آدامس‌های بدون قند، آب‌نبات‌ها، خمیردندان‌ها، دهان‌شویه‌ها و مواد شیرینی‌پزی حاوی زایلیتول (Xylitol) هستند. زایلیتول قند پنج کربنه‌ایست که به عنوان شیرین‌کننده در موادی که نام بردیم استفاده می‌شود. اگر سگ‌ها زایلیتول بخورند، دچار استفراغ، عدم تعادل، تشنج و حتی از کار افتادگی کبد می‌شوند. شناخت علائم مسمومیت با زایلیتول در سگ و روند درمان آن در عکس‌العمل بهتر ما در چنین شرایطی تاثیر مثبت خواهد داشت.

علائم مسمومیت با زایلیتول چیست؟
در  بیشتر مواقع، آثار مسمومیت 15 تا 30 دقیقه، بعد از خوردن زایلیتول، ظاهر می‌شود. البته علائم مسمومیت با برخی از آدامس‌های بدون قند، به سبب موادی که در آن‌هاست، تا 12 ساعت دیرتر ظاهر می‌شود.  بعضی از علائم مسمومیت با زایلیتول عبارتند از:

کسالت و بی‌حالی
استفراغ
عدم تعادل
غش
تشنج
در مسمومیت‌های شدیدتر سگ دچار خونریزی داخلی، در معده، روده و شکم، می‌شود. لثه‌های سگ نیز ممکن است آسیب ببیند و این آسیب به شکل لکه‌های قرمز روی لثه‌ها نمود پیدا می‌کند.

یک آدامس کوچک بدون قند، حاوی 0.1 گرم زایلیتول، می‌تواند یک سگ را مسموم کند. میزان مسمومیت به اندازۀ سگ بستگی دارد.

چرا زایلیتول سگ را مسموم می‌کند؟
خوردن زایلیتول یا محصولاتی که حاوی این ماده هستند، سبب ترشح هورمون انسولین، و در نتیجه کاهش ناگهانی قند خون در سگ‌ها می‌شود. این مسئله باعث ایجاد مسمومیت با زایلیتول در سگ ها می‌شود.

چگونه مسمومیت با زایلیتول در سگ تشخیص داده می‌شود؟
دامپزشک، برای تشخیص دقیق مسمومیت، از سگ آزمایش کامل میگیرد. این آزمایش‌ها معمولا شامل آزمایش فاکتورهای شیمیایی خون، سی.بی.سی (CBC) (شمارش گلبول‌های قرمز و سفید خون که برای تشخیص بیماری‌هایی مثل کم‌خونی، عفونت و مسمومیت نیاز می‌باشد.) و آزمایش ادرار است. دامپزشک از صاحب سگ سوالاتی می‌پرسد تا بهتر بتواند آزمایش‌ها را تحلیل کند و به وخامت حال سگ پی ببرد.

در سگ‌هایی که خونریزی دارند، آزمایش فاکتورهای انعقاد خون و آزمایش فیبرینوژن (Fibrinogen) نیز انجام می‌شود.

چگونه مسمومیت با زایلیتول را درمان می‌کنند؟
دامپزشکان با روش‌های مختلف سعی می‌کنند سگ مسموم را وادار به استفراغ کند. این راه همیشه کارساز نیست. سگ‌هایی را که مبتلا به قند خون یا پتاسیمِ سرمِ  پایین هستند، با رژیم مایعات درمان می‌کنند. در دورۀ درمان، خون سگ مرتب باید آزمایش شود تا دامپزشک بتواند روند پیشرفت مسمومیت و تاثیر آن بر کبد سگ را بررسی کند.

آیا سگ بر اثر مسمومیت با زایلیتول می‌میرد؟
سگ‌هایی که قند خون پایین دارند رو به بهبودی هستند.اما  اگر مسمومیت به کبد سگ آسیب بزند، حال سگ وخیم و درمانش دشوار می‌شود . در این حالت دامپزشک میزان گلوکز خون را به مدت 24 ساعت تحت نظر می‌گیرد و آنزیم‌های کبدی را هر 72 ساعت یکبار آزمایش می‌کند.

چه باید کرد؟
پیشگیری بهتر از درمان است. موادی را که حاوی زایلیتول هستند بشناسید، آن‌ها را داخل کمد یا کابینتی قرار دهید که سگتان به آن دسترسی ندارد. اگر نمی‌توانید سگتان را کنترل کنید، بهتر است اصلا در خانه زایلیتول نگه ندارید.