پراكندگي:
استراليا، بنگلادش، بروني، ميانمار (برمه)، كامبوجيا، چين، هند (از جمله جزاير آندامان)، اندونزي، مالزي، پالائو (جزاير كارولين)، پاپو گينه ي نو، فيليپين، سنگاپور، سري لانكا، جزاير سليمان، تايلند، وانوتو (جزاير Banks)، ويتنام.
تك و توك از اين گونه را مي توان در فواصلي دورتر از محدوده ي زندگي شان يافت (ژاپن و جزايري در اقيانوس هند)؛ چراكه آنها مي توانند مسافت هاي طولاني را در دريا طي كنند (بيش از 1000 كيلومتر). بارناكل هايي (نوعي گوش ماهي دريايي كه در وسط دريا يافت مي شود) بروي فلس هاي كروكوديل هاي سرگردان يافت شده كه مؤيد اين مطلب است. اين قابليت دريانوردي گواه ديگري است بر پراكنش گسترده ی آنها. بر اساس شواهد تاریخی، آنها در جزایر Seychelles (مجمع الجزایری در اقیانوس هند) نيز زيست مي كرده اند كه اكنون منقرض شده اند.
زيستگاه:
آنچنان كه از نام حیوان پيداست، اين گونه ي تمساح تحمل بالايي در آب هاي شور دارد و در آب هاي شور در حوالي نواحي ساحلي و رودخانه اي يافت مي شود. بااين حال، این گونه در رودهاي آب شيرين، آب هاي آرام و كم حركت و باتلاق ها نيز يافت مي شود. حركت آنها جهت يافتن زيستگاه هاي جديد هم در فصل خشك و هم در فصل سرد آغاز مي شود. نوزادان در نواحي آب شيرين بزرگ مي شوند، اما در نهايت كروكديل هاي نيمه بالغ بوسيله ي بالغ هاي بانفوذ و بالغي كه زمان جفت گيري آنهاست، از آنجا رانده شده و به نواحي حاشيه اي و شور مي روند. حيوانات ضعيف تر كه قادر به ايجاد قلمرو در رودهاي جزر و مدي براي خود نيستند، غالباً يا كشته و يا از آنجا (توسط كروكوديل هاي بانفوذ) رانده شده و به دريا مي روند و در حوالي ساحل به دنبال رودخانه اي ديگر مي گردند. در سالهاي اخير در استراليا، جمعيت كروكوديل های آب شور در برخي نواحي آنچنان بازيافت و زياد شده كه تعداد اضافه ي آنها به سمت بالاي رودخانه به زيستگاه هاي حاشيه اي رانده مي شوند.
وضعيت:
جمعيت تقريبي در طبیعت: 200.000 تا 300.000 رأس
شكل ظاهري:
كروكوديل آب شور، بزرگترين گونه ي زنده ي تمساح بر اساس اندازه گيري ها و تحقيقات موثق است. این گونه همچنين بزرگترين خزنده ي دنياست. نرهاي بالغ مي توانند تا 6 متر رشد كنند و گزارش ها حاكي از آنست كه در موارد نادر بعضي به 7 متر نيز مي رسند. بهرحال، بزرگترين كروكوديل آب شوري كه تاكنون ثبت شده 3/6 متر طول داشته است. هميشه دانستن اينكه بزرگترين كروكوديل چند متربوده است هيجان انگيز و جالب توجه بوده. در كل، نرهاي بيش از 5 متر به ندرت يافت مي شوند. ماده ها كوچكترند؛ طول متوسط آنها بين 5/2 تا 3 متر است. حداكثر وزن آنها بين كروكوديل هاي مختلف متغير است، اما نرهاي بالغ به طول تقريبي 6 متر از 1000 كيلوگرم نيز تجاوز مي كنند. كروكديل هاي 5 متري نزديك به 400 تا 500 كيلوگرم وزن دارند. اين گونه داراي سري بزرگ و آرواره هايي درشت و تنومند است. يك جفت برآمدگي از دور چشم ها تا وسط پوزه كشيده شده است كه با بالا رفتن سن بارز تر مي شود. سطح رويي پوزه ي بالا در نرهاي بالغ بزرگ بسيار چين دار و ناهموار مي شود. فلس هاي روي دو پهلو حالت بيضي شكل بيشتري نسبت به ديگر گونه ها دارند، هرچند كه فلس هاي شكمی به شكل مستطيل، مسطح و يكدست نسبتاً كوچك ترند. اوستئودرم (لايه هاي استخواني زیر فلس ها) ها محدود به پشت و قسمتي كوچك در پس گردن است. نوزادان عموماً به رنگ قهوه اي كمرنگ با نوارها و خال هايي مشكي بروي دم و بدن هستند. درصد كمي از حيوانات در برخي نواحي رنگ روشن تري دارند، هرچند كه كروكوديل هاي خيلي تيره نيز هر از گاهي مشاهده مي شوند. رنگ نوزادها چندين سال به همین شکل باقي مي ماند و سپس با گذشت سن و سال كمرنگ تر و ضعيف تر مي شود و نوارهاي روي تن آنها نيز محو تر مي شوند؛ البته به كلي ناپديد نمي شوند (اكثر آنها در گِل و لاي و جلبك و خزه پوشيده شده اند و رنگ اصلي آنها بسيار نامشخص و محو است). بالغ هاي بزرگتر معمولاً به رنگ تيره با نشان های خاكستري يا قهوه اي بر روی بدن هستند. سطح شكم آنها بين زرد شيري تا سفيد است، بجز دم كه در نواحي زيرين نزديك نوك بيشتر به رنگ خاكستري است. نوارها و خط هاي تيره در زير دو پهلو وجود دارد، اما تا ناحيه ي شكم امتداد نمي يابد. بسيار به ندرت مي توان يك يا دو خال سياه را بروي فلس هاي شكمی مشاهده كرد، كه بسيار غيرعادي و كمياب است.
