درست مانند انسان‌ها،
سگ ها و
گربه ها نیز گاهی استرس می‌گیرند. تغییراتی مثل خانه جدید، عضو خانواده جدید و یا حتی
گربه مزاحم بیرون از خانه می تواند منجر رفتار های نامطلوب مثل خراب کاری، نشانه گذاری با ادرار در خانه شود. گاهی نیز نمود بیرونی استرس پارس یا میو میو کردن بیش از حد است. اما بعضی از صاحبان
سگ ها و
گربه ها ترجیح می دهند تا از دارو های آرام بخش برای کاهش استرس حیوانات خود استفاده نکنند. یکی از جایگزین هایی که شاید شما در قفسه دارو خانه (مخصوص حیوانات) دیده باشید محصولات مبتنی بر فرومون است که اولین با در سال ۲۰۰۱ در آمریکا تهیه شد.
اما به راستی این محصولات فرومون چه چیزی هستند؟ آیا انها واقعا موثر هستند؟و آیا میتواند به حل مشکلات رفتاری در
گربه ها کمک کند؟ در اینجا به چند سوال رایج در مورد فرومون پاسخ دادیم.
فرومون چیست؟
فرومون‌ها ترکیبات شیمیایی هستند که برای برقراری ارتباط میان یک گونه حیوانی هستند. اندام ومرونازال، که میان بینی و دهان قرار گرفته است و محل دریافت فرومون است. به فرومون‌ها آرام بخش گفته میشود و میتواند برای کاهش استرس حیوان به کار بیاید. این محصول باتوجه به ویژگی‌های فرومون طبیعی
گربه ها ویا
سگ ها تولید شده است. در اشکال متفاوتی مانند اسپری، دستمال های مرطوب، قلاده و یا پلاگین فرومون در دسترس می‌باشند.
چه رفتارهایی تحت تاثیر فرومون ها قرار می‌گیرند؟
اولین محصولات فرومون برای
گربه ها تولید شد که برای کمک به از بین بردن رفتار هایی مثل نشانه گذاری با ادرار و خشونت استفاده میشود مخصوصا برای
گربه هایی که در یک خانه قرار دارند. همچنین این محصول برای
گربه هایی که در طول سفر و پرواز چنگ می‌زنند و استرس می‌گیرند و یا در حال رفتن به دامپزشکی هستند، مناسب است. فرومون حتی می تواند باعث کاهش استرس
گربه ای که به خانه ای جدید منتقل میشود، شوند. به طور خلاصه می‌توانید برای اغلب شرایط اضطراب زا استفاده کنید.
فرومونهای مخصوص
سگ برای استرس های کلی، مسافرت، ترس از جدایی، فوبیای صدا های بلند مثل صدای طوفان یا آتش‌بازی است.
به هر حال باید بدانید که فرومون در
سگ ها از رفتارهای پرخاشگرایانه آنها جلوگیری نمی کند.دامپزشکان می گویند این مشکل ممکن است علل پزشکی داشته باشد. پس حیوان باید قبل از حل مشکل رفتاری توسط دامپزشک معاینه شود.
آیا محصولات فرومون ها موثر واقع میشوند؟
بیشتر مقالات و تحقیقاتی که در کنفرانس های دامپزشکی ارائه یا منتشر شده است در رابطه فرومونهای
گربه و فرومونهای تسکین بخش
سگ بوده است.در بیشتر تحقیقات انجام شده توسط تولید کنندگان، هر دو محصول به تسکین استرس
سگ و
گربه در بعضی وضعیت‌ها کمک میکند.
فرومونهای ساخته شده
گربه از روی فرومون صورت اف۳ (F3) آنها است. زمانیکه
گربه صورت خود را به سطحی می‌مالد تا برای اطمینان از امنیت خود محیط را نشانه گذاری کند، این نوع فرومون را به جا می‌گذارد. جالب است بدانید که
گربه ای که تحت فشار و استرس است برای مشخص کردن قلمرو خود بیشتر از نشانه گذاری با ادرار و چنگ انداختن استفاده میکند.درحالیکه
گربه ای که خوشحال و راحت است با مالیدن فرومون صورت خود محدوده‌اش را مشخص میکند .
فرومون‌ها ممکن است باعث کاهش چنگ زدن ها ویا برخی نشانه گذاری‌ها با ادرار شود.در مطالعات مختلف فلیوی ها باعث کاهش نشانه گذاری با ادرار روی سطوح عمودی مانند دیوار ها و درب ها تا ۹۰٪ میشوند . محصول فوق با اینکه نمی‌تواند از نشانه گذاری روی مبل و یا تخت خواب جلوگیری نماید اما در بقیه موارد موثر واقع میشود.
دی.ای.پی مشابه فرومونی است که
سگ مادر برای آسایش توله‌هایش از خود به جا می‌گذارد. مطالعات نشان می‌دهد که این نوع فرومون به اضطراب های کلی مانند ملاقات فرد غریبه، مسافرت، آتش بازی و دیگر صداهای بلند، اضطراب از جدایی و حتی برا
سگ هایی که در پناهگاه هستند میتواند مناسب باشد.
در مطالعات انجام شده نشان داده شده توله
سگ هایی که قلاده آغشته به فرومون داشته اند نبست به توله هایی که قلاده نداشته اند در دراز مدت کمتر دچار مشکلات اضطرابی شدند وبه طور کلی اجتماعی تر بوده اند.
اما فرومون‌ها برای تمام مشکلات و یا تمامی حیوانات جوابگو نیست. تنها نباید بروی محصولات فرومون تکیه کرد. هرگز تنها از فرومون استفاده نکنید بلکه در کنار آن از اصول اصلاح رفتار و درمان های دارویی نیز استفاده کنید.
آیا محصولات فرومون ایمن هستند؟
تاکنون هیچ گونه اخبار مبنی بر عوارض جانبی یا عکس العمل بد گزارش نشده است.
محققان میگویند آنها بر روی گونه مورد نظر تاثیر می‌گذراند یعنی فرومونهای مخصوص
سگ فقط بر روی سگها و فرومونهای مخصوص
گربه فقط بر روی
گربه ها تاثیر خواهد داشت. در نتیجه بر انسان ها و انواع دیگر حیوانات خانگی اثری ندارند .همچنین اگر چند سگ یا چند
گربه در خانه باشند همه آنها می‌توانند از این ماده بهرمند شوند.
فرومون‌ها همچنین برای حیوانات پیر مریض و یا آنها که در پناهگاه هستند استفاده شود زیرا از استرس جلوگیری میکند.
توضیحات
[1] ومرونازال(vomeronasal organ)
یا اندام ژاکوبسون(یاکوبسون) یا اندام تیغه‌ای-بینی، یک اندام کمکی بویایی کیسه‌ای شکل در تیغه بینی است که در بسیاری از حیوانات و برخی انسان‌های بالغ وجود دارد.
این اندام توسط لودویگ یاکوبسون دانمارکی در سال ۱۸۱۳ کشف شد. اسم این اندام در فارسی به علت عدم آشنایی مترجمان با تلفظ درست دانمارکی آن، به صورت “اندام ژاکوبسون” جا افتاده است. کاربرد اندام ژاکوبسون برای ردیابی فرومون‌ها است.