با توجه به حساسیت ها در زمینه حفظ گونه ارزشمند سمندر لرستانی علاوه بر سازمان محیط زیست که با پیگیری های جدی به دنبال تبدیل زیستگاه این گونه به منطقه حفاظت شده است، میراث فرهنگی نیز به میدان آمد تا زیستگاه سمندر لرستانی را به عنوان یک جاذبه طبیعی ثبت ملی کند.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه این اداره کل در زمینه اکوتوریسم و طبیعت گردی نیز وظایفی را بر عهده دارد در این راستا به دنبال استفاده از این ظرفیت برای معرفی و همچنین حفاظت از سمندر لرستانی
با توجه به پیگیری رسانه ها به ویژه خبرگزاری مهر برای حراست هر چه بیشتر از سمندر لرستانی میراث فرهنگی استان نیز پای کار آمد تا زمینه ثبت ملی زیستگاه این گونه اندمیک لرستان را فراهم کند.
به گزارش زیست بوم و به نقل از شفاف، با توجه به حساسیت ها در زمینه حفظ گونه ارزشمند سمندر لرستانی علاوه بر سازمان محیط زیست که با پیگیری های جدی به دنبال تبدیل زیستگاه این گونه به منطقه حفاظت شده است، میراث فرهنگی نیز به میدان آمد تا زیستگاه سمندر لرستانی را به عنوان یک جاذبه طبیعی ثبت ملی کند.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: با توجه به اینکه این اداره کل در زمینه اکوتوریسم و طبیعت گردی نیز وظایفی را بر عهده دارد در این راستا به دنبال استفاده از این ظرفیت برای معرفی و همچنین حفاظت از سمندر لرستانی است.
ثبت زیستگاه سمندر لرستانی به عنوان یک میراث طبیعی
سید قاسم قربانی با بیان اینکه در این زمینه میراث فرهنگی دو موضوع آگاهی بخشی به جوامع محلی و همچنین معرفی این گونه اندمیک به جهانیان را در دستور کار قرار داده، عنوان کرد: در این راستا ثبت زیستگاه سمندر لرستانی به عنوان یک میراث و جاذبه طبیعی مد نظر قرار دارد.
وی با اشاره به برگزاری دوره های آموزشی در این رابطه برای جوامع محلی گفت: با ثبت زیستگاه این گونه زمینه های لازم برای آشنایی طبیت گردان با سمندر لرستانی از یک سو و همچنین ارتقا آگاهی های مردم و گردشگران از اهمیت این گونه از سوی دیگر فراهم خواهد شد.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان با بیان اینکه توسعه آموزشها در این زمینه منجر به توانمندسازی جوامع محلی در حراست و حفاظت از این گونه خواهد شد، ادامه داد: این امر در نهایت زمینه انتقال این آگاهی ها به طبیعت گردان از هر گوشه دنیا را فراهم خواهد کرد.
قربانی با اشاره به مخاطرات پیش روی سمندر لرستانی از جمله قاچاق این گونه افزود: ثبت زیستگاه سمندر زمینه حراست بهتر از این گونه را فراهم خواهد آورد.
برگزاری کارگاه آموزشی برای سمندر با همکاری سازمان ملل
وی یادآور شد: همچنین در این راستا با همکاری دفتر واحدهای کوچک سازمان ملل به دنبال برگزاری یک کارگاه آموزشی در این زمینه هستیم.
قربانی یکی از اهداف برگزاری این دوره آموزشی را توانمند سازی جوامع محلی در خصوص ارائه اطلاعات در خصوص سمندر لرستانی به گردشگران و طبیعت گردان عنوان کرد و ادامه داد: این دوره آموزشی با همکاری اداره کل منابع طبیعی، محیط زیست، آموزش و پرورش و یگان حفاظت میراث فرهنگی استان لرستان برگزار می شود.
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان همچنین در مورد آخرین وضعیت ثبت ملی زیستگاه سمندر لرستانی نیز گفت: پیشنهاد ثبت این زیستگاه در دفتر آثار منقول و غیرمنقول داده شده و کارهای مقدماتی برای ثبت موقت نیز انجام شده است.
قربانی افزود: با توجه به وجود پیشنهادات و درخواست های دیگر استانها منتظر بررسی پیشنهاد ثبت زیستگاه سمندر لرستانی هستیم که امیدواریم در آینده نزدیک با تشکیل جلسات مربوطه شاهد تحقق این امر باشیم.
زیستگاه سمندر منطقه حفاظت شده می شود
مدیر کل محیط زیست استان لرستان نیز در مورد آخرین وضعیت حراست و حفاظت از سمندر لرستانی به خبرنگار مهر گفت: سمندر در استان لرستان دارای زیستگاههای پراکنده ای است و جزیره ای زندگی می کند.
محمد حسین بازگیر با بیان اینکه زیستگاههای سمندر در استان لرستان ارتباط جغرافیایی پیوسته ای با هم ندارند، ادامه داد: در این راستا طرح تبدیل یکی از زیستگاههای اصلی سمندر لرستانی به سازمان محیط زیست داده شده است.
