مشرق:تصادف در هر ساعت جان 2 ايراني را مي‌گيرد. یعنی هر نیم ساعت یک ایرانی. اين، مهم‌ترين نكته‌اي بود كه در نخستين مراسم دهه ايمني، عنوان شد.
ميزان بالاي تصادفات در كشور از جمله مسائلي است كه همواره مسئولان وزارتخانه بهداشت و پليس راهور ناجا را به طور مستقيم درگير مي‌كند.
بر اساس آمار، سال گذشته 20 هزار و 68 هموطن در اثر تصادف فوت كرده و 800 هزار نفر نيز به انحاي مختلف مجروح شده‌اند. اگر نفرات كشته شده در تصادفات رانندگي در سال گذشته را در تعداد روزهاي سال تقسيم كنيم سهم هر روز از ميزان تلفات رانندگي 55 كشته و 2 هزار و 100 مجروح مي‌شود با اين حساب در هر ساعت بيش از 2 كشته و 87 مجروح به تعداد تلفات رانندگي اضافه مي‌شود.
اما طي سال‌هاي گذشته ميزان بالاي تلفات ناشي از تصادفات رانندگي در كشور ما به حدي بود كه برخي آن را با تعداد شهداي 8 سال جنگ تحميلي مقايسه مي‌كردند. با اين حساب كشورمان بالاترین آمار مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده ای در جهان را داراست.
همین جمله ناخوشایند كافی است تا دریابیم، امنیت در جاده های كشورمان به یك حلقه مفقوده بدل شده است و همه ساله تعداد قابل توجهی از هموطنان جان خود را در حوادث و سوانح جاده ای از دست داده و میلیاردها تومان هزینه قابل اجتناب انسانی و مادی را تحمیل می كند.
علل و عوامل فراوانی همانند حلقه هایی به هم پیوسته، زنجیره حوادث جاده ای در كشورمان را تشكیل می دهند و ما را در نازلترین رتبه در میان كشورهای جهان از نظر امنیت سفر قرار می دهند.
به گفته غلامرضا معصومی، رئيس اورژانس كشور، حوادث ترافیکی نخستین عامل بیماری‌هاست.
رانندگي در جادههاي نا ايمن
آمار تصادفات رانندگي در ايران در مقايسه با ساير کشورهاي جهان نگران کننده است. ميزان تلفات تصادفات رانندگي در ايران 25 برابر ژاپن و 2برابر ترکيه است. در عربستان روزانه 12 نفر قرباني حوادث جاده‌اي مي‌شوند و بر اساس آمار تعداد كشته‌ها در تصادفات رانندگي 55 كشته و 2 هزار و 100 مجروح در هر روز در سال گذشته بوده است.
همچنين ناامن‌ترين جادههاي دنيا براي رانندگي و بدترين آمار در زمينه ميزان سوانح رانندگي در جهان متعلق به کشورهاي اريتره، مصر، ليبي، افغانستان، عراق، نيجر، آنگولا، امارات، گامبيا، ايران و موريتاني است و امن‌ترين جادههاي دنيا براي رانندگي را کشورهاي سوئيس، سنگاپور، هلند، فنلاند، آلمان، نروژ و سوئد دارند.
در حالي که تصادفات جاده‌اي نهمين علت مرگ‌و‌مير در جهان به شمار مي‌رود اين حوادث در ايران دومين علت مرگ و مير است.
دكتر ساسان افلاكي، عضو مرکز تحقیقات راه و حمل و نقل دانشگاه تهران با اشاره به نقص در راه‌هاي كشور مي‌گويد: «راه‌هاي كشور براي سرعت پايين طراحي شده‌اند و نبود علائم راهنمایی و رانندگی در برخی از نقاط باعث بروز تصادفات رانندگی می شود.»
وي با اشاره به استاندارد نبودن راه‌هاي كشور و از بين رفتن علائم راهنمايي و رانندگي در برخي جاده‌ها تاكيد مي‌كند: «در مدت زمان كوتاهي بايد نسبت به اصلاح راه‌هاي غير استاندارد و علائم راهنمايي و رانندگي اقدام شود.»
طي سال‌هاي گذشته خودرو سازان به عنوان يكي از متهمان اصلي در تصادفات رانندگي شناخته شده‌اند. استفاده از قطعات غير اصلي در خودروها يكي از علل بروز تصادفات در جادههاي كشور است كه افلاكي به آن اشاره كرده و مي‌گويد:«در این خصوص بايد يك سیستم کنترل کیفی قوي وجود داشته باشد.» راه نامناسب، خودروي نا‌ايمن، عدم رعايت قوانين راهنمايي و رانندگي سه عاملي هستند كه همواره از سوي كارشناسان به عنوان سه عامل اصلي بروز تصادفات در كشور نام برده مي‌شوند.
