مراقبت ازگوش ها
قسمتی ازبرنامه بهداشتی روزانه حیوان باید معاینه منظم گوش ها باشد. نژادهایی که گوش های بلند وافتاده دارند مثل اسپانیل وپودل نسبت به نژادهایی که گوش های ایستاده دارند بدلیل اینکه لاله گوش آنها مانع جریان منظم هوا به داخل کانال گوش می شود بیشترمستعد عفونت های گوش می باشند. درصورت لزوم باید گوش ها را جهت خارج کردن توده های موم پاک کرد. بهترین روش استفاده ازتکه کوچکی پارچه کتانی است که چند قطره پارافین یا روغن زیتون روی آن ریخته شده باشد. برای افراد بی تجربه استفاده ازگوش پاک کن به هیچ وجه توصیه نمی شود زیرا سطح داخلی گوش بسیارظریف بوده وحرکت ناگهانی حیوان ممکن است منجربه جراحت آن شود. برای این کارهمچنین می توانید انگشت خود را درحالی که یک پارچه نرم مرطوب یا پنبه مرطوبی به دورآن پیچیده شده وارد گوش نمایید وبا چرخاندن آن داخل گوش را تمیزکنید. تنها تمیزنمودن قسمت هایی ازداخل گوش که قابل دیدن می باشد کافی است. ضرورتی ندارد که تمام موم داخل گوش خارج شود زیرا این مومها به طورطبیعی دارای عملکرد محافظت کننده ای نیزهستند. گوش برخی ازسگها دارای دسته موهای زیادی است که مانع جریان هوا به داخل گوش شده وزمینه سازعفونت های گوش می شوند. دراین حال با نظردامپزشک به وسیله انگشت یا موچین های زنانه تنها موهایی که به راحتی کنده می شوند را ازداخل گوش خارج سازید. اگرسگ شما علائم گوش درد مثل کج کردن سر. خارش گوش بوسیله پنجه ها ناله یا تکان سررا نشان می دهد بخصوص بعد ازقدم زدن درمزرعه یا محیط پرگیاه ممکن است بذرگیاهان وارد گوش آن شده باشد لذا بهتراست با دامپزشک تماس بگیرید. تکان مداوم سرمی تواند نشانه آلودگی سگ به جرب گوش باشد. هرگونه بوی نامطبوع یا ترشحات ازگوش می تواند نشاندهنده عفونت باشد که باید با دامپزشک تماس بگیرید.
مراقبت ازچشم ها
همواره درموقع شستشو واصلاح بدن سگ باید مراقب باشید که هیچ نوع اجسام تحریک کننده ای وارد چشمهای حیوان نشود. همچنین درنژادهایی که چشم های بزرگ وبیرون زده ای دارند باید دقت نمود که موهای بلند اطراف چشم ها باعث تخریش وآسیب دیدگی چشم ها نشوند. تحریکات مداومی که ازسوی این موها برسطح چشم وارد می شود می تواند باعث عفونت های مزمن گردد. این قبیل سگها اغلب دارای چشم هایی قرمز وترشح مختصری درگوشه آن هستند. برای رفع ترشحات می توان چشم را به آرامی به وسیله یک تکه پنبه آغشته به آب جوشیده سرد شده ویا چای کمرنگ سرد شده شستشوداد. درسگهای شکاری هم که اغلب با گرد وغباردرتماس می باشند نیزتمیزکردن چشمها ضروری است. برای اینکارمی توانید ازمحلولهای رقیق اسید بوریک ویا محلول های مشابه استفاده کنید. درموارد شدید که می تواند ناشی ازورود اجسام خارجی. برگشتگی پلکها وسایربیماریها باشد با دامپزشک مشورت نمایید.
