اناتومی مجرای وابران در ماکیان اهلی همانند گونه های وحشی است که دربارهی انها پژوهش شده است.این مجرا یک زیگزاگ چسبیده موازی با میزانای تشکیل می دهد.قطر ان به طور پیشرونده به وسیله عضلات صاف افزایش می یابد(در ماکیان اهلی در مدخل کلواک به ماکزیممی نزدیک به 5/3 میلیمتر می رسد).مجرا به دیواره پشتی یورودیوم Urodium وارد شده و به یک اتساع دوکی شکل به نام مخزن Receptacle مجرای وابران ختم می شود.مخزن در عضلات کلواک فرو رفته است بجز 3-2 میلیمتر اخر ان که به عنوان برامدگی کوچک Papilla مجرای وابران جلو امده است .در مقایسه با مجرای اپیدیدیم بافت پوششی مجرای وابران،بلندتر و متمایل به مطبق کاذب و بدون مژه است و ترشح کمتری دارد.غدد حتی در بخش خلفی میان این مجرا،که دهانه ان و عریض ترین و دیواره ان ضخیم ترین بخش است،وجود ندارند.در خروس اهلی که از نظر جسمی فعال است،مجرای وابران تقریبا به اندازه مجرای اپیدیدیم متراکم و از اسپرماتوزوئید ها انباشته است.نزدیک به 1 تا 4 روز زمان نیاز است تا اسپرماتوزوئید ها از شبکه بیضه ای به انتهای مجرای وابران منی برسند.

در پرندگانی که به طور فصلی جفتگیری می کنند فزونی اسپرماتوزوئید ها در مجرای وابران منی نا معلول است.در طول مرحله استراحت بخش اصلی مجرای وابران منی،لوله نسبتا مستقیمی است که بخش قدامی ان در سطح شکمی کلیه فرورفته است. با نزدیک شدن به مرحله جفتگیری،طول مجرا بسیار افزایش مییابد،از کلبه جدا شده و بسیار پیچ خورده می شود.





ادامه دارد...





گرد آوری : کوشا



منابع : تحقیقات Dr.A.S.KING و Dr.J. MACLELLAND