جامعه > محیط زیست

 - 2372 گونه گیاهی در مساحتی حدود 1.5 درصد کشور رویش دارد.

در حالی که تنها 1.5 درصد کشور را محدوده زاگرس مرکزی در بر گرفته اما تحقیقات نشان میدهد که تنوع گیاهی زاگرس مرکزی در مقایسه با کشور پهناور ایران درنوع خود بی نظیر بوده به طوریکه تاکنون 2372 گونه گیاهی دراین محدوده شناسایی شده است.

به گزارش دبیرخانه پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی، دکتر عزیزا... جعفری، عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج دراین باره میگوید: بررسی وضعیت تنوع گیاهی در این منطقه نشان می‌دهد که این بخش از زاگرس یکی از غنی‌ترین نقاط کشور بوده و نه تنها در مقایسه با سایر نقاط کشور بلکه در مقایسه با سایر کشورهای جهان دارای غنای زیستی شگرفی است. به طوری که مقایسه تنوع گیاهی منطقه با سایر کشورها نشان می‌دهد که این منطقه از نظر تعداد گونه‌ گیاهی از 72 کشور جهان دارای رتبه بالاتری است، برخی از این کشورها به عنوان نمونه عبارتند از: مصر(2085 گونه)، عمان(1100 گونه)، یمن جنوبی(1000 گونه)، اردن (2200 گونه)، لیبی(1600 گونه)، نروژ(1700 گونه)، دانمارک (1400 گونه)، بلژیک(1300 گونه) و فنلاند(1350 گونه) و حتی کشورهای مجاور نظیر عراق و افغانستان به ترتیب با 2937 و 3000 گونه قابل توجه است.

وی خاطر نشان کرد: بررسی‌های فلوریستیکی نشان می‌دهد که در این منطقه 96 تیره گیاهی از 148 تیره (86/64%)، 619 جنس از 1205 جنس (37/51%) و 2372 گونه از 7500 گونه (63/31%) گیاهی کشور در محدوده‌ی طرح رویش دارند. از بین 96 تیره موجود در منطقه‌ طرح را  78 تیره(41/80%) دو لپه‌ای ،13 تیره (47/13%) تک لپه‌ای، 3 تیره از پتریدوفیت‌ها (09/3%) و 2 تیره از بازدانگان (06/2%) تشکیل می‌دهند همچنین دو لپه‌ایها2090 گونه (9/88%)، تک لپه‌ایها 318 گونه (42/13%)، پتریدوفیت‌ها 5 گونه (21/0%) و بازدانگان 3 گونه (126/0%) از کل گونه‌های گیاهی منطقه مورد مطالعه را تشکیل می‌دهند.

این متخصص گیاه شناسی افزود: عوامل زیادی در شکل‌گیری ساختار، آرایش، ترکیب و تنوع گیاهی زاگرس مرکزی دخیل و تأثیر‌گذار بوده است، تاریخ و پیشینه‌ی رویش‌ها و ویژگی‌های ژئوبوتانیکی و پالئوبوتانیکی فلور این منطقه از نظر برخورداری از فلور کهن دوران پلیوسن و پلیستوسن از یک سو و از سوی دیگر شرایط مکانی و زمانی بهینه برای گونه‌زایی در فلور این منطقه سبب شده است که زاگرس به خصوص زاگرس مرکزی به عنوان کانون گونه‌زایی تاکسون‌های گیاهی و به عنوان شاهراهی برای جابجایی و مهاجرت گونه‌ها از شرق به غرب و از شمال به جنوب عمل کند و در دوره‌ی پلیوسن بسیاری از گونه‌های درختی و درختچه‌ای به کوه‌های شرق مدیترانه نفوذ کنند.  

به گفته وی موقعیت خاص مکانی این رشته کوه‌ها به ویژه نقش عملکردی آن‌ها از نظر ایجاد چرخه‌ای از بارش‌های فراوان در این بخش از فلات ایران از یک سو سبب جاری شدن رودخانه‌های بزرگ و پر آبی نظیر کارون، مارون، زاینده رود، زهره، هندیجان و شکل‌گیری فورماسیون‌های گیاهی وابسته به آب‌های جاری و از سوی دیگر در تأمین رطوبت مورد نیاز برای شکل‌گیری وسیع‌ترین جامعه جنگلی کشور و تنوع فلور نقش بارزی داشته است.

پروژه حفاظت از تنوع زیستی زاگرس مرکزی با حمایت مالی تسهیلات جهانی محیط زیست(GEF)، برنامه عمران ملل متحد و  سازمان حفاظت محیط زیست از سال 2007 عملیات اجرایی خود را آغاز کرده است.

حفاظت از تنوع زیستی، تقویت نظام مناطق حفاظت شده و کاربری پایدار در بخش های کشاورزی، جنگلداری، مراتع، آب و توریسم از جمله اهداف این پروژه است. در حال حاضر محدوده ای به وسعت 2.5 میلیون هکتار در 4 استان چهارمحال و بختیاری، فارس، اصفهان و کهکلویه و بویر احمد که از تنوع زیستی بالایی برخوردارند،  تحت پوشش این پروژه بین المللی قرار گرفته است.