کردن خارج نموده و سبب حرکتش شوید بعد از چهار روز، سگ می تواند 4 دقیقه در آب شنا کند و در روز پنجم شما می توانید قایق را حرکت داده و سگ در کنار قایق (همچنان بند قلاده را در دست دارید) به آرامی شنا کند. در روز هفتم می توانید خود نیز داخل آب شده، بند سگ را رها کرده و با سگ شنا کنید.
اجازه دهید آموزش تا چند هفته فقط در مکان های کم عمق (آنجا که صاحب نیاز به شنا ندارد و می تواند در صورت لزوم سریعا خود را به سگ برساند) شنا انجام شود. (روند آموزش دو هفته)
______________________
تدوین و ترجمه: سارا رنجبر