جنبه های زندگی انگلی




چهره واقعی زندگی انگلی غالبا قابل لمس و درک نیست، زیرا روابط بین انگلها و میزبان آنها بسیار پیچیده است. انگل شناسی در واقع یکی ازچهار جنبه مختلف از همزیستی (سیمبیوزیس) است. انگلها به اشکال مختلفی با میزبان خود رابطه برقرار می‌کنند که می‌توان انگل اجباری یا اختیاری، دوره ای، خارجی یاداخلی، اتفاقی، تصادفی، سرگردان، بیماری‌زا یا غیر بیماری‌زا، موقت، دائم، انگل تک میزبان و چند میزبانه نام برد.


انگل اتفاقی:هیچ نوع وابستگی از نظر متابولیکی و یا غیر از آن بین آنها وجود ندارد. نمونه این نوع زندگی انتقال باکتریها توسط اتصال به پای حشرات است. اگر چه پرواز حشره از جایی به جای دیگر به انتقال باکتری منجر می‌شود، ولی هیچ اجباری در این ارتباط از دو طرف نیست و اصولا یک نوع رابطه اتفاقی است.


انگل سرگردان: گاهی یک انگل از محل دائمی ایجاد عفونت خود به عضو و یا محل دیگری می رود که بطور معمول در آنجا زندگی نمی کند. زمانی گه چنین حالتی روی دهد، چنین انگلی، انگل غریب و یا سرگردان نامیده می شود. مانند گونۀ کوتربرا، واربل و یا ولوز که در پوست سگ و گربه یافت می شود، ممکن است بطور تصادفی به کاسۀ سر مهاجرت کند. وقتی که این اتفاق بیفتد کوتربرا انگل غریب یا سرگردان نامیده می شود.


انگل خارجی: اگر انگل بر روی بدن میزبان زندگی کند، اکتوپارازیتیسم نامیده می شود که ارتباط انگلی بوسیلۀانگل خارجی است مانند: شپش، کنه.

انگل داخلی: انگلی که در درون بدن میزبان به زندگی بپردازد اندوپارازیتیسم نام دارد که ارتباط انگلی بوسیلۀ انگل داخلی است. مانند: کرم قلب سگ.
________________
تدوین و ترجمه: سارا رنجبر

انگل تصادفی: یک انگل می تواند در بدن میزبانی یافت شود که معمولا در آن میزبان زندگی نمی کند. زمانی که چنین حالتی رخ دهد، انگل تصادفی نامیده می شود. برای نمونه ممکن است انسان به مراحل نوزادی کرم قلب سگ (دروفیلاریا ایمی تیس) آلوده شود. از آنجائیکه انسان میزبان معمولی کرم قلب سگ نیست، کرم در انسان، انگل تصادفی محسوب می شود.

انگل اختیاری: موجوداتی که در طبیعت، آزادزی (غیر انگلی) هستند، می توانند در میزبان های مشخصی زندگی انگلی داشته باشند. چنین موجوداتی را انگلهای اختیاری گویند. برای مثال: پلودرا استرونجیلوئیدس که نماتود (کرم گرد) آزادزی خاک است. این کرم معمولا در لایه های سطحی خاک زندگی می کند، هر چند می تواند پوست بسیاری از جانوران اهلی مخصوصا سگهایی را که در مکانهای مرطوب و کثیف زایمان می کنند و یا پوست گاوهای زمینگیر را سوراخ کرده، عفونت انگلی پوست را ایجاد نماید. بنابراین پلودرا استرونجیلوئیدس یک انگل اختیاری است.

انگل اجباری: انگلی است که حتما باید در بدن میزبان زندگی داشته باشد. این انگل ها توان داشتن یک زندگی آزاد را ندارند مانند کرم قلب سگ و یا اکثر کرمهای روده. بیشتر انگلهایی که دامهای اهلی را آلوده می کنند، انگل اجباری می باشند.

انگل دوره ای: این نوع انگل لزوما در سطح و یا داخل بدن میزبان زندگی نمی کند، بلکه می تواند با ملاقات مکرر کوتاه مدت میزبان، غذا یا سایر منافع خود را به دست آورد. چنین انگلی، انگل دوره ای است. بهترین مثال برای انگل دوره ای، پشۀ مادۀ ناقل عامل بیماری مالاریا است که خون میزبان مهره دار را می مکد، خون میزبان برای رشد تخمهای پشه ضروری است. بدون تغذیه خون، پشۀ ماده پروتئین کافی برای تکامل تخمها نخواهد داشت.

انگل‌ موقت: انگلهایی هستند که مدت کوتاهی به میزبان می‌چسبند. مانند کک

انگل‌ دائم:انگلهای می باشند که تمام یا قسمت طولانی از زندگی خود را در داخل بدن میزبان می‌گذرانند. مانند اکثرکرم‌های روده.


انگل یک میزبانی: این انگلها دوره زندگی خود را در بدن یک میزبان می‌گذرانند. مانندکرم آسکاریس.

انگل‌های چندمیزبان: این نوع انگل باید در بدن دو یا چند میزبان زندگی کنند. مانند انواع فیلرها.


انگل‌های بیماری زا: آن گروه از انگلهایی هستندکه در بدن میزبان ایجاد ناراحتی و عفونتهای شدید می‌کنند. مانند کرمهای گرد.

انگل‌های بی‌ضرر:این انگلها نوعی همزیستی با میزبان دارند و وجود آنها در بدن میربان بی‌ضرر است. مانند بسیاری از آمیب‌های روده.
_________