فردا:هرچند اعلام ارز تک نرخی از سوی بانک مرکزی در اواخر هفته گذشته تا حدودی از التهاب بازار ارز و طلا در کشور کاست و قیمت ها را کاهش داد اما واقعیت آن است که با گذشت چند روز از اجرای این سیاست وضعیت دلار تک نرخی همچنان مبهم است و برخی عناصر سودجو در بازار ارز همچنان راه خود را ادامه می دهد. در این میان نه تنها ارز با نرخ های متفاوت عرضه می شود بلکه برخی صرافیهای مجاز نیز عملا از نرخهای ابلاغی بانک مرکزی تبعیت نکرده و تنها نرخها را در تابلو تغییر دادهاند؛ ولی خرید و فروشی با این نرخها انجام نمیدهند.
بانک مرکزی در تازه ترین اقدام نرخ مرجع دلار را با ۹۷ تومان افزایش به ۱۲۲۶ تومان رساند؛ این بانک در بخشنامهاي به صرافان اعلام کرد که برای نقل و انتقال
ارز حداکثر ۵ درصد و برای فروش نقدی حداکثر يك درصد بر قیمت دلار ۱۲۲۶ تومانی بیفزایند و
ارز را بر این مبنا در اختیار متقاضیان قرار دهند.
موضوع
ارز تک نرخی از سیاستهای قانون برنامه چهارم و پنجم و نیز بسته سیاستی اخیر مصوبه شورای پول و اعتبار بود که به عقیده برخی کارشناسان اقتصادی اجرای این سیاست می تواند گام مهمی در حذف سوداگری و رانت خواری از بازار باشد اما این مهم در صورتی خواهد توانست التهاب را کاهش دهد که شکاف بین عرضه و تقاضا در بازار
ارز از بین برود. بدین صورت که بانک مرکزی باید عرضه را به گونه ای انجام دهد که نیاز واقعی مردم و بازار را برطرف کرده تا تقاضا نیز در جامعه کاهش یابد از این رو جلوی دلال بازی و سفته بازی نیز در این بازار گرفته شود.
اما اجرای چند روزه این سیاست و عدم همراهی بزرخی صرافیها با این سیاست حاکی از آن است که تک نرخی شدن
ارز بدون نظارت دقیق بانک مرکزی و برخورد با صرافی های متخلف موفقیت آمیز نخواهد بود و چه بسا این سیاست بانک مرکزی به سرنوشت سایر سیاست های این بانک دچار شود.
دلالها و واسطهها بر بانک مرکزی مسلط شدهاند
یک عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نیز با انتقاد از سیاستهای بی ثبات بانک مرکزی نسبت به نفوذ دلالها در لایه های میانی بانک مرکزی هشدار داد و گفت: این دلال ها و واسطه ها اکنون نبض بازار را در دست گرفتهاند.
"حسن ونایی" عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار داشت: بانک مرکزی شرایط نابسامان و آشفته ای دارد، هر روز یک سیاست جدید را ابلاغ می کند و بخشنامه جدیدی را به نهادها و دستگاه ها دیکته می کند، وزیر اقتصاد هم گویی این بانک را به حال خود رها کرده و هیچ اشرافی بر عملکرد آن ندارد.
وی تصریح کرد: بازار هیچ اطمینانی به بانک مرکزی و سیاست های آن ندارد از ین رو زیر بار سیاست های ابلاغی آن هم نمی رود. امروز حتی مردم عادی که سروکاری با بازار و
ارز و سکه ندارند متوجه وضعیت متزلزل و پرالتهاب بانک مرکزی شده اند در چنین شرایطی طبیعی است که بازار با شک و تردید به بسته های سیاستی این بانک نگاه کند و توجهی به آن نداشته باشد.
