صفحه نخست » سگ » تربیت سگ » سینمایی

 

دونالئون سریالی است كه ناهید شعشعانی دوبله می‌كند و جمعه‌ها از شبكه 4 سیما پخش می‌شود. داستان این اثر درباره ماجراهای جنایی است كه در شهر ونیز پیش می‌آید و كمیسر گوئیدو برونتی می‌كوشد معماهای مربوط به آنها را حل و فصل كند.
«دونالئون» از نظر وجود شخصیتی در مركز آن كه تلاش می‌‌كند جنایتكاران را شناسایی كند به سریال‌های ماجراهای شرلوك هولمز، خانم مارپل و پوآرو و از نظر پلیسی بودن این شخصیت به ناوارو شباهت دارد. ریتم سریال كند است و همانند تمام مجموعه‌های پلیسی‌/‌ معمایی‌/‌ كارآگاهی دیالوگ در آن اهمیت فراوان دارد. به دلیل خوش‌ساختی و جذابیت اثر و حرفه‌ای بودن بازیگران می‌طلبیده كه دوبلورهای حرفه‌ای و خوش‌صدا در آن گویندگی كنند و تا حدود زیادی چنین شده است. واحد دوبلاژ سیما گاهی هنگام سپردن فیلم یا سریال به مدیر دوبلاژها، گوینده نیز پیشنهاد یا تحمیل می‌كند. گاهی نیز مدیر دوبلاژی انتخاب می‌شود كه از گوینده مورد نظر واحد استفاده كند. در دونالئون انتخاب ناصر تهماسب برای نقش برونتی چه نظر خود شعشعانی بوده باشد و چه پیشنهاد یا توصیه واحد دوبلاژ انتخاب بسیار خوبی بوده است. نقش برونتی را در چند قسمت، یواكیم كرول بازی كرده و سپس اووه كوكیش جایگزین وی شده است. صدای محكم و جذاب تهماسب علاوه بر تناسب با شخصیت آرام و خونسرد برونتی كه دور از جنجال به كشف راز جنایت‌ها می‌پردازد، با چهره یواكیم كرول نیز هماهنگ است و غیر از تهماسب فقط صدای منوچهر اسماعیلی برای این چهره و شخصیت مناسب به نظر می‌رسد، اما این صدا (صدای تهماسب)‌ به میزان كمتری با چهره اووه كوكیش تناسب دارد و صدای سعید مظفری بیشتر به این چهره می‌خورد. در عرف دوبله ایران هنگامی كه بازیگر یك نقش تغییر می‌كند، دوبلور آن را عوض نمی‌كنند ظاهرا دلیل این كار كه در سریال پزشك دهكده نیز صورت گرفت، سردرگم نشدن تماشاگر و اشتباه نگرفتن نقش با یك شخصیت جدید است. بازیگر نقش پائولا ـ همسر برونتی ـ نیز پس از چند قسمت تغییر كرد. شعشعانی گویندگی هر دو بازیگر را خود به عهده گرفته است. متاسفانه بعضی از مدیر دوبلاژها علاقه خاصی به گویندگی در آثار خود دارند و بعضی نیز هماهنگ كردن با یك گوینده دیگر برای چند جلسه دوبله سریال برایشان دشوار است و معتقدند هر چقدر دوبلور كمتری در كارشان حضور داشته باشد، راحت‌تر هستند. به همین دلیل یكی از نقش‌ها ـ اصلی یا فرعی ـ را خودشان به عهده می‌گیرند. صدای شعشعانی تا حدود زیادی برای شخصیت پائولا مناسب است، اما با اجزای صورت باربارا آوئر ـ بازیگر اول این نقش ـ خیلی بیشتر تناسب دارد تا با چهره یولیا?یوگر ـ بازیگر كنونی پائولا ـ و با وجود كوتاه بودن نقش و كم بودن دیالوگ‌هایش شعشعانی بنا به دلایلی كه گفته شد و نیز براساس عرف دوبله ایران گویندگی این نقش را بر عهده گرفته و ادامه داده است. او برای نقش گروهبان ویانلو ـ دستیار برونتی ـ حسین خدادادبیگی را انتخاب كرده است. صدای خدادادبیگی جزو صداهای شیك و جذاب نیست، اما گاهی بر روی بعضی از بازیگران و نقش‌ها ـ مثل الیاس كوتئاس در دوبله دوم فیلم «زودیاك» ـ خوب قرار می‌گیرد. در دونالئون او صدای خود را تغییر داده و به اصطلاح تیپ گرفته و شخصیت را كمی طنز‌آمیز كرده است.

