زیباشو: با نزدیک شدن به نوروز، شور و نشاطی ما را فرا میگیرد و برخی هم از هماکنون در تدارک سفر هستیم، بعضی به دنبال شهری جدید هستیم تا از آن دیدن کنیم و همراه خانواده و یا دوستان اوقات خوشی را بگذرانیم. اما سفر کردن میتواند رژیم غذایی ما را مختل کند. اگر حواسمان جمع نباشد. ناگهان متوجه میشویم بیشتر وعدههای غذایمان را در رستورانهای فست فود خوردهایم و وزنی را که با زحمت بسیار از دست داده بودیم، در عرض مدت کوتاهی اضافه کردهایم. دلیل این چاقی هم مصرف غذاهای چرب و کم تحرکی است. واقعا سخت است که در این دوره سبزیجات، میوه جات، غلات و لبنیات کمچرب مصرف کنیم ! از سوی دیگر یکی از بدترین اتفاقاتی که ممکن است در طی مسافرت رخ دهد، بیمار شدن است که اکثر اوقات این بیماری «اسهال مسافرتی» است؛ مشکلی بسیار آزار دهنده که در صورت عدم بهبود میتواند بالقوه کشنده باشد.
بهداشت آب:
مسأله بهداشت آب، قابل اغماض نیست روزانه ۸ لیوان آب بخورید. سعی کنید بطریهای کوچک آب مصرفی به همراه داشته باشید که در مواقع لزوم بتوانید آنها را دوباره از آب پر کنید. در غیر این صورت بهتر است آب جوشیده و نوشیدنیهای گرم مثل چای بنوشید. هیچ گاه از آبی که از سالم بودنش مطمئن نیستید، برای شستن دندانها و لنزهای طبی خود استفاده نکنید. حتی در این مواقع یخ نیز میتواند آلوده باشد؛ چرا که یخ نیز ممکن است از آب آلوده تهیه شده و منبع خوبی از میکروبها باشد.
جوشاندن آب:
آب را به جوش آورده و اجازه دهید حداقل یک دقیقه کامل بجوشد. نکته دیگر اینکه در ارتفاعات بالا آب در دمای کمتری به جوش میآید و در نتیجه احتمال کشته شدن میکروبها کمتر میشود؛ پس در این شرایط اجازه دهید آب حداقل ۵- ۳ دقیقه بجوشد.
چاقی:
آیا میتوانیم هم در رستورانهای فست فود غذا بخوریم و هم چاق نشویم؟ بله، غذای خود را با دیگران شریک شوید. و حتیالمقدور غذاهای گریل شده یا آبپز سفارش دهید. همیشه مقداری آدامس به همراه داشته باشید تا وسوسه شیرینی خوردنتان کم شود. میوهها و سبزیها را حتما در طی روز مصرف کنید؛ چون فیبر موجود در آنها، پس از ورود به بدن آب جذب کرده و همین جذب آب باعث افزایش حجم و احساس پری و سیری میشود. میتوانید در طی مسیر از میوههایی مثل سیب، موز، پرتقال، انگور، کشمش، پنیر و ساندویچهای کوچک، ماست، بیسکویتهای شور، آجیل و دانههای سویا، ذرت بوداده، شیرینیهای کم شیرین، آبمیوه، برگه هلو و زردآلو استفاده کنید.
یبوست:
حتما در طول روز ۸ لیوان آب بنوشید. کم آبی ممکن است باعث سردرد، خستگی و کاهش تمرکز شود. از مصرف مقادیر زیاد کافئین، مثل چای و قهوه خودداری کنید. کافئین موجب از دست رفتن آب بدن و کاهش حرکات رودهای شده و یبوست را تشدید میکند. سعی کنید حتما در طی روز فعالیت بدنی داشته باشید. این تحرک بدنی میتواند شامل چند تمرین ساده ورزشی تا پیاده روی باشد. در حد امکان وعدههای غذایی خود را در فضای آزاد مصرف کنید. حداقل دو وعده میوه و سبزیجات در یک روز از بروز یبوست جلوگیری میکند.
اسهال مسافرتی
حدود ۵۰ درصد افراد در طول سفر به اسهال مبتلا میشوند که مهمترین علایم آن عبارتند از: اسهال، حالت تهوع، بیقراری و نفخ شکم، این بیماری حدود ۳- ۷ روز طول میکشد و دربین جوانان شایعتر از افراد مسن است. اول از همه باید به پزشک مراجعه کنید. برای درمان اسهال معمولا آنتیبیوتیک توصیه نمیشود. در عوض مصرف مایعاتی مثل آب و نوشیدنیهای بدون کافئین، آبمیوه و کراکرهای نمکی مفید است. اسهالهایی که در طی چند روز بهبود نیابند، خونی و یا همراه تب و لرز باشند و همچنین اسهال در کودکان، نوزادان و خانمهای باردار، به ویزیت اورژانس نیاز دارند.
