معرفی
قورباغه های جهنده سمی کوچک هستند و رنگ های روشنی دارند و ساکن آمریکای مرکزی و جنوبی هستند. آنها در حدود ۲۵۰ گونه مختلف دارند که در رنگ های مختلفی از طیف های بنفش و آبی تیره، زرد نئونی براق، خرمایی و مشکی و همچنین رنگ های بسیاری در بین این طیف ها دیده میشوند. این رنگ های براق که در تمام گونه های این قورباغه ها وجود دارد دشمنان آنها را از طبیعت سمی آنان آگاه میکند. خوشبختانه انواعی از این قورباغه ها که در اسارت متولد میشوند به هیچ وجه سمی نیستند. همه ی گونه های مختلف این حیوان، روز فعال هستند و به همین دلیل و همینطور به خاطر رنگ براق بدن، آنها تبدیل به یکی از محبوب ترین دوزیستان و خزندگان در میان مردم شده اند. انواع مختلفی از قورباغه های دارت در اسارت وجود دارند اما تنها تعدادی از آنها در دسترس و قابل خرید هستند. اطلاعاتی که پیش روی شما قرار دارد برای دو گونه عمومی تر که بیشتر در دسترس هستند قابل اعمال است.
این دو گونه «دندروباتس» (Dendrobates) و «فیلوباتس» (Phyllobates) هستند. البته توصیه اکید ما بر این امر است که اگر به گونه خاصی علاقه مند هستید درمورد همان نژاد خاص تحقیق کاملی به عمل آورید.
قورباغه های دارت سمی به این معروفند که نگهداری از آنها کاری بسیار دشوار است و البته این گفته در گذشته کاملا صحیح بود. طی بیست سال اخیر اعمال استراتژی های مراقبت و پرورش دست خوش پیشرفت های خوبی شده و به خوبی به توسعه روش های پرورش و نگهداری از این حیوان کمک کرده است. امروزه دامنه وسیعی از انواع قورباغه های دارت برای خریداری از پرورش دهندگان در دسترس هستند و میتوانید گونه هایی را خریداری کنید که قبلا به سختی برای ویواریوم و تراریوم قابل خریداری بودند. همچنین به آسانی میتوایند از فروشگاه های حیوانات خانگی و حتی به صورت اینترنتی برای قورباغه ی دارت خود لوازم مورد نیاز یا ویواریوم یا تراریوم مورد نظرتان را تهیه کنید. این قورباغه ها حیواناتی بسیار حساس هستند و نمیتوانند با بسیاری از اشتباهات رایج صاحبان خود کنار بیایند اما نکته امیدوار کننده اینجاست که امروزه پیدا کردن یک قورباغه سالم و خریدن لوازم مورد نیازش نسبت به گذشته بسیار راحت تر است. برنامه ریزی، مطالعه و تحقیق در واقع کلید موفقیت شما در نگهداری از قورباغه های دارت خواهد بود.
گونه هایی که برای مبتدیان مناسب هستند :
دندروباتس تینکتوریوس (Dendrobates Tinctorius)
دندروباتس آراتوس (Dendrobates Auratus) :
دندروباتس لکوملاس (Dendrobates Leucomelas)
از بین گونه های مختلفی که در دسترس شما هستند، گونه های نامبرده شده بالا بزرگتر و جسورتر هستند و خریداری و پیدا کردن آنها آسان تر است و همچنین انتخاب خوبی برای شروع کار مبتدیان به شمار میروند. بنا به تجربه، ثابت شده که گونه هایی که در زیر نام برده میشوند گونه های سر سخت تری هستند و برای اشخاصی که میخواهند اولین تجربه خود را با قورباغه های دارت سمی داشته باشند مناسب هستند :
دندروباتس آراتوس (Dendrobates Auratus) :
دندروباتس لکوملاس (Dendrobates Leucomelas) :
دندروباتس تینکتوریوس (Dendrobates Tinctorius) :
فیلوباتس بیکولور (Phyllobates Bicolor) :
فیلوباتس تریبیلیس (Phyllobates Terribilis) :
فیلوباتس ویتاتوس (Phyllobates Vittatus) :
برخی از گونه های ترکیب شده از قورباغه که در طبیعت زندگی میکنند بسیار شبیه به گونه های دیگر به نظر میرسند. معمولا رنگ یا طرح (Morph) بدن قورباغه های دارت نشانگر نحوه پرورش و نوع محیط گیاهی رشد آنهاست که البته نام رنگ های آنها جایگزین نام علمی شده است. به عنوان مثال گونه ی «دندروباتس تینکتوریوس» را با نام «آبی پودری» (Powder Blue) و گونه ی «فیلوباتس تریبیلیس» را با نام «نعناع» (Mint) میشناسند. دقت کنید که هرگز دو نوع مختلف از قورباغه های دارت سمی را در کنار یکدیگر در یک محفظه نگهداری نکنید. از خریدن قورباغه هایی که کمتر از ۸ هفته سن دارند نیز خودداری کنید و ترجیحا قورباغه ای را بخرید که حداقل ۱۲ هفته سن داشته باشد.
