گویا بندناف بارداری را با دردهای پشت بریده اند !
چرا در بارداری درد پشت دارید؟
درد پشت در دوران بارداری، غیرمترقبه نیست. اما هم چنان ، چشم گیر است و
نیاز به توجه دارد . دلایل شایع دردهای پشت و کمر در دوران بارداری شامل :
افزایش وزن ، تغییر مرکز ایستایی بدن ،عدم توازن عضلانی، تغییرات هورمونی
(استروژن و ریلاکسین) هستند. در هنگام بارداری، بدن ریلاکسین(Relaxin ) آزاد
می کند که اثری آرام بخش و تسکین دهنده دارد و هم چنین برای هنگام زایمان،
بسیار مفید است. این هورمون سبب شلی و نرمی تاندون ها و لگن شده ، اجازه
خروج جنین از رحم و به دنیا آمدن نوزاد را می دهند.همین هورمون سبب نوع راه
رفتن خانم های باردارwaddle(تلوتلو خوردن) می شوند . افزون بر شل شدن لگن و
آماده شدن آن برای مراحل بعدی،رحم نیز به رشد خود ادامه می دهد. این رشد
رحم دو پیامد دارد یکی این که سبب تغییر مرکز ایستایی بدن می گردد و دیگری
این که شل شدن تاندون های رحمی سبب وارد آمدن فشار و کشش اضافی بر
ستون مهره ها و عضلات اطراف آن می گردند . عضلات رحمی که زیاد کشیده شده
اند چندان آماده این همه وزن رحم نیستند و تاب نمی آورند . بنابراین ستون مهره ها
و عضلات آن این وزن اضافی را بر دوش می کشند .
اضافه وزن در قسمت جلویی بدن ، مرکزیت تعادل و نیز نقاط فشار روی مفصل ها
و عضلات را تغییر می دهد ، به ویژه در لگن و کمرتان این امر سبب می شود احتمال
از دست رفتن تعادل تان بیشتر گردد که البته در اواخر بارداری بیشتر پیش می آید.
کارها و فعالیت هایی که در دوران بارداری سبب دردهای پشت می شوند: برخی
کارها مانند قدم زدن و دویدن، غلت خوردن در خواب،خم شدن به جلو ، پیچ و تاب
خوردن ، بلندشدن ، از پله بالا رفتن .
بیشتر وقت ها شما می توانید از این دردها پیشگیری نموده یا آن را درمان
کنید. هفت روش مقابله با درد های پشت در دوران بارداری، روش های زیر هستند.
1 - تمرین وضعیت های بدنی درست : هم زمان با رشد جنین ، مرکز ثقل بدن به
سمت جلو تمایل می یابد . این تمایل به سمت جلو را می توانید با تمایل
گرفتن به سمت عقب و یا در صورت امکان با تکیه دادن ، جبران نمایید .
با این کار عضلات کمرتان را کشیده ، با درد کمر مقابله می کنید .
اساس و پایه برای این که در وضعیت بدنی درست قرار داشته باشید،
شامل موارد زیراست :
- ایستادن صاف و مستقیم - قفسه سینه را بالا نگه دارید
- شانه ها را عقب و شل نگه دارید - زانو هاتان را به هم نمالید(به هم گره نخورند)
هنگامی که می ایستید خود را در وضعیت بدنی راحتی قرار دهید . اگر مجبورید
طولانی مدت بایستید یک پای تان را روی چهارپایه ای کوتاه بگذاریدو به تناوب به
هریک از پاهای تان روی چهارپایه استراحت دهید. وضعیت درست بدنی هم چنین به
معنی نشستن بادقت نیز هست . صندلی را برای نشستن انتخاب کنید که پشتی
داشته باشد و یا یک جای کوچک برای یک بالش پشت کمر. گردن وپشت تان را صاف
نگه دارید و زیر پای تان چهارپایه ای کوچک قرار دهید.
تمرین وضعیت های بدنی درست در بارداری ، یکی از اساسی ترین آموزش های
هنگام بارداری است.
2 - داشتن پوشاک مناسب
کفش های پاشنه کوتاه با انحنای مناسب به پا کنید . شلوارهای بارداری با بند
شلوار نگه دارنده مناسب بپوشید. شاید پوشیدن کمر بندهای بارداری در برخی
کمک کننده باشد. هرچند در یاره اثربخشی این کمربندها، بررسی های زیادی انجام
نشده است، برخی خانم ها آن را بسیار سودمند دیده اند .
3- بلند کردن صحیح و درست اجسام ( Postures )
به هریک از پاهای تان روی چها هنگامی که اجسام کوچک را می خواهید از زمین
بردارید ، به حالت چمباتمه (روی دوپا ) بنشینید و با پاهایتان بلند شوید . بالاتنه تان
را خم نکنید و از پشت تان برای بلند کردن استفاده نکنید .
