1- موقعیت طبیعی و تاریخی :
آذرشهر از بخشهای مهم و معروف شهرستان تبریز در 54 کیلومتری تبریز و در مشرق دریاچه اورمیه قرار دارد. رودهای دهخوارقان، قوری دره و چند رود کوچک اراضی این شهرستان را مشروب می سازد. دهخوارقان را عده ای تحریف شده دیوار خونین پنداشته اند که در اثر کثرت استعمال به دهخوارقان تبدیل شده است. در منابع جغرافیایی از این ناحیه به نامهای داخرقان و دیه خوارقان نیز نام برده شده است. به مناسبت آتشکده ای در حوالی این شهر بنا به تصویب فرهنگستان ایران در سال 1316 ه.ش دهخوارقان به
آذرشهر تغییر نام یافت.
در زمان حکومت ایلخانان تا دوره صفویه این منطقه به علت دارا بودن آب و هوای مساعد و محصولات فراوان و راههای ارتباطی و گذرگاه منحصر بفرد، مورد توجه حکام وقت قرار داشت. در زمان صفویه بر روی رودخانه دهخوارقان پل محکمی ساخته شد و در جریان جنگ و گریز سپاهیان قزلباش، سربازان عثمانی
آذرشهر را انبار تهیه آذوقه و علوفه کرده بودند.
در سال 1243 در جنگ دوم ایران و روس
آذرشهر محل ملاقات عباس میرزا و ژنرال پاسیکیویچ بوده که منجربه انعقاد قرارداد موقت دهخوارقان گردید.
2- موقعیت بنا:
آذربایجانشرقی، آذرشهر، خیابان امام، کوچه جلفایی، اول کوچه ستوباد.
3- شرح مختصری از بنا و مشخصات فنی بنا :
حمام چهارسوق آذرشهر از آثار اواخر دوره قاجاریه می باشد و نمونه ای از معماری حمام های این دوره است.
متاسفانه از تاریخ ساخت حمام و بانی و معمار آن مدرک موثقی در دست نیست اما با پرس و جو از ریش سفیدان محل به نظر می رسد که این حمام موقوفه مسجد چهار سوق (ستوباد) باشد. این حمام به نام حمام چارچی نیز معروف است.
4- مشخصات فنی بنا :
حمام دارای سربینه بزرگی است که با چهار پایه آجری و یک گنبد استوار بر این پایه ها و با پلان صلیبی شکل اجرا گشته است.
گرمخانه نیز پلانی مشابه سربینه اما کوچکتر از آن دارد.
از دیگر بخشهای این بنا باید به خزینه – نورکش خانه – انباری و بخش الحاقی که قبل از انقلاب به صورت نمره های خصوصی به آن اضافه شده است اشاره کرد.
ورودی بنا که رو به جنوب می باشد دچار تغییرات بسیار شده است و از این قسمت به بخش جدیدتر حمام که در ضلع شرقی حمام ساخته شده است نیز راه دارد. سربینه توسط یک گنبد بلند پوشش داده شده است که بار گنبد توسط چهار قوس جناغی کند به پایه ها انتقال داده شده است. دو پایه مستقل و دو پایه جنوبی ادقام در دیوار حمام است.
حد فاصل بین پایه ها و قوسهای شمالی با دیوار شمالی فضایی مجزا و کریدوری شکل با پوشش قوسی ایجاد کرده است. از ضلع شمالی سربینه با سه پله وارد کریدور ارتباطی شده که این راهرو به حمام وارد می شود ولی شواهد امر نشان می دهد که این کریدور در گذشته وجود نداشته و بعدها با ایجاد دیوار نمره ها بین دو پایه جنوب غربی و شرقی و با حذف حوضچه پاشویی این فضا به وجود آمده است و فضای حمام کوچکتر شده است. پوشش سقف حمام مشابه سربینه بوده اما قطر گنبد 60 سانتی متر کوچکتر شده است. در ضمن نمره های اضلاع شمالی و جنوبی بعدا" بصورت وصله ناجوری در این فضا ایجاد شده است .
5- نوع مالکیت بنا :
مالکیت حمام در دست اداره اوقاف شهرستان
آذرشهر می باشد اما سرقفلی آن به مدت بیست سال است که در اختیار آقای خالقی می باشد.
6- قدمت بنا :
قاجاریه
7- اقدامات انجام گرفته درگذشته برروی بنا :
در دوره پهلوی تعدادی فضا به صورت نمره های خصوصی به آن اضافه شده است.
The underlying connection was closed: Could not establish trust relationship for the SSL/TLS secure channel.