انتشار خبر نامزدی كتاب «مرد ما در تهران» در جایزه برترین كتاب غیرادبی «جان دبلیو دافو» كه با موضوع بررسی چگونگی
جاسوسی دیپلمات سفارت كانادا در زمان تسخیر سفارت آمریكا در ایران تالیف شده نكتهای بود تا گزارشی از این اثر برای مخاطبان ارائه گردد.
به گزارش خبرگزاری فارس، كتاب «مرد ما در تهران» با موضوع بررسی چگونگی
جاسوسی دیپلمات سفارت كانادا به منظور پیشروی اهداف دولت آمریكا در زمان تسخیر سفارت آمریكا در ایران به قلم «رابرت رایت»، از جمله آثاری است كه انتشار آن در سال گذشته میلادی توجه بسیاری از مخاطبان و رسانههای جهان، به ویژه رسانهها و مطبوعات كشورهای غربی را به خود معطوف كرد.
كتابی كه در هفته گذشته نیز به عنوان یكی از نامزدهای شایسته دریافت جایزه برترین كتاب غیرادبی «جان دبلیو دافو»، جایزه برترین كتاب نویسندگان كانادایی، از سوی هئیت داوران این جایزه انتخاب و معرفی شده است.
این اثر كه به قلم یك محقق و مدرس رشته تاریخ در دانشگاه ترنت كانادا به رشته تحریر در آمده در حقیقت سندی تاریخی است كه پرده از برنامه
جاسوسی سفارت كانادا و نقش موثر و كلیدی «كن تیلور» سفیر این كشور در
جاسوسی و ارائه راهكارها و برنامههای نظامی و امنیتی ایران به دولت آمریكا در زمان وقوع انقلاب اسلامی ایران، بر میدارد.
«رایت» نویسنده كتاب «مردان ما در تهران» در فصلهایی از كتاب با اشاره به واقعه طبس و عملیات ناموفق آمریكاییها در صحرای طبس به طور مستقیم به افشای روابط پنهانی «كن تیلور» با سازمان
جاسوسی آمریكا پیش و پس از بروز این حادثه میپردازد.
این استاد دانشگاه در كتابش مینویسد: «كارتر» رئیس جمهور وقت آمریكا از «جو كلارك» نخستوزیر وقت كانادا درخواست كرد كه از «تیلور»
دیپلمات این كشور به عنوان یك مهره موثر برای كسب اطلاعات نظامی از ایران به منظور آزادسازی گروگانهای آمریكایی در
تهران استفاده كند. به این ترتیب دولت آمریكا از سفارت كانادا خواست تا اطلاعات لازم در این زمینه را از طریق این
دیپلمات در اختیار فرماندهان نظامی آمریكا در صحرای طبس قرار دهد.
پروفسور«رابرت رایت» كه به تازگی به خاطر نگارش این اثر به عنوان یكی از شانسهای دریافت جایزه كتاب غیرادبی «جان دبلیو دافو» انتخاب شده دركتابش با اشاره به همكاری دیپلماتها و كارمندان سفارت كانادا با دولت وقت آمریكا مینویسد: «در زمان تسخیر لانه
جاسوسی و پیش از آن، «كن تیلور»
دیپلمات و «جیمی ادوارد» مسئول امنیتی-اطلاعاتی سفارت كانادا از جمله كلیدیترین مهرهها در جمعآوری اطلاعات از ایران و ارائه آن به آمریكاییها داشتند. این افراد پس از دریافت درخواست همكاری از سوی آمریكا مبنی بر
جاسوسی علیه ایران، موافقت خود را اعلام كرده و به صورت مستقل به جمعآوری اطلاعات كاربردی و پراهمیت برای حضور و دخالت آمریكاییها در برنامههای داخلی ایران، پرداخته اند.»
«رایت» نویسنده كتاب پرفروش «3 شب در هاوانا» كه موفق به دریافت جوایز متعددی به خاطر این اثر شده است، در فصلی از كتاب « مردان ما در تهران» به صراحت به این نكته اشاره كرده كه دستور
جاسوسی و گردآوری اطلاعات نظامی و امنیتی ایران توسط كارمندان سفارت كانادا مستقیما از سوی «جیمی كارتر» رئیس جمهوری وقت آمریكا به «جو كلارك» نخستوزیر وقت كانادا ابلاغ شده و «كلارك» با این موضوع موافقت كرده است.
وی در كتابش از «كن تیلور» و دیگر همكار وی در سفارت كانادا به عنوان یكی از ماموران غیررسمی سازمان
جاسوسی آمریكا یاد كرده است.
طرح این موضوعات در تازهترین كتاب «رابرت رایت» كه در آخرین ماههای سال 2010 منتشر و روانه بازار كتاب جهان شد، موجب شد تا
دیپلمات بازنشته كانادایی «كن تیلور» لب به سخن بگشاید و دیدگاههای خویش را درباره این وقایع با رسانهها و مطبوعات جهان به اشتراك بگذارد.
وی در مصاحبه با روزنامههای مختلفی همچون «گلوب اند میل» ضمن اشاره به حساسیت انتشار اطلاعاتی كه روزگاری جزء اسناد محرمانه دو كشور كانادا و آمریكا محسوب میشدند، گفت: به هیچ وجه انتظار افشای این موضوع را در زمان حیاتم نداشتم و فكر میكردم این موضوع برای مدت زمان بسیار طولانی مسكوت باقی بماند.