آمار بالاي تلفات رانندگي و هزينه‌هاي اين تصادفات كه در سال 86 حدود 18 ميليارد تومان يعني 7 درصد توليد ناخالص ملي برآورد شد مسئولان را بر آن داشت تا با اقدامات فرهنگي در وهله اول تعداد كشته‌شده‌هاي تصادفات رانندگي را كم كند. بر اين اساس دولت برنامه‌ريزي كرده است تا در سال 1400 اين تعداد 10كشته به ازاي هر 100 هزار شهروند برسد. اين در حالي است كه هزينه‌هاي مستقیم درمان مصدومان حوادث ترافیکی در سال 86، 11 درصد کل هزینه‌ها و هزینه فوت، معلولیت، کاهش کیفیت زندگی و تبعات اجتماعی و اقتصادی آن 50درصد هزینه‌هاي كشور را تشکیل می‌دهد.
فرهنگ‌سازي، اولويت اصلي راهور ناجا
سرهنگ محمد كريم خسروي، معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک رئیس پلیس راهور ناجا نيز با اشاره به اين نكته كه رويكرد ناجا جامع محور است، به تهران امروز مي‌گويد:«جلب مشاركت مردمي در امور ترافيكي و اعتماد‌سازي ازاولويت‌هاي كاري پليس راهور ناجا براي انجام فعاليت‌هاي فرهنگي است.»
وي با اشاره به اين نكته كه انسان، راه و وسيله نقليه از موضوعات ترافيكي هستند، مي‌گويد: «اگر اين فرض را داشته باشيم كه سازندگان راه و وسيله نقليه انسان و كاربران نيز انسان هستند موضوع ترافيك انساني و اجتماعي مي‌شود با اين حساب كار فرهنگي مهم‌ترين كاري است كه بايد در اين زمينه انجام داد.»
سرهنگ خسروي در خصوص تعداد كشته‌هاي رانندگي مي‌گويد:«در جادههاي روستايي 1درصد تلفات ناشي از تصادفات رانندگي را داريم كه براي فائق آمدن بر اين مشكل از دهياران روستاها به عنوان راهوران محلي ناجا استفاده كرده‌ايم كه با اين حساب در دورترين نقاط كشور نيز 3 حلقه همياران فرهنگي، دهياران و پليس ياران را سازماندهي كرده‌ايم كه اين اقدام به منظور حفظ جان شهروندان و جلوگيري از سوانح ترافيكي انجام شده است.» معاون اجتماعی و فرهنگ ترافیک رئیس پلیس راهور ناجا با اشاره به اين نكته كه تعداد 20هزار كشته در سال در تصادفات رانندگي در شأن مردم كشورمان نيست، مي‌گويد:«خودروها بايد استانداردهاي 51 گانه اجباري و استاندردهاي زيست‌محيطي را داشته و اعتقاد داريم سطح استاندرها پايين است و بايد بالاتر برود تا بتوانيم خودروهاي ايمن داشته باشم.»
رابطه كمربند ايمني و مرگ كمتر
استفاده اجباري از كمر بند ايمني چند سالي است كه در كشور باب شده است تا پيش از آيين نامه جديد پليس مبني بر استفاده اجباري از كمر بند ايمني اين وسيله بيشتر به وسيله ناكارآمدي تزئيني در خودروها محسوب مي‌شد اما از زماني كه استفاده از آن در خودروها كاهش پيدا كرد از تعداد تلفات ناشي از تصادفات دركشور نيز كاسته شد.
به گفته رئیس اورژانس كشور «كمربند ایمنی 30 تا 65 درصد تلفات جانی سرنشین جلو و 25 تا 75 درصد سرنشین عقب خودرو را كاهش می دهد.»
به گفته وي استفاده از كلاه ایمنی 40 درصد از مرگ و 70 درصد از آسیب به مغز را می‌كاهد و استفاده از صندلی ویژه 70 درصد از مرگ شیرخوار و 54 تا 80 درصد از مرگ كودكان را كاهش می دهد. با اين حال و بر اساس آمار در نوروز سال جاري در بازه زماني 25 اسفند تا 15 فروردين ماه تصادفات رانندگي يكهزار و 141 کشته بر جای گذاشت. همچنين بیشترین تصادفات منجر به مرگ در روزهای سیزدهم فروردین (77 نفر)، پنجم فروردین (76 نفر) و بیست و پنج اسفند (72 نفر) و کمترین تصادفات منجر به مرگ در روزهای یازدهم فروردین (32 نفر) و چهاردهم فروردین (37 نفر) رخ داده‌اند كه علت اصلی مرگ 55.7 درصد از افراد ضربه به سر، 23.1 درصد شکستگی‌های متعدد و 6 درصد به دلیل خونریزی بوده است. همچنین محل فوت 54 درصد از افراد در محل حادثه، 8 درصد حین انتقال به بیمارستان و محل فوت 37 درصد از افراد در بیمارستان بوده است.
فرهنگ‌سازي، استفاده از همياران پليس در سطوح مختلف آموزشي، تصويب قانون جديد راهنمايي و رانندگي از جمله راهكارهايي كه تا‌كنون براي كاهش تلفات رانندگي اجرايي شده است. اجراي دقيق قوانين جديد راهنمايي و رانندگي مي‌تواند كشورمان را از وضعيت نامطلوب تصادفات نجات دهد اين درحالي است كه شهروندان نيز بايد قوانين را درست و دقيق رعايت کنند و خودرو سازان نيز کيفيت خودروها را بالا ببرند و دولت بايد به فکر بهبود وضعيت راه‌هاي کشور باشد.