 

خدادادبیگی گفته كه در اصل سریال بازیگر نقش ویانلو این‌گونه حرف نمی‌زند و او به خواست شعشعانی این‌گونه صحبت كرده، زیرا اگر عادی گویندگی می‌كرد ممكن بود وجود 2 صدای كاملا جدی در كنار هم در تماشاگر دافعه ایجاد كند. خدادادبیگی به گفته خودش سعی كرده براساس حال و هوای صحنه‌هایی كه ویانلو در آنها حضور دارد، گویندگی كند. در جاهایی با همان تغییر صدا جدی و در جاهایی ـ مثل صحنه‌هایی كه صحبت غذا پیش می‌آید ـ با توجه به پرخور بودن او كمدی حرف زده است. شكل و شمایل و شخصیت ویانلو به گونه‌ای است كه اگر كس دیگری دونالئون‌ را دوبله می‌كرد، احتمالا گویندگی آن را به حسین عرفانی، اصغر افضلی یا میرطاهر مظلومی می‌سپرد. به نظر می‌رسد علت انتخاب خدادادبیگی جدای از گویندگی‌های قبلی او برای شعشعانی، گویندگی او به جای شخصیتی مشابه در سریال ایتالیایی «گروه پلیس» است. شعشعانی گویندگی نقش پاتا ـ رئیس برونتی ـ را به اكبر منانی سپرده است و دلایلش را مسن‌تر بودن صدای منانی از صدای تهماسب و جنتلمن بودن پاتا بیان كرده و نیز شخصیت وی كه می‌كوشد خودش را نزد مقامات شهر عزیز كند. فارغ از این دلایل صدای منانی هم برای شخصیت پاتا مناسب است كه مقامی بالاتر از برونتی است و هم برای چهره بازیگر كه حرفه‌ای نیز هست، اما تنها صدای مناسب برای این نقش نیست و از بین گویندگان فعال و نیمه فعال صدای محمدعلی دیباج و پرویز ربیعی و ایرج رضایی نیز كم و بیش برای پاتا مناسب است. در ابتدای مطلب گفتیم كه دونالئون می‌طلبیده كه در آن دوبلورهای حرفه‌ای و خوش‌صدا گویندگی كنند، اما بین نقش‌های ثابت، الترا ـ منشی برونتی ـ را باید تا حدودی از این موضوع استثناء كرد. الترا جوان و خوش‌چهره است، اما نه نقش دشواری است، نه دیالوگ‌هایش زیاد است و نه در روند ماجراها حضور موثری دارد كه انتخاب مریم شیرزاد را توجیه كند. چنین نقشی برای دوبلوری در سطح شیرزاد كم است و از طرفی ممكن است نقشی در فیلم یا سریالی وجود داشته باشد كه حتما شیرزاد باید آن را بگوید ـ مثلا به این دلیل كه قبلا به جای بازیگر آن نقش صحبت كرده ـ و مدیر دوبلاژ نتواند زمان دوبله را تغییردهد یا حضور شیرزاد در هر دو كار ممكن نشود و به این ترتیب به دوبله آن فیلم یا سریال به خاطر حضور این گوینده باسابقه و خوش‌صدا در نقشی كم‌مایه در دونالئون لطمه بخورد. شعشعانی باید از شیرزاد در اثر دیگری و به شكل مناسب‌تری استفاده می‌كرد و گویندگی الترا را به یكی از گویندگانی می‌سپرد كه در 15 ـ 10 سال اخیر به دوبله پیوسته‌اند و صدایشان نیز مناسب است، مثل شهرزاد ثابتی. البته عده‌ای معتقدند كه صدای وی مناسب شخصیت‌های منفی است، اما به نظر من با نوع گویندگی می‌تواند مثبت‌ها را نیز اجرا كند. مدیر دوبلاژ دونالئون بین نقش‌های غیرثابت دست‌كم یك انتخابش خوب و یك انتخابش بد بوده است. او در داستان «پایان ونیز» نقش خاكستری همسر جوان هلموت ـ رهبر اركستر ـ را به نرگس فولادوند سپرده است. صدای فولادوند كه رگه‌هایی از جدیت را در خود دارد با شخصیت و چهره نقش كاملا هماهنگ است و فولادوند نیز از عهده اجرای نقش به خوبی برآمده است. شعشعانی در همان داستان نقشی را برای سعید مقدم‌منش در نظر گرفته، اما انتخابش مناسب نیست زیرا صدای مقدم‌منش به صدای تهماسب بسیار شبیه است و نقش او با برونتی چند صحنه مشترك دارد و شنیدن 2 صدای مشابه كنار یكدیگر آزاردهنده است و دافعه ایجاد می‌كند و با اصل هارمونی صداها كه مدیر دوبلاژ‌ها ادعای رعایت آن را دارند، در تضاد است.
دوبله دونالئون منهای سینك نبودن دیالوگ‌های بعضی از صحنه‌ها و انتخاب نادرست بعضی از صداها در مجموع قابل قبول است و وجود چند صدای شاخص سبب شده پیگیری سریال در دقایق پایانی جمعه شب‌ها با انگیزه بیشتری صورت بگیرد.