عضو کمیسیون برنامه،بودجه و محاسبات مجلس با تاکید خاطرنشان ساخت: دلالی و واسطه گری همیشه در بازارهای مهم وجود داشته اند اما برخی عوامل به آن دامن می زند. در بازار
ارز هم سیاست های غلطی که بانک مرکزی اتخاذ کرد موجب شد شاهد رشد بی رویه این دلال ها در بازار باشیم به گونه ای که امروز تسلط بازار
ارز را کاملا به دست خود گرفته و بانک مرکزی را دچار مشکل کرده اند.
نماینده ملایر در مجلس نسبت به نفوذ دلال ها در لایه های میانی بانک مرکزی هشدار داد و افزود: این دلال ها به راحتی در سیستم بانک مرکزی نفوذ کرده اند و از سیاست ها و تصمیمات این بانک مطلعند و هر اقدام این بانک را با اقدامی متقابل خنثی می کنند و اجازه نمی دهند آرامش و ثبات به بازار بازگردد.
نظارت ضعیف بانک مرکزی بر صرافیها
ونایی با بیان اینکه بانک مرکزی حتی توان نظارت بر صرافی ها خصوصا طی چند روز اخیر را هم نداشته است، افزود: وقتی نرخ از سوی مرجع رسمی تک نرخی اعلام شده است صرافی ها با چه جراتی از این سیاست سرباز می زنند؟ اگر این صرافی ها بدانند نظارت جدی بر کار آنها می شود قطعا از فروش
ارز ممانعت و جلوگیری نمی کردند ولی اراده ای جدی در بانک مرکزی برای مقابله با دلال ها و واسطه گرها وجود ندارد.
وی در ادامه از گردش زیاد پول در دست مردم انتقاد کرد و افزود: تک نرخی کردن
ارز چاره سروسامان دادن به مشکلات ارزی در کشور نیست، در وهله اول باید گردش اسکناس چه ریال و چه دلار در دست مردم را به حداقل برسانیم. هیچ دلیل و توجیه اقتصادی و منطقی وجود ندارد که این همه
ارز و ریال در دست مردم باشد.
این نماینده اقتصادی مجلس اظهار داشت:
ارز باید تنها در اختیار تولیدکنندگان، واردکنندگان و تجار باشد و بقیه در صورت نیاز مثل سفر
ارز را از طریق بانک مرکزی تامین کنند نه اینکه برای خرید
ارز به فردوسی بروند.
بانک مرکزی باید نیازهای واقعی بازار را برطرف کند
"موسیالرضا ثروتی" دیگر عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اما معتقد است اگر بسته سیاستی جدید بانک مرکزی به درستی و صحیح اجرا شود بازار به زودی آرام خواهد شد و دست دلال ها از
ارز کوتاه خواهد شد.
وی گفت: در بسته سیاستی اخیر بانک مرکزی تاکید شده است که بانک مرکزی خود نیازهای واقعی
ارز از جمله ارزهای مسافرتی، وارداتی و ... را تامین کند و دیگر ارزی در اختیار صرافی ها قرار نمی گیرد.
صرافیها عامل اصلی دلالبازی و واسطهگری
این نماینده مجلس با بیان اینکه صرافی ها به واسطه گری و دلالی در بازار
ارز دامن زدهاند،خاطرنشان ساخت: بسیاری از خرید و فروش های ارزی که از طریق صرافی ها انجام می شود ضروری نبوده و تنها برای ذخیره
ارز یا دلال بازی بوده است که باید پیش از جلو آن گرفته می شد اما بانک مرکزی در ورود به این موضوع تعلل کرد با این وجود باز هم امیدواریم با بسته سیاستی اخیر این مشکل هرچه سریعتر حل شود.
ثروتی به افزایش سود سپرده های بانکی نیز اشاره کرد و افزود: این دو سیاست در کنار یکدیگر می توانند به بازگشت آرامش به بازار
ارز و طلا در کشور کمک زیادی کنند به شرط آنکه موارد مطرح شده در این بسته به درستی اجرا شود و تنها در حد بخشنامه و دستورالعمل باقی نماند.