غذای مناسب گربه

تغذیه گربه یکی از مهمترین مسائل در نگهداری گربه ها محسوب می شود زیرا هنگامی که ما حیوانی ذاتاً غیر اهلی را در منزل نگهداری می کنیم نا خواسته تغییراتی در نوع زندگی و تغذیه او بوجود می آوریم که چه بسا این مساله می تواند منجر به بروز برخی بیماری ها و مشکلات شود. همیشه به خاطر داشته باشید که پیش از آنکه تغذیه هر گونه حیوانی را آغاز کنید، در مورد نوع مواد غذایی مورد نیاز آن حیوان مطالعه کرده و یا از متخصصین بپرسید.
علت اینکه تغذیه گربه را برای این بحث انتخاب کردم این بود که به تجربه شاهد بیماری های متعددی بودم که علت اصلی بروز آنها اشتباه صاحب گربه در نوع مواد غذایی بود که برای آنها انتخاب می کنند.
شاید بهتر باشد ابتدا برخی از مهمترین مشکلات تغذیه ای که به علت تغذیه نا درست بوجود می آیند را نام ببرم و توضیح کمی در موردشان بدم تا اهمیت دقت در مصرف مواد غذایی بهتر مشخص شود.
یکی از متداول ترین بیماری های تغذیه ای گربه ها پرکاری تغذیه ای غده پاراتیروئید است. برای اینکه تصور بهتری از مساله داشته باشید کمی در مورد عملکرد این غده توضیح میدهم. غده پاراتیروئید هورمون هایی را در بدن تولید می کند که وظیفه آنها افزایش میزان کلسیم در خون است و این کار را در چند مرحله انجام میدهد. اگر کلسیم خون تنها کمی کمتر از میزان نرمال باشه این هورمونها باعث افزایش بازجذب کلسیم در کلیه ها می شوند تا کلسیم کمتری از طریق ادرار دفع بشه ولی این خودش محدودیت هایی داره که بعدا بهشون اشاره می کنم. اگر این کار کمکی به کاهش کلسیم خون نکنه، هورمون های این غده کلسیم رو از مهمترین منبع این ماده در بدن یعنی استخوانها خارج کرده با این کار کلسیم رو در خون افزایش میدهند. بدن تمام موجودات علاوه بر استخوان سازی برای بسیاری از فعالیت های دیگه از جمله فعالیت عضلانی و عملکرد مناسب قلب به کلسیم نیاز داره و اگر میزان کلسیم خون در حدی افت کنه که فعالیت این اعضا به خطر بیفته بدن کلسیم رو از استخوانها به سمت خون فرا میخواند. این مساله باعث تخلیه شدن استخوانها از کلسیمشده و در صورتی که جبران نشود منجر به پوکی استخوان می شود.
پوکی استخوان تغذیه ای که در اثر پرکاری غده پاراتیروئید ایجاد می شود یکی از شایع ترین بیماری های گربه ها محسوب میشه که علت اون زیاد بودن نسبت فسفر مواد غذایی به نسبت کلسیم است. در حالت طبیعی نسبت کلسیم به فسفر در مواد غذایی باید 2 به 1 یا 3 به 1 باشه. ولی از اونجایی که ما می دونیم گربه ها حیواناتی گوشتخوار هستند تصور می کنیم که باید به آنها تنها گوشت بدهیم به خصوص که هرچه این گوشت خالص تر باشه گمان می کنیم تغذیه ایده آلی رو برای گربه خوئ در نظر گرفتیم. در حالی که نسبت کلسیم به فسفر در گوشت تقریبا 3به 1 هست یعنی درست بر عکس نسبتی که باید باشه. بدن وقتی با فسفر بیشتر از نیازش برخورد می کنه اون رو دفع می کنه چون بر خلاف کلسیم محل خاصصی برای مقادیز زیاد فسفر نداره ولی مساله اینجاست که کلیه ها نمی توانند فسفر رو به تنهایی دفع کنند و حتما باید همراه با اون کلسیم هم دفع بشه پس نه تنها گربه ما کلسیم کافی در غذای روزانه دریافت نکرده بلکه برای دفع فسفر اضافه باید مقداری کلسیم هم از استخوانها برداشت و دفع کند. به همین دلیل غده پاراتیروئید که مسئول انجام این کار است پرکار شده و کلسیم استخوانها نیز به شدت کاهش پیدا می کند تا جایی که برخی گربه ها از شدت پوکی استخوان با افتادن یا حتی پریدن از یک پله هم دچار شکستگی و یا حتی خم شدگی استخوانها می شن. و بسیاری از اونها دچار شکستگی و یا تغییر شکل در استخوانهای لگن می شن که بعد ها مشکلاتی از قبیل یبوست های مکرر و یا سخت زایی رو می تونه به همراه داشته باشه و متاسفانه این تغییر شکل ها را به جز با جراحی های ارتوپدی که اغلب دشوار نیز هستند نمی توان ترمیم کرد.
