ایرانیان بنابر سنتی دیرینه همچون گذشتگان خود هر ساله در سیزدهمین روز بهار، به دامان طبیعت می روند و با برگزاری آیین مخصوص و جشن و شادی، این روز را گرامی می دارند.
ایرانیان باستان با گذراندن سیزدهمین روز بهار که از سالیان دور به 'سیزده بدر' معروف بوده است، در خارج از خانه در دامان طبیعت و اجرای آیین ها، بازی ها و مراسم خاص این روز، در واقع جشن بهار را برگزار می کردند.
آنان پس از دوازده روز استراحت پس از گذران روزهای سخت پاییز و زمستان و ابراز شادی از آغاز فصل بهار، با گرامی داشت روز سیزدهم بهار، پایان تعطیلات و آغاز فصل کار را بصورت رسمی اعلام می کردند.
اکنون نیز مرم کشورمان در اقصی نقاط ایران، بنابر این سنت دیرینه و در روزی که طراوت و سرسبزی به طبیعت بازگشته و طبیعت مردم را به سوی خود فرامی‌خواند، به گرامی داشت این روز می پردازند.
در سال‌های اخیر که بحث‌های حفاظت از محیط زیست بیشتر مطرح شده است، سیزده بدر را 'روز طبیعت' نامگذاری کرده‌اند؛ طبیعتی که همواره در ایران مورد احترام و ستایش بوده و مردمان این سرزمین در حفظ و پاکیزگی آن کوشیده اند.
روز طبیعت دارای آیین‌های ویژه‌ای است که در طول تاریخ به تدریج پدید آمده و اندک اندک چهره سنت به خود گرفته است.
سبزه به رود سپردن، گره زدن سبزه، خوردن کاهو و سکنجبین و آش رشته و گشت و گذار و شادی در دل طبیعت از جمله آیین های این روز است.
علاقه مردم به این گردش بهاری به قدری است که عده ای صبحانه را هم در خارج از خانه و در کنار جوی آب و دامن سبزه صرف می کنند.
بطورکلی، از یکی دو روز مانده به سیزده، خانم ها بساط خوردنی ها و غذاهای مخصوص روز سیزده را فراهم می کنند؛ از کاهو و سکنجبین گرفته تا آش رشته و آجیل و شیرینی باقی مانده از پذیرایی های نوروزی، همه را آماده می کنند.

* سبزه به رود سپردن
یکی از مهمترین کارهای صبح روز سیزده، به آب سپردن سبزه عید است.
در گذشته بنا به اعتقاد عامه، این سبزه تمام شر و بدی را از خانه گرفته و درواقع با به آب روان سپردن آن، بدی ها را از خود دور می کردند.
آنها دو مرتبه از روی جوی آب می پریدند و اعتقاد داشتند که ناراحتی ها و مشکلات خانه با این سبزه از آنها دور می شود؛ این رسم کماکان در ایران اجرا می شود.

* محل مناسب برای گذران روز سیزده
درگذشته مناسب ترین محل برای به در کردن سیزده، بیرون دروازه های شهر و در هر زمین سبز و سایه درختی در نزدیکی آب، بود.
اکنون نیز مردم در مکان های سرسبز داخل و یا خارج از محل سکونت خود به همراه اعضای فامیل برای گذران این روز اطراق می کنند و پس از رسیدن و نشستن، به انجام بازی های دسته جمعی مانند الک-دولک، جفتک چارکش و وسطی می پردازند.

* ناهار روز سیزده
غذای روز سیزده بدر به دو شکل تهیه می شود، یا آنرا در خانه پخته و آماده می کنند، یا با صفای بیشتری در صحرا بار گذاشته می شود.
محبوب ترین غذا، دمی باقلا، دمی بلغور و آش رشته است که نخود و لوبیای آنرا در خانه می پزند و سبزی و رشته و مخلفات دیگرش را در صحرا به آن اضافه می کنند.
کسانی که دست و دلباز هستند، هرگز هنگام کشیدن غذا 'لقمه همسایه' را فراموش نمی کنند و به اندازه کمی هم که شده، از آش سیزده به همسایه صحرایی خود تعارف می کنند.
البته کسانی هم هستند که حلقه وار می نشینند تا با فرار از نگاه های دیگران مجبور به تعارف نشوند.

* سبزه گره زدن
گره زدن سبزه در روز سیزده بدر از جمله رسومی است که در میان ایرانیان به ویژه زنان و دختران مرسوم بوده و هست.
سبزه گره زدن به این صورت است که هر کس حاجتی دارد دو ساقه سبزه را به تعداد نیت ها و حاجاتی که دارد به هم گره می زند و آرزو می کند حاجتش تا پیش از سیزده بدر سال آینده روا شود.
یکی از آرزوهای جمعی ایرانیان همراه سلامتی برای خود و دیگران بوده است؛ به همین خاطر از گذشته های دور تاکنون هنگام گره زدن سبزه، زمزمه می کردند 'سبزی تو از من زردی من از تو'.

* پایان یک روز خوش
یکی دو ساعت به غروب مانده، خانم ها به جمع کردن بساط سیزده بدر می پردازند و آقایان نیز برای اینکه زودتر به خانه برسند و پشت ترافیک نمانند، آستین ها را بالا زده و به کمک خانم ها می آیند.
بچه ها نیز خسته و وارفته از بازی های پرجنب و جوش روز سیزده بدر، خود را داخل خودروی پدرشان انداخته و برای فرار از کمک کردن به بزرگترها معمولا از درد دل ناشی از پرخوری به خود می پیچند.
منبع:ایرنا
بالاخره خانواده ها به خانه رسیده و بزرگترها خود و فرزندانشان را برای روز چهارده فروردین و آغاز کار و کسب و تحصیل آماده کرده و آرزو می کنند سالی از پربرکت، شادی و سلامتی داشته باشند