با این وجود «كن تیلور» نسبت به انتشار رسمی كتاب «مردان ما در تهران» واكنشی جدی از خود نشان نداد و مسائل مطرح شده در این كتاب را تائید كرد.
وی با اشاره به عنوان «مامور غیررسمی سیا» كه از سوی پروفسور «رابرت رایت» در كتاب «مردان ما در تهران» برای او و همكارش استفاده شده بود گفت: مسئولیتی كه برعهده ما بود جمعآوری اطلاعات مورد نیاز آمریكا برای نجات كارمندان سفارت و دیپلماتهای سفارتش در
تهران بود و ما تقریبا نقش ماموران غیررسمی آژانس
جاسوسی آمریكا را در
تهران برعهده داشتیم، ما مردان سیا در
تهران بودیم.
گلوب اند میل مینویسد: از آن زمان به بعد تمامی فعالیتهای
جاسوسی و اطلاعاتی آمریكا در ایران از طریق تیلور انجام میگرفت و اطلاعاتی كه وی روزانه به آمریكا مخابره میكرد توسط دو افسر ارشد در اداره تحلیل اطلاعات اوتاوا بررسی می شد و در اختیار پَت بِلَك، دستیار وزیر اطلاعات و امنیت وقت كانادا قرار میگرفت. این اطلاعات سپس در اختیار كلارك و مكدانالد قرار می گرفت و پس از آن به كنث كورتیس، سفیر وقت آمریكا در كانادا منتقل میشد.
این روزنامه نوشت: نخستین مامور سیا كه توسط آمریكا به ایران فرستاده شد، پس از ملاقات با آقای تیلور رد شد. تیلور در آن زمان این مامور را با در نظر گرفتن شرایط موجود
تهران نامناسب ارزیابی كرده بود. دومین ماموری كه با نام مستعار باب وارد ایران شد مورد تایید تیلور قرار گرفت و از آن به بعد در خارج از سفارت كانادا مشغول به فعالیت شد.
در واقع آنچه باب در آن زمان انجام میداد نوعی پوشش برای تیلور بود تا در فعالیتهایش برای سیا تداخل ایجاد نشود. به بیان دیگر هرآنچه باب در
تهران انجام میداد از كانال تیلور به اوتاوا و سپس واشنگتن منتقل میشد. تیلور خود تایید می كند كه مسئول مستقیم جمعآوری اطلاعات و فعالیتهای
جاسوسی بودهاست.
گلوب اند میل نوشت: تنها همكار تیلور در سفارت كانادا در
تهران در آن سالها جیم ادوارد، مسئول امنیتی سفارت بود كه همچون آقای تیلور پیشنهادی از واشنگتن برای
جاسوسی دریافت كرد و همچون همكارش موافقت نمود.
بر اساس آنچه در كتاب «مامور ما در ایران» نیز به آن اشاره شده است: ادوارد به صورت مخفی به جمعآوری اطلاعات نظامی مشغول شد، وی همچنین با ظاهری مبدل در تجمعات مردمی مقابل سفارت آمریكا نیز حضور داشت. ماموریتی كه به نوشته روزنامه برای مردی چهارشانه و قدبلند با موهایی بور و چشمانی آبی بسیار دشوار بود.
«تیلور» این
دیپلمات اسبق كانادایی در بخشی از سخنانش در پاسخ به خبرنگاران رسانههای مختلف از چگونگی دسترسی به اطلاعات و ارسال آنها با وزیر خارجه كانادا و پس از آن نخستوزیر و ابلاغ آنها توسط «جو كلارك» به سفیر آمریكا در كانادا، مطالبی را مطرح كرده و پرده از جزئیات این اقدام برداشته است. وی حتی به حضور مخفیانه و با ظاهری مبدل در اجتماعات و نشستهای مردمی كه در روزهای انقلاب مقابل سفارت آمریكا برگزار میشد، اشاره كرده است.
و اما «رابرت رایت» درباره چگونگی نگارش تازهترین اثرش، «مردان ما در تهران» میگوید: «با دسترسی به برخی از اطلاعات طبقهبندی شده و محرمانه، خواستار مطالعه برخی از پروندههای موجود در آرشیو كانادا شدم و به این ترتیب تصمیم گرفتم تا كتاب «مردان ما در تهران» را با توجه به اسناد و مداركی كه از لحظه ورود «كن تیلور» به ایران در سال 1977 در اختیار دارم، به رشته تحریر در آورم».
این محقق در جریان مطالعات و تحقیقات خود در میان اسناد و پروندههای قدیمی به نقش خیرهكننده «كن تیلور» در دهه 1970میلادی در پیشروی اهداف آمریكاییها در ایران پی برد و به بررسی این موضوع پرداخت.
«رایت» در جریان مطالعاتش نكات بسیاری درباره جزئیات همكاری «تیلور» با سازمان
جاسوسی آمریكا به دست آورد. او مداركی را به دست آورد كه بر اساس این مدارك مشخص شد، ارسال اطلاعات نظامی و امنیتی ایران به صورت روزانه و مستمر صورت میگرفته است.
«مردان ما در تهران» به قلم «رابرت رایت» نویسنده، محقق و مدرس كانادایی با همكاری نشر «هارپركالینز» منتشر و ژانویه 2010 راهی بازار كتابهای انگلیسی زبان شد.