یکی دیگر از بیماری های تغذیه ای شایع در گربه ها افزایش شدید ویتامین A یا به عبارتی مسمومیت با ویتامین Aاست که در گربه هایی که به مقدار زیاد از جکر یا کبد انواع حیوانات تغذیه می کنند دیده می شه. این بیماری هم با مشکلات کبدی و هم با تغییرات استخوانی همراهه که متاسفانه معمولا دیر تشخیص داده می شه.
یکی دیگر از بیماری هایی که با تغذیه می تونه مرتبط باشه سندرم روده حساس هست که با اسهال های مکرر و طولانی مدت همراهه و یکی از علل اون مصرف کربوهیدرات زیاد در غذاست.
حالا تغذیه مناسب برای گربه ها
بچه گربه: دندانها در سن دو هفتگی ظاهر می شه و معمولا بچه گربه ها از سن سه هفتگی به غذای جامد علاقه نشون می دن و از غذای مادرشون هم کمی مصرف می کنند ولی به طور معمول تا 8 هفتگی یا 2 ماهگی مصرف شیر رو ادامه می دهند. در این مدت میشه همراه با شیر مقداری تخم مرغ کاملا پخته شده و یا گوشت چرخ کرده و شیر و یا گوشت چرخ کرده ای که همرا با اون مقداری استخوان هم چرخ شده داده بشه. تعداد و میزان غذای مایع مورد نیاز بچه گربه ها به صورت زیر است:
تا 7 روزگی: 3-6سی سی شیر هر 2 ساعت یک بار
7 تا 14 روزگی: 6-8 CCهر 2 ساعت یک بار در روز و هر 4 ساعت یک بار در شب.
14 تا 21 روزگی: 8-10 CC هر 2 ساعت یک بار در طول روز و یک بار در شب در بین ساعات 11 شب تا 8 صبح.
تغذیه بچه گربه های بی مادر
برای این گربه ها باید از شیر خشک ترجیحا با لاکتوز کم استفاده کنید. شیر خشک باید با دو برابر غلظتی که برای بچه انسان تهیه می شه درست شده باشه و به آن باید هیدروکسید کلسیم اضافه بشه و یا طبق نظر دامپزشک از قطره یا شربت کلسیم جایگزین استفاده کنید. برای تغذیه از بطری پستانک دار مخصوص حیوانات کوچک، قطره چکان و یا سرنگ بدون سر سوزن می تونید استفاده کنید ولی شیر رو به زور به دهان نریزید و اجازه بدید خودش شیر را بمکد در غیر این صورت احتمال پریدن اون به نای و ایجاد عفونت تنفسی وجود خواهد داشت. بعد از هر بار غذا دادن شکم بچه گربه رو با حوله گرم و مرطوب و زبر مالش بدهید تا به حرکت روده ها کمک کند.
4 هفتگی: علاوه بر شیر روزانه (بدون کاهش مقدار شیر) کمی گوشت چرخ کرده، ماهی و پنیر به شیر افزوده و پوره حاصله را به بچه گربه بدهید. در تهیه غذا از نمک و ادویه استفاده نکنید.
