مزه عجيب اين سياره
تلسکوپ فضايي اسپيتزر ناسا چيز عجيبي درباره ي
سياره اي دورافتاده کشف کرده است.
اين سياره متان ندارد و
اين در حاليست که متان عنصر فراواني در بسياري از سيارات منظومه ي شمسي ماست. به گفته ي کوين استيونسون، فارغ التحصيل رشته ي علوم
سياره اي از دانشگاه فلوريداي مرکزي: «اين معماي بزرگي است. مدل ها حاکي از آن است که کربن در
اين سياره بايد به شکل متان باشد. نظريه پردازان کاملاً سرگرم حلّ
اين معما شده اند».
اين کشف، اخترشناسان را يک گام به کاوش جوّ سيارات دوردست زمين مانند نزديک تر مي کند.
اين سياره ي بي متان، که GJ436b نام دارد، تقريباً به اندازه ي
نپتون و بنابراين کوچک ترين
سياره ي دوردستي است که تلسکوپي توانسته با موفقيت آن را «مزه مزه» يا بررسي کند. در نهايت، تلسکوپي بزرگ تر در فضا مي تواند با استفاده از همين روش به جست و جوي متان و ديگر نشانه هاي شيميايي حيات، مانند آب، اکسيژن و دي اکسيد کربن در سيارات زمين مانند کوچک تر بپردازد.
استيونسون مي گويد: «در نهايت، مي خواهيم نشانه هاي زيستي را روي
سياره اي کوچک و سنگي بيابيم. اکسيژن، به ويژه به همراه حتي مقدار کمي متان، حاکي از آن است که امکان ندارد ما انسان ها در
اين جهان تنها باشيم».
جوزف هرينگتون، محقق مدير
اين پژوهش از دانشگاه فلوريداي مرکزي، مي گويد: «در
اين مورد، اميدواريم متان را نه به سبب وجود حيات، بلکه به علت ترکيبات شيميايي خود
سياره بيابيم.
اين نوع
سياره بايد متان را در خود توليد کند».
در سال 2003 رصدخانه اي با تلسکوپي به قطر 85 سانتي متر به فضا پرتاب شد.
اين رصدخانه ابزارهايي دارد که در طول موج هاي گوناگون فروسرخ به کار مي روند.
اين تلسکوپ فضايي برخلاف اغلب تلسکوپ هاي فضايي به جاي
اين که به دور زمين بگردد به دور خورشيد مي گردد.
متان در
سياره ي ميزبان حيات ما وجود دارد.
اين عنصر بيشتر از طريق ميکروب هاي زنده در بدن گاوها و در شاليزارهاي غرق در آبِ برنج توليد مي شود. همچنين، تمام
سيارات غول پيکر منظومه ي شمسي ما متان دارند با
اين که گاو ندارند! نپتون به سبب وجود همين ماده ي شيميايي آبي است، زيرا متان نور قرمز را جذب مي کند. متان يکي از اجزاي اصلي تشکيل دهنده ي اجرام نسبتا سرد است؛ از جمله ستارگان «نارس» که کوتوله هاي قهوه اي خوانده مي شوند.
در حقيقت، پيش بيني مي شود که هر
سياره اي با ترکيب جوّي هيدروژن، کربن و اکسيژن و دمايي تا 1000 کلوين (حدود 727 درجه ي سانتي گراد) مقدار قابل توجهي متان و مقدار کمي منواکسيد کربن در خود داشته باشد. در
اين دما کربن بايد به شکل متان باشد.
سياره ي GJ436b نيز بايد در دماي 800 کلوين (يا 527 درجه ي سانتي گراد) داراي مقدار قابل توجهي متان و مقدار کمي منواکسيد کربن باشد. اما رصدهاي اسپيتزر برعکس
اين را نشان مي دهد.
اين تلسکوپ فضايي، نور
اين سياره را در شش طول موج فروسرخ ثبت کرد و شواهدي مبني بر وجود منواکسيد کربن اما نه متان به دست آورد.
هرينگتون مي گويد: «ما سخت در حال فکر کردنيم.
اين امر نشان مي دهد که مدل هاي ما بايد اصلاح شوند و بهبود بيابند. اکنون ما اطلاعاتي واقعي بر روي
سياره اي دورافتاده داريم که نشان مي دهد در واقع چه اتفاقي در جوّ
اين سيارات مي افتد».
سياره ي GJ436b در
صورت فلکي اسد و در فاصله 33 سال نوري از ما قرار گرفته است.
اين سياره در مدت 64/2 روز به دور ستاره ي کوچک خود مي گردد. ستاره ي ميزبان، کوتوله اي از رده ي M و بسيار سردتر از خورشيد ماست. آن طور که از زمين ديده مي شود
اين سياره از مقابل قرص ستاره ي مادر خود عبور مي کند.
اين تحقيق پيش از اتمام مايع خنک کننده ي تلسکوپ اسپيتزر و آغاز مأموريت «گرم» آن، در اردبيبهشت 1388/ مي 2009، انجام شد.