نگاه جامعه‌شناس/ دکترسيدحسن علم‌الهد ايي / دانشيار دانشگاه فردوسي مشهد
سلامت و گشاده رويي رابطه دارند

دوستي‌فرهيخته مي‌گفت بعضي افراد آنچنان جدي و خشک هستند که گويي هرگز ژن تبسم و گشاده‌رويي در آنها فعال نشده است! برخي هم با فرورفتن در افکار و احساسات منفي و نگران‌کننده خود دچار نوعي فقر شادي هستند....

بعضي‌ها هم با وجود جدي بودن در کارها و با داشتن گرفتاري‌هاي گوناگون در زندگي خانوادگي و اجتماعي خويش باز هم با چهره‌اي گشاده و رفتاري نيکو با ديگران روبه‌رو مي‌شوند و مشکلات هرگز آنها را کم‌تحمل و ناشکيبا نمي‌کند. زندگي ممکن است سخت و پرفراز و نشيب باشد اما اين مساله به آن معنا نيست که غيرقابل تحمل و عذاب‌آور است، بلکه در پس پرده اين سختي‌ها معاني قابل‌تأمل و عبرت‌آموزي وجود دارد که مشکلات زندگي و فشارهاي عاطفي و رواني ما را کاهش دهد و به سلامت جسم و روانمان کمک کند. از ضرب‌المثل‌هاي قديمي است که دل شاداب دارويي درمان‌کننده است اما روح و روان خسته، استخوان‌ها را مي‌خشکاند. به قول حکيم سخن فردوسي:

چو شادي بکاهد بکاهد روان خرد گردد اندر ميان ناتوان

اتفاقا يافته‌هاي علمي امروز هم اين سخن حکيم فردوسي را تاييد مي‌کند که نقصان در شادي و نشاط، نقصان در انديشه و عمل را به دنبال دارد و خردورزي انسان را دچار مشکل مي‌کند. امام علي(ع)، شادي را موجب گشاد‌گي نفس مي‌داند و بنا بر آموزه‌هاي ديني و اخلاقي‌مان ايجاد سرور و نشاط در قلب بندگان خدا عبادت است. شادي يک هيجان مثبت و جنبه مهمي از آسايش، نشاط و گشاده‌رويي انسان به شمار مي‌آيد تا جايي که بسياري از روان‌شناسان، شادي را همان آسايش ذهن مي‌دانند. بدون ترديد، انسان در محيط کار و زندگي نيازمند تفريح و شادي است و اگر به گونه‌اي سالم و طبيعي اين نياز خود را تامين نکند، گرفتار شادي‌هاي مجازي و خطرناک مي‌شود. پناه بردن به مواد مخدر، روانگردان‌ها و تفريح‌هاي ناسالم در واقع تامين غيرطبيعي نياز فرد به شادي است. گشاده‌رويي و نشاط کوتاه‌ترين فاصله ميان دو انسان و نخستين گام براي برقراري يک ارتباط سازنده و مثبت است و مي‌تواند مشکل‌گشاي بسياري از مشکلات زندگي خانوادگي و اجتماعي باشد.

آنچه از زندگي و شخصيت پيامبر و امامان بزرگوار ما عليه‌السلام برمي‌آيد نيز تجلي زيباترين و باشکوه‌ترين رفتارهاي نيکو و گشاده‌رويي با ديگران، حتي با دشمنان است! آيا هرگز به اين فکر کرده‌ايد که شايد دچار فقر نشاط باشيد؟ به اين سخن فردوسي، خوب فکر کنيد:

سرت سبز باد و دلت شادمان تنت پاک و دور از بد بدگمان