5هفتگی: گوشت ریز شده یا ماهی در شیر پخته شده و پنیر، ماست یا خامه تهیه کرده و یک وعده از 4 وعده غذایی را به این مواد اختصاص دهید.
6 تا 8 هفتگی:غذای کنسرو جامد و یا بیسکوئیت های مخصوص گربه به غذاهای قبلی بیافزایید. دو وعده از 4 وعده غذایی گربه شامل غذای جامد باشد.
8هفتگی به بعد: 2 تا 4 وعده غذای جامد و یک نعلبکی شیر گاو کافی است. از لبنیات جامد مثل پنیر کم نمک یا بدون نمک استفاده کنید و در مورد گوشت از گوشتی که همراه با استخوان چرخ شده استفاده کنید.
تغذیه گربه بالغ:
گربه ها موجوداتی گوشت خوار هستند و به 6 نوع ماده غذایی اصلی احتیاج دارند که عبارت است از: آب، پروتئین، چربی، ویتامین ها، اسید های چرب ضروری و مواد معدنی. همونطور که مشاهده کردید گربه ها به طور نرمال نیازی به مصرف کربوهیدرات ندارند. گربه ها موجوداتی هستند که انرژی لازم برای بدن خودشان را بر خلاف سایر موجودات در درجه اول از چربی و پروتئین بدست می آورند و بر خلاف ما انسانها نیازی به مصرف کربوهیدرات ندارند. به این ترتیب مشاهده می کنیم که به دلیل نیاز زیاد به پروتئین، همواره فسفر بیشتری هم وارد بدنشون می شه پس برای جلوگیری از کمبود کلسیم به کلسیم بیشتری هم نیاز دارند. در طبیعت گربه ها با شکار پرنده و جوندگان کوچک زندگی می کنند و همونطور که می بینیم نسبت گوشت به استخوان در این حیوانات کمه و این باعث می شه مه نیاز گربه به کلسیم هم مرتفع بشه. ما باید در تغذیه گربه های کم سن که دندانهای محکم ندارند از گوشتی که همراه با استخوان چرخ شده و با آب گوشت یا شیر پخته شده استفاده کنیم و یا در گربه های بزرگتر از استخوانهای قلم گوسفند که در زودپز پخته شده به همراه گوشت استفاده کنیم. گوشتی که به گربه ها می دیم باید حاوی چربی باشه تا منبع انرژی هم باشه.
گربه ها در طبیعت از غذای خام استفاده می کنند که حاوی ویتامین های بیشتری نسبت به غذای پخته است ولی علاوه بر اون می تونه انگل هایی رو هم به گربه منتقل کنه که بعضی از اونها برای انسان هم خطرناک هستند برای همین همیشه توصیه می شه که از دادن گوشت مرغ، گوسفند و گوساله خام به گربه پرهیز کنید و داروهای ضد انگل رو مرتب استفاده کنید و برای تامین ویتامین هایی که به دلیل پخته شدن غذا از بین میرن باید از شربت یا قطره مولتی ویتامین طبق نظر دامپزشک مصرف بشه. می توانید ماهی رو به صورت خام به گربه ها بدهید تا ارزش غذایی آن حفظ شود.
توجه کنید که گربه ها نیازی به کربوهیدرات ندارند و کربوهیدرات هم بیماری های دندانی و هم بیماری های گوارشی رو در گربه ها افزایش میده. به جای کربوهیدرات غذای گربه ها باید حاوی چربی بیشتری باشه.
در شرایط طبیعی گربه ها فیبر لازم و حتی برخی ویتامین ها رو از علوفه موجود در دستگاه گوارش شکار خود تامین می کنند ولی در گربه های خانگی این فیبر و ویتامین ها معمولا با خوردن مقدار کمی علف و سبزی تامین می شود که می تواند سبزی های موجود در منزل مثل کاهو و هویج باشد و یا گربه خودش به خوردن علف های باغچه علاقه نشان می دهد. ممکن است بعد از خوردن این سبزیجات گربه ها استفراغ کنند که جای نگرانی ندارد زیرا به خروج گلوله های موی لیسیده شده از معده گربه کمک می کند.
نویسنده:دکتر سارا مکرم