وقتی به مکان جدیدی میروید، اهمیت شستن دستها از زمانی که در خانه هستید بیشتر میشود؛ چرا که در مکانهای جدید با میکروبهای جدید مواجه میشویم که قبلا با آنها تماس نداشتهایم. ویروسهای مختلف آنفلوانزا هم که در این میان جای خود دارند!
فقط غذاهای کامل و پخته شده بخورید، غذاهای نیمپز میتوانند منبع خوبی از میکروبها باشد.
نکته مهم دیگر نگهداری غذاها در طول سفر است. بهتر است غذاهایی انتخاب شوند که به یخچال نیاز ندارند.
قبل از رفتن به غذاخوریها حتما در مورد آنها تحقیق کنید و هیچگاه به رستورانهای ناشناس بین راه اطمینان نکنید.
از خوردن مواد غذایی نفاخ، به خصوص در طول مسیر خودداری کنید.
اگر به رستوران میروید، به ظروف غذاخوری توجه خاصی داشته باشید تا تمیز و بدون لک باشند.
اگر بر روی آنها باقیمانده غذاهای خشک شده، جای انگشت و یا اثر رژلب دیدید، مسلما مشکل اساسی در شستن ظروف وجود داشته است!
از مصرف شیر و لبنیات غافل نمانید. اما حتما در مورد شیر دقت کنید. از مصرف شیر غیرپاستوریزه جدا خودداری کنید؛ چرا که احتمال آلوده بودن آن بسیار بالاست.
بهتر است میوه و سبزیجاتی مصرف کنید که قابل پوست کندن باشند و غذاهایی بخورید که تازه پخته شده باشند. غذایی که بیش از دو ساعت در دمای اتاق بماند و سرد شود، میتواند بالقوه جایگاه باکتریها شود!
غذاهای خام میتواند مسموم باشند. برای نوزادان کمتر از شش ماه، شیر مادر و یا شیرخشک که با آب جوشیده درست شود، بهترین غذاست.
اگر برای اولین بار عازم مکانی هستید، بد نیست در مورد محل اقامت و رستورانهای شهر مورد نظر، با پرس و جو از دیگران و یا از طریق اینترنت، تحقیقی انجام دهید.
از دستفروشانی که مواد غذایی میفروشند، چیزی نخرید. به احتمال زیاد این افراد از اصول اولیه بهداشتی هیچ اطلاعی ندارند و نمیتوان از آنها انتظار مواد غذایی تازه و سالم داشت.
غذاهایی که حاوی تخممرغ و ماهی و گوشت خام هستند، میتوانند بالقوه خطرناک باشند.
اگر به آلرژی مبتلا هستید، حواستان جمع باشد که مواد حساسیتزا مصرف نکنید گاهی اوقات هم اصلا سابقه حساسیت نداریم، اما با خوردن غذایی خاص و یا در معرض مادهای خاص، ناگهان بدنمان واکنش نشان میدهد و علائمی مثل التهاب، خارش، قرمزی پوست در التهابهای پوستی بروز میکند. در صورت شدید شدن این علایم حتما به پزشک مراجعه کنید.
بهتر است به جای مصرف برگرهایی که از گوشت قرمز تهیه میشوند، مرغ مصرف کنید در صورت امکان، سبزیجات بیشتری به همراه غذا سفارش دهید.
اگر مجبور هستید در طی سفر به مدت طولانی بنشینید و بیحرکت بمانید (مثلا در هواپیما و یا ماشین سواری)، هر ساعت یکبار پاهایتان را حرکت دهید، در صورت امکان کمی قدم بزنید و از آویزان ماندن پاها جلوگیری کنید. این حرکات، از آماس کردن پاها و گرفتگی عضلات بدن جلوگیری میکنند.
در صورتی که به بیماری حرکت (motion sickness) مبتلا هستید، یعنی هنگام سوارشدن به کشتی، هواپیما و اتومبیل دچار حالت تهوع و استفراغ میشوید، میتوانید داروهای مخصوص این بیماریها را از داروخانه تهیه کنید. خوردن یک عدد آب نبات هم به کاهش حالت تهوع کمک میکند.
هنگام مسافرت، خوردن صبحانه را فراموش نکنید. نخوردن صبحانه باعث افت قند خون و این حالت باعث بروز علائمی مانند بیحالی، عدم تمرکز و تحریکپذیری عصبی میشود.
برای نگهداری غذاها آنها را در ظروف درسته قرار دهید. غذاهای خام و پخته را نیز از هم جدا کنید؛ چراکه آلودگی به راحتی از غذای خام به غذای پخته منتقل میشود.
گوشت قرمز میتواند ناقل بسیاری از انواع انگلها باشد که برای از بین رفتن آنهابه پخته شدن نیاز است؛ به این معنی که با سرخ شدن و یا نیمپز شدن نمیتواند از شر این پارازیتها خلاص شد! پس بهتر است، غذهایی سفارش دهید که گوشت خام پخته شده باشد.