تراریوم (محفظه)
قورباغه های سمی دارت به یک تراریوم استوایی و گرمسیری با فضای وسیع نیاز دارند. این محفظه میتواند بسیار سده مثل یه تانک ۱۰ گالنی همراه با خاک و چیدن مقدار کمی شاخ و برگ و ظرف آب باشد یا اینکه سیستم پیچیده ای شامل یک تانک آکواریوم ۱۰۰ گالنی با متریال دلخواه به همراه آب در جریان و نوردهی با زمان بندی دقیق و انواع گیاهان عجیب گرمسیری باشد. در حالت کلی بهترین گزینه این است که کار خود را با قورباغه دارت با یک تراریوم ۱۵ (۶۰ در ۳۰ با ارتفاع ۳۰ سانتی متر) الی ۳۰ گالنی (۹۰ در ۵۰ با ارتفاع ۳۰ سانتی متر) آغاز کنید. یک تانک آکواریوم استاندارد ۲۰ گالنی ابعادی معادل ۶۰ در ۳۰ با ارتفاع ۴۰ سانتی متر دارد که این اندازه برای ۲ الی ۴ قورباغه بالغ کفایت میکند. یک آکواریوم استاندارد ۱۰ گالنی با ۵۰ سانتی متر طول و ۲۵ سانتی متر عرض و ۳۰ سانتی متر ارتفاع میتواند برای ۵ الی ۶ قورباغه جوان کافی و مناسب باشد.
محیط زندگی آنها باید ساده باشد (بدون تزیینات اضافی) و برای بستر باید همزمان از حوله های نمدار کاغذی، خزه اسفاگنوم (Sphagnum) و یا یک ترکیب خاکی، تعدادی محل برای پنهان شدن (شاخ و برگ پیچ و خم دار، برگ کاهو، قطعه های گیاهان و …) و یک ظرف آب کم عمق استفاده کرد. اگر از حوله های نم دار کاغذی (دستمال مرطوب) برای این کار استفاده میکنید باید به طور منظم آن را تعویض کنید.
دما و رطوبت
انواع مختلف قورباغه های سمی دارت از نظر دمایی، احتیاجات متفاوتی دارند. بیشتر گونه های معمولی که در دسترس هستند در روز به دمایی بین ۲۳ الی ۲۸ درجه سانتیگراد و در مدت شب به دمایی کمتر و در حدود ۲۱ درجه سانتیگراد نیاز دارند. برخی از گونه ها نیاز دارند که در دمایی پایین تر نگهداری میشوند. در فصل سرد سال میتوانید یک پد حرارتی مخصوص خزندگان را به کف یا دیواره تانک اضافه کنید تا دما در وضعیت مطلوب باقی بماند. اگر همچنان محیط سرد بود میتوانید از یک «بخاری شناور» استفاده کنید، به این شکل که آن را درون آب تراریوم شناور ساخته و رها کنید. لامپ های گرمایشی برای تراریوم هایی که قورباغه های دارت در آن زندگی میکنند چندان مناسب نیست زیرا باعث خشکی محیط میشود که این امر برای قورباغه ها به هیچ وجه مناسب نیست.
قورباغه های دارت سمی نیاز به فضایی دارند که رطوبت در آن در سطح بسیار بالایی قرار داشته باشد. بهترین شرایط برای بیشتر گونه ها در حالتی است که رطوبت تراریوم بین ۷۰ % الی ۱۰۰ % باشد. برای این منظور باید سیستم تهویه فعال و همیشه تحت کنترل باشد. (بعضی از خزنده داران از هیچ سیستم تهویه ای استفاده نمیکنند.) همچنین محیط تراریوم باید با تعویض منظم آب تا حدی غبارآلود و مه آلود نگه داشته شود. این عمل را روزی یک یا دو بار انجام دهید. در صورتی که سطح رطوبت محیط، پایین باشد یا تهویه به طور مناسب کار نکند قورباغه ها معمولا خجالتی و گوشه گیر شده و در نقاطی دور از دید پنهان میشوند تا بتوانند در فضاهای کوچک که رطوبت خوبی دارند میزان رطوبت پوست خود را حفظ کنند.
