این روزها ژاپن مملو از خبر و خبرنگار شده است. البته این خبرها به مانند سالهای گذشته به پیشرفتهای اقتصادی و یا دریافت سهمیه جام جهانی برای برگزاری مسابقات فوتبال، مربوط نمیشوند. این روزها ژاپن به دلیل زلزله و سونامی که دراین کشور رخ داده در راس خبرها قرار گرفته است. سونامی که دهها هزار ژاپنی را آواره خیابانها کرده است.
اما خبرها صرفا به این هم محدود نشده و خبر انفجار یکی از راکتورهای هستهای در فوکوشیما ژاپن نگرانیها را بیش از پیش افزایش داده است. دوشنبه هفته گذشته این راکتور منفجر شد و ذرات رادیو اکتیو در فضا پراکنده شدند. مسئولین سازمان انرژی اتمی ژاپن اعلام کردند که مشغول جلوگیری از انتشار این ذرات هستند و ذرات پخش شده در هوا نیز برای سلامتی انسانها مضر نیستند. از سوی دیگر شنیدهها حاکی از این است که یکی از این راکتورها در حال ذوب شدن است.
این نگرانیها موجب شده تا اکثر کارشناسان ناخودآگاه به یاد فاجعه هستهای چرنوبیل بیفتند. واقعهای که در سال ۱۹۸۶ در اکراین رخ داد. فاجعهای که قربانیان بسیاری داشت و هنوز پس از گذشت سالها کارشناسان با شنیدن نام آن چو بید بر خود میلرزند.
فاجعه چرنوبیل در ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ در اکراین رخ داد. اکراینی که در آن روزگار یکی از متحدان بلوک شرق محسوب میشد. مسئولان این سایت هستهای در این تاریخ سیستم امنیتی راکتور را غیر فعال کردند. در نتیجه این اقدام راکتور از کنترل خارج میشود.
دانشمندان معتقدند که در وقوع حادثه مهلک چرنوبیل دو اشتباه تاثیر گذار بودند. اولین اشتباه زمانی بود که کنترل کننده راکتور به اشتباه و بر اثر عدم تنظیم کردن میله های جذب نوترون نیروی راکتور را تا یک درصد کاهش داد و راکتور بیش از پیش افت قدرت پیدا کرد. در اینجا بود که پرسنل دومین اشتباه خود را انجام دادند و تقریبا تمامی میلههای کنترل را از داخل راکتور بیرون کشیدند. این عمل همانند زمانی است که تلاش کنیم در آن واحد به دو پدال گاز و ترمز یک خودرو فشار وارد کنیم. در این زمان و با وجود نبود میلههای کنترل کننده قدرت در داخل منطقه فعال، نیروی راکتور به ۷درصد افزایش یافت.
پس از این سلسله واکنشهای شیمیایی، انفجار اولیه پوشش ۱۰۰۰ تنی بالای راکتور را بلند و راه را برای خروج مقدار زیادی بخار آب داغ هموار کرد. و این مقدمهای بود بر انفجار دوم ناشی از هیدروژن، که ممکن است حاصل ترکیب بخار آب لولههای پاره شده و زیرکونیوم و یا حتی گرافیت هسته راکتور بوده باشد.
انفجار دوم سقف راکتور را پاره کرد و ۲۵درصد از تأسیسات هسته راکتور را از بین برد. گرافیت (کندکننده) سوزان و مواد داغ هسته که در اثر انفجار بیرون ریخته بود، باعث ایجاد حدود ۳۰ آتش سوزی جدید شد، واین شامل سقف قیر اندود شد.
در این حادثه، ۵۰ نفری که در نزدیکی این حادثه قرار داشتند جان خود را از دست دادند. اما همان گونه که کارشناسان نیز اعلام کرده بودند، پخش ذرات رادیواکتیو در اتمسفر در نسلهای آینده خود را نشان داد. بر اساس برخی آمارها کارشناسان اعلام کردند که نزدیک به ۴۰۰۰ هزار نفر که به طور غیر مستقیم تحت تاثیر این ذرات قرار گرفتهاند، جان خود را از دست خواهند داد. ذراتی که تعداد مبتلایان به سرطان را افزایش داد و همچنان ادامه دارند.
در تصاویر زیر برخی از نتایج مخرب این انفجار را از نظر میگذرانیم.