تغذيه:
كروكوديل آب شور تنوع وسيعي از طعمه ها را در اختيار دارد، هرچند كه نوزادان محدود به طعمه هاي كوچكي مثل حشرات، دوزيستان، سخت پوستان، خزندگان كوچك و ماهي ها هستند. به مجرد اينكه حيوان رشد مي كند، تنوع غذايي او نيز گسترده مي شود؛ اگرچه طعمه هاي نسبتاً كوچك هنوز هم قسمت عمده ي رژيم غذایی را، حتي در بالغ هاي بزرگ تشكيل مي دهند. در رژيم غذایی این گونه مي توان سخت پوستان (از جمله خرچنگ) و مهره داران (از جمله لاك پشت دریایی، سوسمار، مارمولك، مار و پرندگان ساحلي و آبي) را يافت. بالغ هاي بزرگ جثه گهگاهي طعمه هاي بسيار بزرگتر را نيز شکار می کنند كه شامل بوفالو، دام هاي اهلي، كانگرو، گراز وحشي، ميمون ها و غيره مي باشد.
توليد مثل:
قلمرو هايي كه در آن جفت گيري انجام مي شود عموماً در رودخانه هاي جزر و مدي، نهرها و نواحي آب شيرين تأسيس مي شوند. ماده ها در طول 2/2 تا 5/2 متر به بلوغ جنسي مي رسند (10 تا 12 سالگي). نرها دير تر (2/3 متر، در حدود 16 سالگي) به سن بلوغ مي رسند. ماده ها در لانه هاي تپه اي شكل كه از گیاهان (معمولاً چمن و تاك) و گِل ساخته مي شود، 40 تا 60 تخم (از 25 تا 90 متغير است) مي گذارند. اين لانه ها عمدتاً بين ماه هاي نوامبر و مارچ هنگام فصل سرد ساخته مي شوند، اما مكان به مكان (جغرافيايي) متفاوت است. این شكل تپه اي لانه كمك مي كند تا تخم ها از بالا رفتن درجه حرارت مصون بمانند، از ديد درندگان مخفي بمانند، آب بدن شان را از دست ندهند و نيز بالاتر از سطح زمين قرار گيرند تا از سيلاب ها در امان باشند. هرساله، سيل بسياري از لانه ها را نابود مي كند و بسياري از تخم ها و جنين ها را مي كشد. در ميان كروكوديل هاي آب شور، عامل اصلي مرگ و مير تخم ها و جنين ها سيل است، نه درندگان. هرگاه لانه در معرض خطر خشك شدن قرار مي گيرد، مشاهده شده كه تمساح ماده از آبگيرها و استخرهاي نزديك، آب به داخل لانه مي ريزد، هرچند كه صحت و سقم اين مشاهده نامعلوم است. علي رغم اينكه ماده نزديك لانه مي ماند، تخم ها هر از گاهي توسط درندگان (مثل بزمجه ها، خوك هاي وحشي در استراليا) و جمع كنندگان كلكسيون سرقت و نابود مي شوند. جوجه ها معمولاً پس از 80 تا 90 روز سر از تخم در مي آورند، اما اين مسأله بسته به درجه حرارت هوا متغير است (80 روز در 32 درجه ثابت سانتيگراد و بيشتر اگر درجه پايين باشد). هنگامي كه نوزادان به دنيا مي آيند و صداي جيرجير مخصوصي را توليد مي كنند، تمساح ماده به كمك آنها شتافته و آنها را از لانه بيرون كشيده، به دهان گرفته و به داخل آب مي برد. تحقيقات TSD (تشخیص جنسیت از طريق درجه حرارت) بسیاری بر روی اين گونه ي تمساح انجام گرفته است كه براي برنامه هاي حفظ و تكثير آنها در اسارت در زمينه ي تأثيرگذاري درجه حرارت در نسبت جنسيتي و توليد رشد بيشتر در نرها براي مقاصد پرورشی بسيار حائز اهميت است. بيشتر درصد نرها در حرارت 6/31 درجه سانتيگراد توليد شده اند. ماده ها در چند درجه بالاتر يا پايين تر از آن توليد شده اند. تخمين زده شده كه كمتر از %1 نوزادها به سن بلوغ مي رسند و دليل آن نيز سيل، غارت (بوسيله ي لاك پشت هاي دریایی، سوسمار ها و كروكوديل هاي آب شيرين)، رقابت بر سر منابع (غذايي) و فشارهاي اجتماعي (نرها كه بسيار به قلمرو خود حساسند، نوزادان را کشته و مي خورند) مي باشد.