بسیار مهم است که به میزان توان خود آگاهی داشته باشید و در چارچوب آن عمل
کنید . اگر نیاز به کمک دارید، بخواهید به شما کمک شود .
4 - خوابیدن به پهلو
در هنگام خواب به پهلو دراز بکشید و روی پشت ( طاق باز) نخوابید. یکی و یا هر
دو زانوی تان را خم کنید . اگر یک بالش در کنار زانو و بالشی دیگر در زیر شکم تان
بگذارید و یا از بالش های یکسره بلند مخصوص بارداری ، استفاده کنید، می تواند
کمک نماید .
5 - ماساژ های گرم یا سرد
می توانید یک پد گرمادهنده و یا حوله ای نخی که آن را با اتو یا وسیله ای دیگر گرم
کرده باشید ، به کار ببرید . به یادداشته باشید از داغ کردن یا در قراردادن اتو حتی با
درجه کم، خودداری نمایید. می توانید از یک بالشتک یا «پد گرما دهنده» برای پشت و
یا به صورت متناوب از کیسه یخ و بعدحرارت به دنبال آن استفاده نمایید.ماساژ پشت
هم سودمند است. بهتر است ، از کسی مثلا همسرتان بخواهید پشت شما را
بمالاند و یا برنامه ماساژ حرفه ای پیش از تولد را از یک ماساژ دهنده دوره دیده (اگر
در دسترس است) بخواهید. در صورت نیاز از گروه مامایی مشورت بگیرید.
6 - ورزش و فعالیت منظم بدنی در برنامه روزانه
در برنامه روزانه تان ورزش و فعالیت منظم بدنی را بگنجانید . فعالیت منظم روزانه
پشت را قوی نگه داشته ، در واقع دردهای پشت در بارداری را تسکین می دهد. با
تایید گروه مامایی مشاورتان تمرین هایی آرام مانند شنا و پیاده روی را انجام دهید.
هم چنین می توان کشش در کمر ایجاد کرد. روی دست ها و زانوهای تان تکیه کنید
و سرتان را در امتداد پشت صاف نگه دارید. شکم را به داخل برده، منقبض و سفت
کنید) و شانه ها را به بالا بکشید، چندین ثانیه نگه دارید و سپس پشت و شکم را
شل کنید (پشت تان را تا جایی که می توانید صاف کنید) . این حرکت را 10 بار به
آرامی تمرین کنید. برای فراگیری تمرین های کششی دیگر می توانید به گروه مامایی
مشاورتان در بارداری مراجعه کنیدو یا به انجام ورزش های کششی ویژه دوران بارداری
( با کمک cd,dvdهای آموزشی، کتابچه و ...) بپردازید .
7 - درمان های تکمیلی
برخی از پژوهش گران پیشنهاد می کنند با انجام طب سوزنی در بارداری ، می توان
دردهای پشت در بارداری را تسکین داد . درمان های کایروپراتیک نیز به نظر می رسد
آسایش و آرامش برای خانم ها فراهم می نمایند . اگر با به کارگیری هر شش روش
نخست ، هم چنان دردها باری شما بسیار شدید و سخت باشد بهتر است با گروه
مامایی در میان بگذارید . در مواردی ممکن است عامل درد شدید شما مربوط به
بارداری نباشد . بنابراین مشاوره این امکان را می دهد تا عامل اصلی شناسایی
گردد . دردهای پشت در بارداری را به هر شکل نمی توان نادیده گرفت . در صورتی
که گروه مامایی برای شما داروهایی مانند استامینوفن و ... تجویز کرده باشد ، آن را
مصرف کنید . به هرشکل همراهی کمردرد با هر گونه خون ریزی از واژن و یا ترشحات
می تواند نشانگر غیر طبیعی بودن درد باشند و در این صورت نیز بی درنگ با گروه
مامایی خود، مشاوره نمایید .
پیش گیری بهترین راه درمان برای این مشکل است .
و اقدامات پیشگیرانه شامل : - ورزش کردن بویژه خم کردن لگن
- دقت و داشتن وضعیت های بدنی صحیح - بلند شدن و خم شدن صحیح
خبر خوب این جاست به طور میانگین ، دردهای پشت در بارداری طی 6 ماه
فروکش می کنند. در نزدیک به 35 درصد از زنان باردار تا یکی دو ماه پس از زایمان نیز
درد متوسطی تجربه خواهد شد. در نخستین دیدار پس از زایمان ، تنها 15 درصد از
کمردرد شکایت دارند و این شامل آن هایی که کمردردشان از بارداری آغاز نشده بود
نیز می شود . بنابراین در بیشترین موارد ، دردها پس از زایمان فروکش خواهند کرد!
اما به هر روی، هیچ دلیلی برای این که در تمام دوران بارداری ، این دردها را تحمل
کنید، وجود ندارد!