مراقبت ازدندان ها
دندانهای سگ بطورمداوم باید مورد معاینه قرارگیرند. درصورتی که سگ اجازه می دهد باید دندان های حیوان را تمیزکرد. اگرحیوان علاقه به گاززدن استخوان یا چوب داشته باشد گاهی مواقع درهنگام معاینه تکه هایی ازآنها لای دندان حیوان دیده می شود. درسگها پوسیدگی دندان به خاطرمصرف کمترکربوهیدرات وph قلیایی بزاق کمتررخ می دهد. دربیش تراوقات خصوصا درسنین بالا ودرسگهایی که ازجیره غذایی نرم مثل گوشت یا غذاهای کنسروی استفاده می کنند سطح داخلی وخارجی دندان جرم می گیرد که باید درصورت نیازجرم گیری شود. درصورتی که سگ آرام باشد بصورت روزانه ذرات مواد غذایی باقی مانده را با مسواک پاک نمایید ولی درغیراین صورت با دامپزشک مشورت نمایید. اگراین ذرات پاک نشود تشکیل پلاکهای دندانی را می دهد که خود موجب بیماری لثه می شود. این بیماری خطرناک است وباعث لق شدن وافتادن دندان می گردد. جرم دندانی به صورت رسوبات نرم یا سفت به رنگ زرد مایل به قهوه ای یا خاکستری کمرنگ برروی دندان دیده می شود وآنها را نمی توان با مسواک کردن یا ناخن کشیدن ازسطح دندان جدا ساخت. درواقع باید توسط دامپزشک ازسطح دندان پاک شوند. بهتراست هر3 تا 6 ماه یک باردندان های سگ توسط دامپزشک جرم گیری شوند وگرنه تجمع جرم درسطح خارجی دندان محیط را برای ایجاد عفونت دهان ولثه آماده می نماید واغلب دراین گونه سگها بوی بدی دهان بعلت نفوذ عفونت درلثه های سگ ازدوراستشمام می شود. جرم دندان درابتدا به صورت پلاک ظاهرمی شود ودرعرض 7-2 روزسنگها یا جرم های دندانی را تشکیل می دهند. پلاکها درواقع اجسام نرم سفیدرنگ یا زردی هستند که به راحتی با اقدامات داخل منزل برطرف می شوند. جهت تمیزکردن مداوم دندانها می توانید ازتکه ای پارچه کتانی که درپودرهای مخصوص جرم گیری( درطب انسانی جهت افراد سیگاری پودرهای جرم گیری مخصوصی وجود دارد که برای حیوان نیزقابل استفاده است) دندان خیس خورده یا با کمی جوش شیرین آغشته شده استفاده کنید. ابتدا سطح دندان ها را بوسیله آنها بمالید سپس با آب بخوبی شستشودهید. سگها درابتدا کمی مخالفت می کنند اما بعد ازمدتی به آن عادت خواهند کرد. پاداش شما هم ازاین کارداشتن سگی با دندان های تمیزو دهانی خوشبواست. هرگزازمسواک سخت برای تمیزکردن دندان حیوان استفاده نکنید زیرا درصورت حرکت ناگهانی حیوان باعث جراحت لثه آن می گردد. جهت تمیزشدن دندان های سگ می توانید ازقلم گوسفند یا گوساله بصورت خام یا استخوان های مصنوعی استفاده کنید. این گونه اجسام غذایی درجلوگیری ازبروز رسوب یا جرم دندانی موثرمی باشند ضمنا احتیاجات حیوان را ازنظرکلسیم وفسفرکه درتحکیم اسکلت بدن حیوان موثراست تامین می نمایند.
کیسه های مقعدی
کیسه های مقعدی بصورت یک جفت غده دردوطرف مقعد قراردارند. ترشحات این غدد اغلب بد بو بوده ومعمولا قهوه ای وآبکی می باشند ولی ممکن است درصورت تجمع بیش ازحد بصورت خمیری درآیند. گاهی مواقع تجمع ترشحات این غدد موجب درد وخارش درناحیه مقعد می گردد که بصورت گازگرفتن یا لیس زدن مقعد یا کشیدن آن برروی زمین تظاهرمی یابد. دراین صورت باید ترشحات داخل کیسه را تخلیه نمود. بهتراست اینکارتوسط دامپزشک انجام شود.