اختصاصی سبزپرس/در حالی که امسال وزیر صنایع و معادن وزیر سبز شد
معدن کاران از فنسهای حفاظتی ذخیرگاه جنگلی ارس عبورکردند
سبزپرس- گروه محیط طبیعی: امسال وزیر سبز کسی نبود به غیر از محرابیان، وزیر صنایع و معادن. وزیری که پس از انتخابش بارها بر لزوم حفظ محیط زیست پایدار تاکید کرده است. اما گسترش اکتشاف و بهره برداری معادن در کشور از داستان دیگری خبر می دهد. گویی وزیر سبز شدن وزیر صنایع و معادن تقدیری از تخریبها ی بخشی از این وزارت خانه از منابع طبیعی و محیط زیست کشور است تا قدردانی از توجه این وزارت خانه به منابع طبیعی کشور.
این بار نوبت ذخیرگاه جنگلی
ارس امین آباد فیروزکوه است. هفته پیش ماشینهای سنگین راه و معدن فنسهای حفاظتی را شکستند و با ورود به منطقه حفاظت شده 100متر جاده کشیدند و مشغول حفاری و عملیات اکتشافی معدن در یکی از قدیمی ترین ذخیرگاههای جنگلی شدند.
برداشت معادن در شرق تهران داستان جدیدی نیست. چند سال پیش با معدن تراورتن دماوند آغاز شد و چندین هکتار از درختچه زارهای بادام کوهی منطقه را نابود کرد. اکنون هم نوبت به اکتشاف معادن دیگر از جمله سنگ قرمز و سنگ لاشه در محدوده هسته مرکزی جنگلهای
ارس و بنه است.
مکانی که معدن سنگ قرمز دلیچایی قرار دارد یکی از قدیمی ترین و کهنسال ترین رویشگاههای جنگلی بنه یا پسته وحشی است. مکانی که با فعالیت این معدن بیش از 10 هکتار از آن کاملا تخریب شده است. (تصاویر 1 و 2)
تصویر شماره 1
البته دامنه این تخریبها محدود به این 10 هکتار نیست. نشانه گذاریهای موجود حکایت از تخریبها ی بیشتری دارد. تعداد درختان بنه قلع و قمع شده بیش از یکصد اصله برآورد شده و تعداد درختچه های نابود شده از گونه های بادام کوهی، تنگرس، زرشک و نیز درخت داغداغان نیز چشمگیربوده است. این تنها یک نمونه از صدمه ای است که وزارت خانه وزیر سبز امسال به اکوسیستم حساس کوهستانی این منطقه وارد کرده است.
همه این تخریب ها و قانون شکنی ها در حالی رخ می دهد که با عنایت به "قانون حفظ و حمايت از منابع طبيعي و ذخائر
جنگلي كشور" * چهار گونه ذخیره
گاه بنه (پسته وحشی)، بادام وحشی،
ارس و گون در منطقه مورد بحث حضور گسترده ای داشته و با توجه به اینکه این فعالیت معدنی بدون مجوز نهاد مدیریت منابع طبیعی کشور انجام شده، فعالیت مغایر قانون معدن سنگ قرمز منطقه محرز است. هرچند بر اساس آخرین گزارشهای دریافتی در حال حاضر فعالیت معدن مذکور با دخالت اداره کل منابع طبیعی استان تهران متوقف شده است.
تصویر شماره 2
اما داستان تعرض وزارت معادن به جنگلهای کشور به حدی است که وقتی یک پرونده در دست بررسی است معدن دیگری در نزدیکی همان معدن، در ارتفاعات روستای کهنک و در محدوده رویشگاه
ارس منطقه در خرداد ماه امسال آغاز به فعالیت کرد. هر چند به گفته مسئولان منابع طبیعی این معدن نیز فاقد مجوز این نهاد بوده و اقدامات برای توقف فعالیت این معدن نیز انجام شده است.
داستان به همین جا ختم نمی شود. روند تخریبی در محدوده اکوسیستمهای جنگلی طبیعی شرق استان تهران به همین جا ختم نشده و در روزهای اخیر به مرحله بحرانی رسید. طی بازدید در هفته دوم شهریورماه جاری مشاهده شد ماشینهای سنگین با شکستن و عبور از فنسهای حفاظتی ذخیره
گاه جنگلی
ارس امین آباد فیروزکوه وارد محدوده آن شده و ضمن خاکبرداری و خاکریزی و احداث حدود 100 متر جاده اقدام به حفاری و عملیات اکتشافی معدن کرده اند (تصاویر 3 و 4). در صورت اجرایی شدن عملیات بهره برداری معدن در این منطقه تعداد زیادی درختان چندهزار ساله
ارس و بخشهای وسیعی از اکوسیستم جنگلی انبوه و حفاظت شده و مراتع کوهستانی غنی منطقه نابود خواهند شد. این فعالیتهای معدنی علاوه بر تخریب اکوسیستم، فرسایش گسترده خاک و ایجاد زخمهای عمیق و تخریب چشم اندازهای زیبای منطقه را هم در پی خواهند داشت. همچنان که اقدام اکتشافی کنونی نیز باعث تخریب پوشش گیاهی و خاک و نیز زخم غیرقابل جبرانی به پهنه ذخیره
گاه ارس امین آباد فبروزکوه شده است.