رژیم غذایی
قورباغه های دارت سمی دوزیستان کوچکی هستند که از غذاهای کوچکی نیز تغذیه میکنند. یافتن یک منبع غذایی ثابت و دائمی که همیشه بتوانید از آنجا حشرات کوچکی تهیه کنید سخت ترین قسمت در نگهداری از این قورباغه هاست. محل های زیادی وجود دارند که میتوانید به صورتی حضوری یا اینترنتی سفارش تهیه حشرات خوراکی بدهید و یا اگر تعداد زیادی قورباغه دارت داشته باشید میتوانید شخصا حشرات خوراکی را برای قورباغه هایتان پرورش دهید.
مگس های میوه که قدرت پرواز چندانی هم ندارند به آسانی قابل تکثیر هستند. شما میتوانید شخصا نوعی از مگس های میوه (در قیمت های مختلف) را انتخاب کنید یا ماهیانه به تعداد زیاد از شرکت هایی مانند ED’s Fly Meat خریداری کنید. دو نوع معمولی از مگس های میوه که برای خرید در دسترس هستند عبارتند از :
دروسوفیلا ملانوگاستر (Drosophila Melanogaster)
دروسوفیلا هایدی (Drosophila Hydei)
از بین این دو نوع، گونه ی «ملانوگاستر» کوچکتر و طریقه تکثیر آن نیز ساده تر است. در مقابل گونه «هایدی» کمی بزرگتر است و برای تکثیر شدن نیاز به اندکی توجه بیشتر دارد.
ملخ ها و جیرجیرک ها میتوانند گزینه های خوبی به عنوان غذای قورباغه های دارت باشند. آنها در ۶ اندازه مختلف به فروش میرسند (سرسوزنی، ۸/۱ اینچی، ۴/۱ اینچی، ۲/۱ اینچی، ۴/۳ اینچی و یک اینچی) که میتوانید از شرکت های فروش حشرات خریداری کنید. اما باید توجه داشته باشید که فقط دو سایز اول نام برده شده میتوانند به عنوان غذا برای قورباغه های دارت سمی مناسب باشند. در بین مراکز فروش حیوانات خانگی کمتر امکان دارد که بتوانید ملخ هایی با این اندازه را پیدا کنید بنابراین بهترین گزینه برای شما این است که به صورت اینترنتی و از طریق شرکت های فروش حشرات اقدام به تهیه و خریداری غذا برای قورباغه هایتان کنید.
موارد دیگری که میتوانند موارد خوبی به عنوان غذا برای قورباغه های دارت باشند شامل موریانه ها، سوسک های برنج، شته ها، لاروهای کوچک مگس ها و حشره کوچک دیگری به نام «پلنکتون زمینی» (Field Plankton) معروف است، هستند. حتما دقت کنید که این حشرات را از مناطقی بگیرید که در آنجا از هیچگونه آفت کش، کود شیمیایی یا هر ماده شیمیایی دیگری که برای قورباغه ها مضر باشد استفاده نشده است.
میزان و تعداد غذایی که قورباغه ها در یک روز میخورند بستگی به اندازه حشرات و اندازه قورباغه دارد. یک «دندروباتس تینکتوریوس» بالغ میتواند به راحتی ۵۰ عدد از ملخ های سرسوزنی را در یک وعده بخورد. در صورت امکان سعی کنید از حشرات کوچکتر جهت هضم بهتر استفاده کنید. به طور عادی هر قورباغه دارت سمی بالغ روزانه ۱۵ الی ۴۰ عدد حشره را در طول روز میخورد. البته فاصله ای اعداد (۱۵ و ۴۰) بسیار زیاد است و توضیح این که این میزان بستگی به اندازه حشرات و نیز اندازه قورباغه دارد. قورباغه های جوان تمایل بیشتری به حشرات با سایز کوچک نشان میدهند. همواره برای اطمینان از مناسب بودن رژیم غذایی قورباغه تان از ویتامین ها و مواد معدنی با کیفیت بالا استفاده کنید.
مترجم : محمد مسعود کشوری