صفحه نخست » بخش عمومي » دکتر علیرضا شیری » گیاهی

اگر به دنبال تغییر رژیم غذایی و ایجاد تنوع در آن، ضمن تلاش برای کاهش وزن هستید، سویا را به برنامه غذایی خود اضافه کنید.سویا در مقایسه با دیگر انواع پروتئین‌ها، چربی اشباع‌شده و کالری کمتری دارد و در مقابل حجم فیبر موجود در آن بالاتر است. یکی از دلایلی که سویا در رژیم‌های لاغری گنجانده می‌شود این است که این دانه باوجود اینکه جایگزین غذا‌های پر کالری می‌شود اما در عین حال بدن را دچار فقر پروتئین نمی‌کند و در عین حال مدت زمان احساس سیری در فرد را افزایش می‌دهد.
جالب است که سویا همانند پروتئین‌های حیوانی، یک پروتئین کامل به شمار می‌آید که به گفته پزشکان مصرف روزانه ۲۵ گرم از آن به سلامت قلب کمک می‌کند. همچنین سویا از کاهش توده استخوانی و دچار شدن به برخی سرطان‌ها جلوگیری می‌کند.
هرچند برخی، طعم سویا را نمی‌پسندند اما امروزه محصولات تهیه شده از سویا با انواع طعم‌ها در بازار موجود است و می‌توان در بین آنها محصولی هماهنگ با ذائقه فردی را پیدا کرد.
به یاد داشته باشید برای آن دسته از افرادی که به شیر حیوانی حساسیت دارند، مصرف شیر سویا توصیه می‌شود و این دسته از افرادمی‌توانند پروتئین مورد نیاز خود را از این طریق تامین کنند.

درباره سویا بیشتر بدانیم

سویا از انواع حبوبات است که محل کشت اولیه آن در آسیا بوده اما تولید انبوه آن در ایالات متحده آغاز شد. سویا را می توان یک دانه همه کاره نامید که از آن می توان در مواد غذایی مختلف و روغن های خوراکی استفاده نمود.

آیا سویا برای شما مفید است؟
سویا گذشته از این که غذای کاملی، سرشار از پروتئین هاست هیچ نوع کلسترول مضر و چربی در بر ندارد و جزء ترکیبات اشباع نشده به شمار می رود.
اما سویا کارهای بسیار زیاد دیگری را نیز انجام میدهد. در این قسمت فواید سویا که از نظر علمی ثابت شده اند شرح داده شده است.

سویا ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد
جایگزینی محصولات حیوانی با سویا باعث افزایش کلسترول خوب نیز در بدن می شود.
این نظریه در سال 1999 در آمریکا ثابت شد و اداره بهداشت حق ترویج و تبلیغ سویا را بر روی اتیکت های غذایی به شرکت های آمریکایی واگذار کرد. در همین زمان سویا به عنوان یک رژیم مناسب برای بیماران قلبی معرفی شد.
سویا از بروز سرطان پروستات جلوگیری می کند
در بیش از 40 نوع تحقیق مختلف ثابت شده است که سویا باعث بهبود عملکرد پروستات میشود زیرا حاوی مقادیر زیادی ایزوفلایون است. ایزوفلایون یک نوع آنتی اکسیدان برجسته و موثر در جلوگیری از ایجاد غدد سرطانی در پروستات است. پروتئین سویا از ترشح آنزیمهایی که باعث تحریک رشد نابهنجار سلولهای تشکیل دهنده پروستات می شوند جلوگیری میکند. میزان پایین سرطان پروستات در مردان آسیایی گویای استفاده آنها از این ماده غذایی بی نظیر است.

سویا سلامت استخوان ها را تضمین میکند
مطالعات آماری نشان می دهد که مصرف سویا در خانم های یائسه از بروز پوکی استخوان در آنها جلوگیری می کند. مردان نیز از فواید سویا در این زمینه بی بهره نیستند زیرا مصرف آن استخوان ها را محکم کرده، کمبود مواد معدنی را جبران می کند و باعث کاهش بیماری آرتروز می شود.
سویا باعث حفظ سلامت روده بزرگ می شود
آمار مرگ و میر به دلیل سرطان روده در بیماری های جهاز هاضمه بالاترین درصد را به خود اختصاص می دهد. البته هنوز دانشمندان به هیچ گونه دلیل علمی و یا ادعای قطعی در این زمینه دست پیدا نکرده اند. اما سویا نقش مهمی را در حفظ سلامت دستگاه گوارش که روده نیز جزئی از آن به حساب می آید، بازی می کند. تحقیق و بررسی در مورد افرادی که از سرطان روده جان سالم به در برده اند حاکی از آن است که مصرف سویا باعث کاهش تکثیر سلول های سرطانی در روده می شود.

سویا باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود
سویا حاوی یک نوع زداینده قوی به نام ساپونین می باشد. ساپونین ها به کلسترول های درونی امعاء و احشاء چسبیده و از جذب آن در بدن جلوگیری می کنند. علاوه بر این ساپونین ها با از بین بردن میکروب های مضر سلامت بدن را تثبیت می کند.