تصویر شماره 3
بنا به گفته مسئولان منابع طبیعی شهرستان فیروزکوه پیگیری برای شناسایی عامل تخریب و پیگرد قانونی خاطی در دست انجام است. اما زمانی که نظارت مستمر بر عرصه های جنگلی و ذخیره گاهها از سوی نهاد منابع طبیعی و برخورد قاطع و بازدارنده با متجاوزان به منابع ملی، برای حفظ و نگهداری عرصه های مذکور بیش از پیش ضرورت دارد هرروز عرصه های بیشتری از منابع طبیعی توسط وزارت صنایع و معادن تخریب می شود.
عرصه های جنگلی کهن البرز جنوبی با پوشش گیاهی منحصربفرد و تنوع زیستی قابل توجه هنوز هم در مناطق کوهستانی شرق استان تهران در محدوده شهرستانهای دماوند و فیروزکوه به چشم می خورند. اگرچه این رویشهای جنگلی خاص با گذر سالیان متحمل تخریب و کاهش سطح شده اند اما هنوز هم ذخیره ارزشمندی برای نسل ما و احتمالا نسلهای آینده پابرجا مانده است.
.
تصویر شماره 4
این پوشش گیاهی که شاخص جنگلهای نیمه خشک ناحیه فیتوژئوگرافیک ایران و تورانی است مشتمل بر بیش از 60 گونه درختی و درختچه ای و بیش از 1000 گونه گیاهی مختلف است. تنوع گیاهی در مناطق کوهستانی شرق استان تهران به حدی است که به جرات می توان گفت نزدیک به یک هشتم کل گونه های گیاهی سرزمین ایران را می توان در این منطقه پیدا کرد و این را گیاهشناسانی که در این منطقه به مطالعه و تحقیق پرداخته اند و فلورها و کتب نگارش شده تایید می کنند.
علاوه بر تنوع گیاهی، حیات وحش به جا مانده در این مناطق نیز چهره ای از زنجیره پیوسته حیات دارد. از پلنگ و گرگ و گراز تا قوچ و میش و کل و بز و خرگوش و روباه در کنار تنوع بالایی از پرندگان و خزندگانی همچون انواع مار و لاک پشت در این اکوسیستم پویا به چشم می خورند.
این نواحی جنگلی در اوایل دهه 80 به عنوان ذخیره
گاه شناخته و ثبت شد. با تهیه طرح اولیه ذخیره
گاه جنگلی
ارس امین آباد فیروزکوه، بخشی از این جنگلها فنس کشی شده و مورد حفاظت فیزیکی قرار گرفت. در سالهای اخیر نیز توجه دستگاههای مسئول و پژوهشگران بیش از پیش به این اکوسیستم ناشناخته جلب شده و ضمن ثبت ذخیره گاههای جنگلی و تهیه طرح حفاظتی توسط ادارات منابع طبیعی، چندین پایان نامه و پژوهش دانشگاهی نیز در این جنگلها انجام شده و یا در دست انجام است.
اما با تمام این قوانین وزارت خانه وزیری که نام سبزبودن را یدک می کشد کمر همت به تخریب جنگلهای ایران را به اسم عملیاتهای گسترش و بهره برداری از معادن بسته است.
__________________________________________________ ________
* قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخائر جنگلی کشور
مصوب 5/7/1371 مجلس شورای اسلامی
" ماده 1- از تاریخ تصویب این قانون گونه های درختانی از قبیل شمشاد، زربین، سرخدار، سرو خمره ای، سفیدپلت، حرا و چندل، ارس، فندق، زیتون طبیعی، بنه (پسته وحشی)، گون، ششم، گردو (جنگلی) و بادام وحشی(بادامک) در سراسر کشور جزء ذخائر جنگلی محسوب و قطع آنها ممنوع می باشد. "
در ادامه این قانون وزارت جهاد سازندگی (وزارت جهاد کشاورزی فعلی) موظف به شناسایی و حفاظت مناطق استقرار این گونه ها شده و قطع آنها تنها بر اساس طرح مصوب در موارد خاص و بنابرضرورت و مسائل فنی و توسعه گونه های دیگر به تایید وزارت مجاز شمرده شده است