مسجد كبود يا مظفريه(گوي مسجد)قدمت: تیموریاناين بنا در جانب شمالي خيابان امام روبروي كوچه صدر واقع شده كه در سال 870 هـ ق در دورة جهانشاه قراقويونلو و با نظارت صالحه خاتون دختر جهانشاه بنا گرديده است.
بناي
مسجد شامل سردر، شبستان و مقبره ميباشد كه سردر آن رو به شمال واقع شده و در كنار آن ستونهائي متصل به بنا بهشكل مارپيچ بالا رفته و در قسمت فوقاني هلال بيضي شكلي وجود دارد. پس از سردر و دهليز واقع در پشت آن شبستانبزرگ
مسجد به ابعاد 5/16 متر قرار گرفته كه در سه طرف شمالي و غربي و شرقي آن شبستان رواقي به عرض 40/4 متر باطاقهاي ضربي و گنبدهاي كم خيز وجود دارد.
قسمت جنوبي بنا به شبستان كوچكي موسوم به مقبره راه دارد. كاشيكاري آن آبي رنگ فيروزهاي است كه به نام «فيروزة اسلام» معروفيت يافته است. در بالاي حاشيههاي عريض طاقچهها كتيبه اصلي بنا قرار گرفته كه بالاي اين كتيبه نيز نوشتههاي كوتاهي باخطوط نسخ و ثلث و كوفي در بين طرحهاي مختلف گل و بوته اسليمي و اشكال مختلف هندسي جا داده شده است و همة آنها اثر هنري محمد بن نعمت الله بواب خوشنويس مشهور قرن نهم است. زيبايي و تزئينات هنري اين
مسجد چنان شگفتآور است كه هر بينندهاي آن را تحسين ميكند.
تاورنيه در سال 1046 هـ ق مينويسد. «…بناي
مسجد كبود بسيار عاليتر از مساجد ديگر ميباشد. گنبد اين بنا از طرفداخل با آجرهاي كوچك مربع از كاشيهاي الوان مختلف گل و بوته موزائيك شده كه در ميان آنها به تناسب جملات و آياتعربي گنجانيده و بقدري خوب بهم اتصال دادهاند كه گويا يك پردة نقاشي است….» مادام ديولافوا نيز در قرن 15 ميلاديمينويسد: «…بهترين نمونة ابنية قديمي تبريز
مسجد كبود است. عظمت بنا و ظرافت معماري و كاشيكاري آن همه حيرتآور است. اين
مسجد حياط بزرگي داشته كه در اطراف آن طاقنماهاي جالب توجهي بوده و مركز آن حوض بزرگي براي وضوگرفتن وجود داشته است....»
اين
مسجد در سال 1193 هـ ق در اثر زلزله ويران شد كه از اين بناي عظيم و نفيس فقط سردر و چند جرز پايههاي شبستانباقي مانده بود كه در سالهاي 1318 و 1319 بعد از 8 سال ثبت تاريخي، تعميراتي در طاق و سردر شمالي آن به عمل آمد ودر سالهاي بعد از انقلاب نيز با بودجه و نظارت انجمن آثار ملي و سازمان ملي حفاظت آثار باستاني سابق و توسط استاد رضامعماران معمار هنرمند تبريزي دوباره بازسازي شد.
این اثر بشماره 169 در تاریخ 15/10/1310 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
__________________
هر چه
فاصله ای
که از ان
به خودت نظر می افکنی
وسیع تر باشد
واضح تر
میتوانی
دریابی
عمق و وسعت
حقیقت خویش را
(مارگوت بیگل)