اختلالات روده ها


روده های سک شامل دوازدهه، رودۀ صائم و تهی روده (روده های کوچک) و رودۀ کور، قولون، راست روده و مقعد (روده های بزرگ) می باشند.
عمل رودۀ کوچک، گوارش و جذب مواد غذایی است. سگ نیز، مانند کلیۀ حیوانات گوستخوار، دستگاه گوارش مقاومی دارد و بیماریهای روده در آن بسیار کم است.

وجود جسم خارجی در روده
این عارضه متداولترن بیماری در روده ها می باشد. این بیماری به طور معمول در توله ها یا سگهایی دیده می شود که سنگها یا چوبهایی را که صاحبان سهل انگار آنها پرتاب می کنند، تعقیب می نمایند. بسیاری از سگها، بویژه سگهای شکاری این عمل را به طور غریزی انجام می دهند.
تجربه نشان می دهد که اکثر موارد جسم خارجی در روده ها ناشی از بلع سنگ است، البته تکه های چوب، اسباب بازیهای پلاستیکی، توپ پلاستیکی و سوزنهای نافذ و البته معدودی استخوان کوچک که می توانند از قاعدۀ مری عبور کنند نیز دیده شده است. تا زمانی که اشیاء در معده باقی بمانند، مشکل چندانی ایجاد نمی شود. هنگامی نشانه های بیماری پدیدار می شود که آنها در رودۀ کوچک مستقر شوند.
نخستین نشانه های این عارضه استفراغ است که مدتی پس از خوردن غذا، معمولا در عرض یک ساعت، صورت می گیرد. سگ پس از چندین حملۀ استفراغ از خوردن و آشامیدن خودداری می کند، حیوان افسرده و دردمند به نظر می رسد؛ درون حفرۀ دهان سگ سرد و چسبناک می شود. سگ دفع مدفوع را متوقف می کند. در بروز چنین علائمی صاحبان نباید زمان را از دست بدهند و هرچه سریعتر باید به دکتر دامپزشک مراجعه کنند و شرح کاملی از مشاهدات خود و حالات بیمار در اختیار دامپزشک قرار دهند. در بسیاری از موارد، این نشانه ها برای دکتر دامپزشک بسیار مطرح می باشد.
دکتر دامپزشک، تشخیص خود را با پرتونگاری تایید خواهد نمود و بی درنگ مبادرت به عمل جراحی خواهد کرد.
بخشی از روده که جسم خارجی در آن استقرار یافته است، همواره کمرنگ و مجروح می باشد و جراج ناچار است که جسم را از بخش سالم روده، کمی بالاتر از محل انسداد، خارج کند. این کار باعث ترمیم سریعتر و بهتر در روده می شود.
دکتر دامپزشک پس از عمل دستورات لازم را برای مراقبتهای ویژه به صاحب سگ خواهد داد، اما همیشه این موارد در دستورات ثابت است، مانند دو تا سه روز تغذیۀ مایعات و سپس حداقل سه روز تغذیه با غذای نرم و آبکی.
صاحبان نباید نگران این عمل جراحی باشند. میزان موفقیت آن بسیار بالا است، مشروط بر آنکه بیماری نسبتا سریع تشخیص داده شود. در واقع بهبود چشمگیری در بسیاری از موارد پیشرفته حاصل شده است.

در هم رفتگی روده ها
در این حالت نیز سگهای جوان علائمی مانند وجود جسم خارجی را ایجاد می کند.
در این بیماری قسمتی از روده کوچک وارد قسمتی دیگر شده و باعث انسداد می گردد. قسمت گیر افتادۀ روده اغلب گردش خون خود را از دست داده و بافت آن قسمت می میرد. در این زمان باید سریعا به دامپزشک مراجعه شود و حیوان بصورت اورژانس تحت عمل جراحی قرار گیرد.
________________
تورم روده
در این عارضه پوشش داخلی روده ها دچار آماس می گردد. دو نوع از آن وجود دارد: تورم روده حاد و تورم روده مزمن.
علت این بیماری تهاجم باکتریها به پردۀ مخاطی یا جراحت ناشی از یک سَم محرک می باشد.
نشانه های تورم روده، اسهال شدید و درد شکمی است. از آنجا که معده نیز تقریبا همواره درگیر است (تورم معده)، معمولا استفراغ نیز مشاهده می شود. هنگامی که خون در استفراغ و یا مدفوع دیده شود، عارضه را تحت عنوان ((تورم همراه با خونریزی)) می شناسند.
درمان این عارضه با تزریق داروی آرام بخش همراه آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف آغاز می شود و با تجویز خوراکی آنتی بیوتیکها و کائولین ادامه می یابد.