فواید سویا برای بیماران دیابتی و کلیوی
خون افرادی که از مرض قند رنج می برند دارای مقادیر زیادی گلوکز است و سلول های بدنشان از تشخیص انسولین عاجز می باشد. انسولین نام هورمونی است در بدن که میزان جذب گلوکوز را بر عهده دارد. افراد دیابتی که در رژیم روزانه خود از سویا استفاده می کنند میزان گلوکوز خونشان به طرز شگفت انگیزی کاهش می آید. به این دلیل که بیماری های قندی نهایتا منجر به بروز امراض کلیوی می شوند، پس می توان نتیجه گرفت که سویا به طور غیر مستقیم در درمان بیماری های کلیوی نیز مفید واقع می شود.
مواد غذایی که از سویا بدست می آیند

پروتئین سویا در مواد مختلفی از جمله موارد زیر به وفور یافت می شود:

شیر سویا:
از ترکیب شیر، سویا، آب و مقداری شکر بدست می آید. حالتی چرب و خامه ای دارد و به آن طعم های مختلفی از جمله فندقی می افزایند. برای کسانی که توانایی هضم لاکتوز (قند شیر) را ندارند، سویا بهترین جایگزین است.

آرد سویا:
از دانه های سرخ و کنگره دار سویا می توان آردی درست کرد که به خوبی آرد سفید در پخت غذاهای مختلف کاربرد دارد.

میزو (خمیر سویا):
بیشتر در سوپ های ژاپنی از آن استفاده می شود. با افزودن کمی نمک طعم مطبوعی به خود می گیرد و حاوی مقادیر فراوانی پروتئین سویا است.

جوانه سویا:
مانند جوانه گندم می توان از آن در طعم دادن به انواع سالاد استفاده کرد.

سویا برگر و هات داگ سویا:
برای گیاه خواران و آن عده که برای حفظ سلامتی خود از مصرف گوشت قرمز خودداری می کنند در عوض می توانند سویا را کباب کرده و در انواع مختلف نان های ساندویچی قرار دهند و از خوردن آن لذت برند.

توفو:
نوعی پنیر است که از شیر سویا بدست می آید و در آسیا برای قرن های متمادی جایگزین گوشت قرمز بوده. طعمی متعادل دارد و مزه آن تقریبا شبیه به سایر فرآورده های سویاست.

آجیل سویا: مانند بادام زمینی، نوعی خوراك به شمار میرود البته خیلی کم چرب تر از آن است. سریع پخته میشوند و طعم آن در سالاد ها بی نظیر است.

دانه های سویا:
در حالت طبیعی، دانه های سویا به تنهایی مصرف نمی شوند اما میتوان آنها را مانند دانه های سایر حبوبات پخت و مصرف نمود.

تمپو:
نوعی کیک پوف کرده مختص کشور اندونزی می باشد که جایگزین مناسبی برای گوشتهای حیوانی محسوب می شود.
بافت پروتئینی سویا: در ابتدا سویا را ایزوله نموده و سپس خشک می کنند تا بافت های پروتئینی در آن به وجود آیند. همانند گوشت گاو به صورت آبدار و یخ زده به فروش می رسد و معمولا برای تهیه برگرهای گیاهی، سوسیس، هات داگ و نگتس های گیاهی مورد استفاده قرار میگیرد.
مکمل های سویا، محلول ها، قرص ها و پروتئین های تکه ای سویا: برای کسانی که همواره در رفت و آمد بوده و وقت چندانی برای صرف غذا ندارند، دانه های سویا در مکمل ها، نوشیدنی ها و قرص های مختلف قرار گرفته اند. حتی از پروتئین سویا نوعی آبنبات چوبی نیز درست کرده اند.

میزان مصرف روزانه
به دلیل تمام فوایدی که سویا دارا می باشد، اداره کل بهداشت و مواد غذایی مصرف حداقل 25 گرم پروتئین سویا را به صورت روزانه توصیه می کند که در هر وعده می بایست 25/6 گرم پروتئین سویا مصرف شود.
توجه داشته باشید که سویا به خودی خود یک وعده غذایی معجزه آسا نیست و نباید تنها با خوردن آن انتظار زندگی جاودانه داشته باشید. مانند تمام مواد غذایی، سویا نیز باید با مقادیر فراوانی میوه و سبزیجات تازه و سایر گیاهان فیبردار و غذاهای کم چرب استفاده شود.

سویا سلامتی به ارمغان می آورد
هیچ کس انتظار ندارد که شما هر روز توفو بخورید و یا شیر سویا سر بکشید، به همین دلیل تنوع زیادی در محصولات سویا وجود دارد. با بهره گیری از تکنولوژی مدرن بشر اجازه تولید انواع مختلف فرآوردههای سویا با طعم های متفاوت را دارد. پس اکنون که به خواص سویا پی بردید، حداقل برای یک بار هم که شده، آنرا امتحان کنید