وی با بیان اینکه وسعت این منطقه بالغ بر ۲۳ هکتار است، عنوان کرد: در حال حاضر پاسگاه محیط بانی در این منطقه ایجاد شده و کار حفاظت از این گونه در حال انجام است.
مدیر کل محیط زیست استان لرستان با یادآوری اینکه سمندر لرستانی در لیست قرمز قرارداد حمایت از گونه های طبیعی (سایتس) قرار دارد، تصریح کرد: با توجه به وجود خطر انقراض برای سمندر لرستانی، این گونه به شدت نیازمند حفاظت است.
احداث دو پاسگاه محیط بانی در مناطق زیستگاهی سمندر
بازگیر با اشاره به پیگیریهای انجام شده برای تصویب منطقه حفاظت شده سمندر لرستانی، یادآور شد: این طرح با توجه به پیگیریهای ویژه رئیس سازمان محیط زیست مراحل پایانی خود را طی می کند.
وی احداث دو پاسگاه محیط بانی در مناطق زیستگاهی این گونه در آزادراه خرم آباد – پل زال و تنگ هفت، جمع آوری مطالعات و پژوهشهای صورت گرفته در زمینه این گونه و برگزاری نشست های مشترک با استان خوزستان به منظور حفاظت بیشتر از سمندر لرستانی را از دیگر برنامه های در دستور کار این اداره کل برشمرد.
بازگیر همچنین با اشاره به اقدامات میراث فرهنگی در زمینه ثبت زیستگاه سمندر لرستانی عنوان کرد: یکی از راههای استفاده از سرمایه های طبیعی یک سرزمین توسعه اکوتوریسم و طبیعت گردی است.
وی با بیان اینکه اکوتوریسم سالم ترین مدل بهره بردن از موهبت های طبیعی هر کشوری است، عنوان کرد: با توجه به اظهارات مسئولان میراث فرهنگی ثبت زیستگاه سمندر لرستانی در این راستا صورت می گیرد.
“فرزند آتش” چشم به راه حفاظت
بنابر این گزارش در خانواده پهناور حیات وحش ایران راسته دوزیستان دم دار شامل ۹ گونه سمندر بوده که اکثر آنها در شرایطی نامعلوم یا بحرانی به سر می برند. در بین این خانواده ۹ نفره، سمندر کوهستانی لرستان در سال های اخیر تهدیدهای بسیاری را تجربه کرده و همچنان جمعیت این گونه با خطرات مختلفی روبروست.
این گونه ارزشمند در محیطی از بقایای جنگل‌های بلوط که حاوی آب های خنک باشد زیست کرده و بر پشت خود خال ها یا نوارهای زرد و نارنجی چشمگیر روی زمینه قهوه ای داشته و زیر بدنشان زرد یا نارنجی قرمز است.
نام این گونه ترکیبی از دو کلمه سام (آتش) و اندر (درمیان) بوده و به همین دلیل در برخی از کتب قدیمی او را فرزند آتش نامیده اند. در حقیقت جوامع محلی سمندر را نماد پاکی، شجاعت و انسان راست کردار دانسته و در بین آنها از احترام ویژه ای برخوردار است.
نخستین عاملی که موجب شد سمندر لرستانی روند انقراض را آغاز کند، قاچاق بیش از حد این گونه به دست سوداگران حیات وحش بود. صادرات سمندر چنان رونق یافت که فروش سمندر در کنار خیابان و ماهی فروشی‌ها به یک امر کاملا عادی تبدیل شد.
“سین هشتم” سفر عید به خانه بازمی گردد؟!
این در حالیست که در آستانه ایام نوروز فروش سمندر رونق بیشتری پیدا می‌‌‌کرد و در واقع هشتمین سین سفره عید سمندر بخت برگشته محیط زیست ایران بود تا در نهایت در مسیر انقراض قرار گرفتن سمندر لرستانی به جلسه دو سال پیش کشورهای عضو قرارداد حمایت از گونه‌های طبیعی نیز کشیده شد.
در این جلسه بود که ممنوعیت خرید و فروش بین‌المللی سمندر لرستانی در دستور کار این اجلاس قرار گرفت و به تصویب همه کشورهای عضو نیز رسید.
سالهاست که خبرگزاری مهر پیشتاز اطلاع رسانی در زمینه این گونه اندمیک لرستان بوده است تا علاوه بر قرارگیری نام این گونه در فهرست سرخ قرارداد حمایت از گونه های طبیعی (سایتس) با حضور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان محیط زیست، پاسگاه محیط بانی نیز برای “سمندر لرستانی” ایجاد شود.
با وجود کشف زیستگاههای جدید برای این گونه منحصر به فرد همچنان حراست و حفاظت از سمندر لرستانی به عنوان یکی از گونه های اندمیک لرستان موضوعی است که باید مورد توجه متولیان امر قرار گیرد.
تسریع در ایجاد منطقه حفاظت شده برای سمندر لرستانی و در کنار آن ابتکار میراث فرهنگی برای ثبت ملی زیستگاه این گونه می تواند به حفاظت از “فرزند آتش” کمک کند.