«درفك» بين دو شهرستان رودبار و سياهكل و مشرف به منطقه ديلمان، عمارلو و خورگام يكي از نعمتهاي بينظير خداوند است كه مناظر زيبايي مانند دشتهاي سرسبز و كوهپايههاي جنگلي انبوه و ديوارههاي صخرهاي بلند را در خود جاي داده است و چشم و جان كوهنوردان و طبيعت دوستان را نوازش ميدهد.
در اين دشت وسيع كه در فصول بهار و تابستان پر از گوسفند است؛ دامداران كلبههاي سنگي زيبا ساختهاند و دماي هواي آن در مرداد ماه همچون اول فروردين است.
قله درفك نيز در واقع آتشفشان خاموشي است با ارتفاع 2740 متر از سطح دريا كه در شمال شرقي شهرستان رودبار واقع شده است. جلوهگر كوهي ستبر و زيبا كه از آن به بام گيلان ياد ميكنند.
اين منطقه كه همه ساله پذيراي بسياري از كوهنوردان و دوستداران طبيعت است گفته ميشود در سالهاي اخير در اثر عدم مديريت صحيح با بيمهري مواجه شده و دل دوستداران محيطزيست را به درد آورده است.
كوروش خزلي كه خود را دلسوخته محيطزيست معرفي ميكند در اين باره توضيح ميدهد: حدود 12 سال است كه هيچگونه توجهي از سوي مسئولان محيطزيست به اين منطقه بكر و زيبا نشده است به طوري كه زادگاه گل سوسن چلچراغ كه در دنيا در نوع خود بينظير است بهدليل برگزاري همايشهاي بيفايده كه تنها هدفش شناساندن اين منطقه به افراد ثروتمند و به تبع آن ويلاسازي بود و محل تفريح هفتگي آنها شد باعث از بين رفتن اين گونه گياهي شده است.
او صدور مجوز برداشت آب داماش را كه موجب تخريب طبيعت به بهانه جادهسازي و ساختن كارخانه آب داماش شد اقدامي نادرست ميداند و اضافه ميكند: « در سال 1378 همراه با ديگر طرفداران محيطزيست در 9 كيلومتري داماش يك پاسگاه نگهباني براي حمايت از حيوانات و كنترل و حفاظت اينگونه نادر احداث كردند كه متاسفانه بعد از مدتي زمين مورد نظر به ارگان ديگري از طرف بخشداري جيرنده واگذار شد.»
مركز تحقيقات جهاد كشاورزي نيز به بهانه تكثير اين گل، اقدام به جمعآوري بسياري از پيازهاي اين گل كرد كه لطمه بزرگي بر رويش آن وارد كرد. در حاليكه اين نوع گياه تنها در ارتفاع سه هزار متري ميرويد.
گفته ميشود دامداران بومي از درختان اين منطقه بهعنوان سايه براي دامهاي خود و از برگ شاخههاي آنها براي غذاي دام و يا بهعنوان هيزم استفاده ميكنند كه اين خود باعث از بين رفتن پوشش گياهي اين منطقه شده است، اما خزلي معتقد است فرسايش درفك بهدليل عواملي همچون ساخت و سازهاي بيرويه و شكارچياني كه مشغول شكار گونههاي جانوري اين منطقه شدهاند صورت گرفته است نه توسط چوپانان و گوسفندان كه از قديم در اين منطقه ساكن بودهاند.
انقراض جنگلهاي بلوط
از سوي ديگر در بخش جنوب و جنوب شرقي اين قله نيز جنگلهاي كمنظير بلوط وجود دارد كه اين جنگلها نيز در حال انقراض است و همچنين در بخش ارتفاعات قله بهدليل چراي دايمي امكان رويش مجدد پوششهاي گياهي ضعيف شده و در آن هيچ درخت
تازه رستهاي ديده نميشود.
خزلي ادامه اين روند را فاجعهاي براي اين منطقه دانسته و خسارت وارده را جبرانناپذير ميداند و معتقد است كه اقدامات لازم براي نجات اين قله هر چه زودتر بايد اجرايي شود.مهندس نظرعلي نقيپور يكي ديگر از دوستداران طبيعت نيز اين مشكلات را تاييد ميكند و ميگويد: درختان اين مناطق فرصت جايگزيني ندارند و هنوز بسياري از اين درختان نظير بلوطها، راشها و بوتههاي كوهستاني آن به سن بلوغ و تنومندي نرسيده خشك شده و از بين ميروند.
مدير كل حفاظتمحيطزيست گيلاننيز در پاسخ به مشكلات به وجود آمده براي اين منطقه بكر ميگويد: «نگراني ما نسبت به محيطزيست بيش از سايرين است و منطقه شكار ممنوع ديلمان و درفك كه حدود 45 هزار هكتار وسعت دارند با هماهنگي شوراي عالي حفاظت زيست قرار است ارتقا پيدا كنند كه اين امر مهم به مرحله نهايي رسيده است.»
كامران زلفينژاد اضافه ميكند: تمام طرحهاي گردشگري اين منطقه نيز با هماهنگي سازمان ميراث فرهنگي و محيطزيست اجرا و اين اقدامات با بررسي و مطالعه صورت ميگيرد.
او با اعلام اينكه در حال حاضر طرحي براي احداث تلهكابين در اين منطقه در نظر گرفته شده است ميگويد: البته طرح در حال بررسي است و تاكنون مجوزي صادر نشده است و اين امر مشروط به شعاع 50 هكتار در اطراف غار اين قله ( منطقه ضربهپذير) هيچ كاري صورت نگيرد.
او در ارتباط با گل سوسن چلچراغ نيز توضيح ميدهد: تعدادي اندكي از اين گياه با هماهنگي سازمان محيطزيست به علت تكثير نيمه مصنوعي آن صورت گرفته بود كه البته مشكلي جدي اين گياه را تهديد نميكند.
حفاظت زياد آسيبزا است
زلفي نژاد با اشاره به اينكه گاهي اوقات حفاظت بيش از حد طبيعت نيز آسيب بيشتري به آن وارد ميكند ميگويد: بهطور مثال با فنسكشي در محدوده حيات وحش آسيب به جانوران آن منطقه خواهيم رساند به همين دليل در حال حاضر قسمتي از فنس كشيده شده در اين منطقه را باز كرديم تا ورود و خروج حيوانات بهخصوص گراز كه با شخم زدن اين جانور پياز گياه سوسن چلچراغ تكثير ميشود صورت گيرد.
او در ارتباط با همايشها و جشنوارهها نيز معتقد است: با توجه به اينكه نبايد عرصههاي طبيعي را دور از چشم انسانها نگاه داشت به همين دليل براي معرفي اين منطقه به ديگران همايشهايي در سالروز محيطزيست با برنامهريزي و حركت در يك مسير مشخص صورت ميگيرد به طوري كه آسيبي به محل وارد نشود تا چنين محلهايي به مردم شناسانده شود و آنها نيز حافظ اين محيط باشند.
گفته ميشود از سوي منابع طبيعي و سازمان محيطزيست و گردشگري هيچ برنامهاي براي حفاظت از اين قله و جنگلها و پوشش گياهي و جانوري آن صورت نميگيرد و بهرغم شكار ممنوع بودن اين منطقه، شكارهاي غير مجاز در آن ديده ميشود. البته ما سعي كرديم پاسخ مسئولان منابع طبيعي را هم در اين ارتباط بشنويم كه متاسفانه همكاري لازم از سوي آنان صورت نگرفت.
منابعطبيعی