تورم مزمن روده
این عارضه اساساً در توله ها تا سن ده ماهگی دیده می شود.
تجربه نشان داده است عامل اصلی آلودگی شدید حیوان به کرمهای گرد می باشد.
در زمان بیماری مدفوع همواره شُل و بی قوام است و حیوان تحلیل می رود.
برای درمان بیماری باید با فاصلِۀ 10 روز دو دوز داروی ضد کرمهای گرد به حیوان بخورانید و کائولین یا ذغال چرب را نیز با غذای سگ مخلوط سازید.
به هر حال، همواره بهترین کار مشورت با دکتر دامپزشک است، چرا که ممکن است آلودگی به کرمهای نواری نیز مطرح باشد.
_______________تلسکوپی شدن روده ها
تردیدی وجود ندارد که این عارضه از همۀ انسدادهای روده دردناکتر است؛ خوشبختانه این عارضه تقریبا تنها به توله ها محدود می شود. در تلسکوپی شدن روده، قطعه ای از روده وارد قطعۀ دیگری مس شود که بلافاصله در بالا یا پایین آن قرار گرفته است، بعنی روده شکلی تلسکوپی به خود می گیرد.
به نظر می رسد که عامل آن در توله ها آلودگی شدید به کرمهای گرد و یا اسهال می باشد، البته این عارضه اعلب به خودی خود و بدون هیچ دلیل روشنی نیز روی می دهد.
زمان بروز این بیماری توله درد شدیدی احساس می کند و چنانچه درمان به سرعت انجام نگیرد، حیوان به سرعت تلف می شود. توله از درد به خود می پیچد و شکم حیوان باد می کند.
مراجعۀ اضطراری به دکتر دامپزشک ضرورت دارد. دامپزشک تلسکوپی شدن روده را با ملامسۀ شکم تشخیص می دهد و بی درنگ حیوان را تحت عمل جراحی قرار می دهد. عمل جراحی شامل شکافتن حفرۀ شکمی تحت بیهوشی عمومی و حذف تمام ناحیۀ تلسکوپی یا خارج کردن آن از گرفتگی است.

تورم قولون
این عارضه نوع دیگری از تورم مزمن روده است که در هر سنی در سگها دیده می شود.
علت بیماری التهاب پوشش درونی قولون، که بخشی از رودۀ بزرگ است، باعث آن می شود. این عارضه ممکن است پیامد یک بیماری ناتوان کننده باشد.
علامت آن شامل شُل و بی قوام بودن همیشگی مدفوع است که دارای مادۀ شفاف ژله مانندی می باشد. این ژلۀ شفاف بخشی از پوشش مخاطی قولون است.
درمان آن شامل رژیم غذایی دقیق بعلاوۀ یک دورۀ سه ماهه پودر ذغال است که هر وعده به غذا افزوده می گردد.
قرص ترکیبی گوارشی که علاوه بر ذغال چوب دارای پپسین و بیسموت می باشد جانشین مطلوبی برای پودر ذغال به تنهایی است.
________________

---

سرطان روده
متداولتذین مکان سرطان روده در سگها راست روده می باشد.
و این بیماری تقریبا به سگهای پیر محدود می شود.
معمولا نخستین نشانه سرطان روده یبوست است. سگ پیوسته برای دفع مدفوع زور می زند، به گونه ای که گمان می رود توده ای استخوان در رودۀ آن گیر کرده است و اغلب هنگامی که حیوان زور می زند از درد زوزه می کشد.
تشخیص بیماری با آزمایش مقعدی توسط دکتر دامپزشک صورت می گیرد.
سرطان راست روده را نیز همانند اکثر سرطانهای داخلی سگ نمی توان عمل کرد و بسیار هم دردناک می باشد. بنابراین باید بی درنگ حیوان را خلاص نمود.

تورم پروستات
یک انسداد روده ای متداول دیگری نیز وجود دارد که عمدتا در سگهای پیر و البته سگهای ن دیده می شود و ناشی از آماس و بزرگ شدن غدۀ پروستات است.
غدۀ پروستات، یک غدۀ ضمیمۀ جنسی است که تنها در سگهای نر و جود دارد.
سگ مبتلا که معمولا میان سال یا مسن است، در دفع مدفوع با دشواری روبرو می باشد. حیوان بدون اینکه توفیقی کسب کند، مدتهای طولانی برای دفع مدفوع بدن را جمع می کند. حوان ناراحت است و اغلب میلی به غذا ندارد و استفراغ می کند.
این عارضه نیاز به مراقبت فوری دامپزشک دارد. دکتر دامپزشک تشخیص خود را با معاینه از راه مقعد قطعی خواهد نمود و مقادیر زیادی هورمونهای جنسی ماده را تجویز خواهد کرد. استرادیول نیز به شکل تزریقی موجود می باشد.
بزرگ شدن پروستات ناشی از رشد سرطانی آن است که ظاهرا به وسیلۀ هورمونهای جنسی حیوان مسن ایجاد و تشدید می گردد. مقادیر زیادی هورمونهای جنسی ماده این روند را در اکثریت عمده ای از بیماران کاهش می دهد، البته ممکن است عارضه عود کند.
دکتر دامپزشک برای پیشگیری از عودآن، و اغلب به عنوان یک اقدام درمانی رایج، عقیم کردن را پیشنهاد می کند.
_________________